- Dankzij het zachte najaar zijn prijzen van stroom en gas gedaald in oktober. Ook gaat het iets beter op de beurs.
- Aan de andere kant zijn er behoorlijke tegenvallers voor je portemonnee: hypotheekrentes en de prijzen aan de pomp stijgen.
- Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden.
Er zijn in oktober weer wat lichtpuntjes voor je financiële situatie. Zo zijn energieprijzen voor gas en stroom dankzij een zacht najaar weer wat gedaald. Dat is een positieve ontwikkeling vergeleken met de afgelopen vier maanden, toen de prijzen voor stroom en gas alsmaar hoger werden.
Ook is er goed nieuws op de beurs. Aandelen zijn in oktober wat opgeklommen uit het dal. De vraag is alleen of dit een nieuwe bodem is.
Een andere positieve ontwikkeling is dat grootbanken eindelijk zijn begonnen met het verhogen van variabele spaarrentes. Dat heeft nog weinig invloed op je koopkracht, aangezien de inflatie torenhoog is, maar het is tenminste een begin.
Verder is de hypotheekrente nog steeds met een opmars bezig en dat leidt tot verschuivingen op de hypotheekmarkt, waar