- Het kabinet heeft op Prinsjesdag een reeks maatregelen aangekondigd die de koopkracht van huishoudens moeten verbeteren in 2023.
- Maar op de korte termijn zijn er behoorlijke tegenvallers voor je portemonnee: hypotheekrentes zitten weer in de lift en de beurs is in mineur.
- Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden.
Het kabinet Rutte IV heeft op Prinsjesdag een reeks maatregelen aangekondigd die de koopkracht van Nederlanders in 2023 met bijna 4 procent moeten doen stijgen. Maar voorlopig zorgt de hoge inflatie nog voor een flinke daling van de koopkracht, van bijna 7 procent in 2022, zo schat het Centraal Planbureau.
Lees ook: 11 fiscale maatregelen van Rutte die je portemonnee in 2023 raken
Op de korte termijn zijn er nog flink wat donkere wolken. Zo rommelt het op de beurs en veel financiële goeroes waarschuwen dat er verdere dalingen in het verschiet liggen.
Verder zit de hypotheekrente weer in de lift en dat leidt tot verschuivingen op de hypotheekmarkt, waar nu de rentevaste periode van 10 jaar weer het meest populair is geworden. Langere rentevaste perioden zijn juist minder in trek.
Op de huizenmarkt zijn er intussen meer tekenen van afkoeling. De huizenprijzen stagneren op maandbasis en stijgen minder sterk op jaarbasis.
Variabele energieprijzen hebben in september nieuwe recordniveaus bereikt. Een lichtpuntje op dit vlak vormen de plannen van de overheid om prijsplafonds in te voeren voor gas en stroom.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?
Bekijk hieronder de Blik op je Geld van september 2022:
Download hier de app voor Upday Nieuws
Huizenprijs: kanteling op huizenmarkt
De huizenprijs is in augustus gemiddeld genomen niet gestegen vergeleken met de voorgaande maand, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze week. Op jaarbasis is nog wel sprake van een plus van 11,9 procent, maar de huizenprijs stijgt steeds minder hard.
Begin dit jaar rapporteerde het statistiekbureau met een plus van zo’n 21 procent nog de sterkste stijging van de gemiddelde huizenprijs in decennia.
Economen van Rabobank verwachten dat huizenprijzen in 2023 licht gaan dalen. De oorzaken daarvoor zijn de stijging van hypotheekrentes, hoge kosten voor stroom en gas en de afkoeling van de economie. Het gaat naar verwachting om een beperkte terugval van de huizenmarkt: een huizencrisis zoals in de jaren 2009 tot en met 2013 is onwaarschijnlijk.
Er zijn diverse tekenen dat de huizenmarkt afkoelt. Volgens makelaarskantoor Makelaarsland wordt er bijvoorbeeld voor het eerst sinds mei 2020 vaker onder de vraagprijs geboden. Het percentage biedingen onder de vraagprijs is in twee maanden tijd zelfs verdubbeld.
De huizenprijs komt ook steeds verder onder druk te staan door de stijgende hypotheekrente. Die beperkt de leenruimte voor potentiële kopers op de huizenmarkt, waardoor de ruimte om over te bieden of een groter huis te kopen afneemt.
Lees ook: Daling hypotheekrente is voorbij: geldverstrekkers verhogen de rente weer
Hypotheekrente: na zomerpauze weer stijging
Hypotheekrentes zitten de afgelopen weken weer in de lift, maar liggen nog niet op het piekniveau van afgelopen juli.
In de bovenstaande grafiek hebben we de gemiddelde hypotheekrentes voor de rentevaste perioden van 10 en 20 jaar weergegeven, waarbij het gaat om leningen die tegen 100 procent van de marktwaarde zijn afgesloten. De data komen van financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep.
De grafiek laat zien dat hypotheekrentes in januari dit jaar hard begonnen te stijgen, in juli kwam de stijging tot stilstand en inmiddels zijn de hypotheekrentes weer aan het klimmen.
Of de rentes blijven stijgen, hangt onder meer af van twee factoren. Ten eerste zijn rentes op de kapitaalmarkt van groot belang. Als deze blijven stijgen, bijvoorbeeld vanwege de hogere inflatieverwachtingen, zullen de hypotheekrentes op termijn volgen.
Ten tweede speelt het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) een rol. Blijft de ECB de rentes verhogen, dan zal dat in ieder geval invloed hebben op variabele hypotheekrentes.
De gestegen hypotheekrente heeft tot verschuivingen op de hypotheekmarkt geleid. Zo is de rentevaste periode van 10 jaar bij het vastzetten van de hypotheekrente extreem populair geworden. Dat ging ten koste van langere rentevaste perioden. Deze werden vanwege de hogere hypotheekrente relatief duurder en dus minder aantrekkelijk.
Sparen: inflatie blijft pijn doen
De inflatie blijft hardnekkig hoog. Het gemiddelde prijspeil steeg in augustus in Nederland 12 procent, vergeleken met dezelfde maand een jaar eerder. Vooral de stijging van prijzen van energie en voeding tikt zwaar aan.
Het gevolg is dat de kloof tussen de inflatie en spaarrentes nog groter is geworden. Het verschil is gestegen tot bijna 12 procentpunt, aangezien de hoogste variabele spaarrente bij in Nederland gevestigde aanbieders in augustus rond de 0 procent lag. Sinds medio september hebben enkele aanbieders wel renteverhogingen doorgevoerd.
Per saldo boeten spaarders nog altijd snel aan koopkracht in. Met andere woorden, spaarders kunnen in de toekomst met dezelfde hoeveelheid euro's beduidend minder spullen en diensten afnemen vergeleken met nu.
Het kabinet wil de pijnlijke ontwikkeling van de koopkracht het hoofd bieden. Op Prinsjesdag werd een pakket maatregelen gepresenteerd dat de koopkracht van Nederlanders volgend jaar met 4 procent moet opkrikken.
Lees ook: Zoveel zijn boodschappen, benzine en de kapper in de afgelopen 20 jaar duurder geworden: biertje kost 80% meer, maar pak witte rijst 34% minder
Beurs: flinke dreun in september
De beurs is in september fors gedaald. De AEX-index staat sinds de start van dit jaar ruim 20 procent lager en zit weer in de buurt van de bodemniveaus van juni.
Volgens beursexperts Michael Nabarro en Gökhan Erem is de kans groot dat aandelenbeurzen verder zakken naar nieuwe dieptepunten. Een belangrijke reden hiervoor is dat beleggers eindelijk beginnen te beseffen dat centrale banken de komende maanden echt prioriteit geven aan bestrijding van de inflatie. Dit zorgt onder meer voor hogere rentes die aandelen relatief minder aantrekkelijk maken vergeleken met vastrentende waarden.
Ook bekende financiële goeroes waarschuwen dat er nog flinke klappen gaan komen. Zo stelt beursveteraan Jeremy Grantham al geruime tijd dat de beurs in de vierde superzeepbel van de afgelopen honderd jaar is beland.
Benzineprijs daalt, diesel stijgt
De prijs van benzine is in september licht gedaald, terwijl de dieselprijs een fractie is geklommen. De prijs per liter ongelode benzine is op 12 september gezakt tot 1,99 euro, vergeleken met 2,06 euro medio augustus.
De dieselprijs lag op 12 september op 2,04 euro: ten opzichte van de gemiddelde prijs van 1,94 euro een maand eerder is dat 10 cent hoger. Opvallend is dat diesel hiermee duurder is geworden dan benzine. Dit heeft mede te maken met tekorten aan diesel die normaal gesproken uit Rusland komt.
In brede zin volgen de prijzen aan de pomp de ontwikkeling van de olieprijs. Olieprijzen zijn in de afgelopen vier weken behoorlijk gedaald. De prijs van Brent-olie, de maatstaf voor olie uit Europa, tikte op 23 september een niveau van 86 dollar per vat aan, tegen een prijs van meer dan 100 dollar per vat eind augustus.
De daling van de olieprijs wordt mede gedreven door de zorgen over een economische recessie. Tijdens een economische teruggang is er doorgaans minder vraag naar energie.
Ondertussen vindt de olielandenclub OPEC dat de olieprijzen te laag zijn. De OPEC-producenten gaan daarom samen met Rusland de productie in oktober met 100.000 vaten per dag verlagen om zo de olieprijzen te stutten. Het is voor het eerst in een jaar dat dit gebeurt.
Stroom: variabele prijs op nieuw record
Prijzen voor stroom zijn de afgelopen maanden tot ongekende hoogtes gestegen, mede gedreven door de onzekerheden rond het geopolitieke conflict tussen Rusland en West-Europa. Aangezien gas deels wordt gebruikt als energiebron voor elektriciteitscentrales, heeft de disruptie van de gasmarkt ook gevolgen voor de stroomprijzen.
De gemiddelde stroomprijs die financiële vergelijker Pricewise bijhoudt, te zien in de bovenstaande grafiek, heeft in september een nieuwe recordhoogte bereikt. We hebben het hier voor september alleen over prijzen op basis van de variabele contracten voor nieuwe klanten.
Veel energieleveranciers bieden vanwege de energiecrisis geen vaste contracten meer aan, waardoor er te weinig datapunten zijn om de meest actuele prijs voor een contract van 1 jaar vast te berekenen.
Energieleveranciers zullen mogelijk op korte termijn weer vaste contracten moeten aanbieden, onder de druk van overheid. Minister Rob Jetten van Klimaat en Energie wil het aanbieden van langdurige energiecontracten gaan verplichten.
De gemiddelde, variabele prijs voor nieuwe variabele stroomcontracten, exclusief belastingen, is gestegen naar bijna 0,76 euro per kWh. Inclusief de energiebelasting, de ODE-belasting en de btw komt dit neer op 0,89 euro per kWh.
Op jaarbasis gaat het om prijzen voor nieuwe klanten die tot acht zo hoog zijn geworden. Voor bestaande klanten gelden echter vaak kortingsregelingen, die de prijsstijgingen iets minder draconisch maken.
Van belang voor de Nederlandse energiemarkt is de aankondiging van het kabinet Rutte dat er vanaf 2023 een prijsplafond komt. Het voorlopige plan is om de stroomprijs voor huishoudens te maximeren op 0,70 euro per kWh inclusief belastingen. Deze prijs moet gaan gelden tot een verbruik van maximaal 2.400 kWh per jaar.
Gasprijs: extreem hoog
Op de gasmarkt zorgen meerdere factoren volgens Pricewise ervoor dat de prijzen de komende tijd op de groothandelsmarkten blijven stijgen.
Zo zorgt het op Prinsjesdag aangekondigde prijsplafond weliswaar voor lagere tarieven voor consumenten, maar dit kan op termijn ook het verbruik stuwen en leiden tot een hogere vraag naar gas. Verder blijft de grimmige stemming rond de oorlog in Oekraïne een rol spelen.
Voor gas moet het prijsplafond dat in 2023 ingaat, in eerste instantie op 1,50 euro per kuub komen te liggen. Dit geldt dan tot een verbruik van maximaal 1.200 kuub per jaar.
De torenhoge prijzen voor gas op de groothandelsmarkten werken voorlopig nog door op de consumentenmarkt. De gemiddelde, variabele prijzen voor nieuwe gascontracten zijn hoger dan de eerdere piekniveaus in maart, blijkt uit data van Pricewise.
Voor variabele contracten ligt de gemiddelde prijs per kuub, exclusief belastingen, op ongeveer 3,11 euro. Inclusief de energiebelasting, de ODE-belasting en de btw gaat het dan om gemiddeld 3,88 euro per kuub.
Voor 1 jaar vast is er in september geen gemiddelde prijs beschikbaar, omdat er nauwelijks meer vaste contracten worden uitgegeven.
Ook hier geldt dat prijzen die je als bestaande klant bij je energieleverancier kunt krijgen, waarschijnlijk minder hoog zijn.
Lees meer over geldzaken:
- Prijsplafond van Jetten voor stroom en gas maakt warmtepomp in gebruik plots veel duurder dan cv-ketel
- Dit rendement bieden aandelen, obligaties, vastgoed en grondstoffen de komende 5 jaar voor beleggers, volgens Robeco
- Belasting op vermogen in box 3 stijgt vanaf 2023: zoveel extra belasting betaal je mogelijk met 1 ton spaargeld en 1 ton aan beleggingen
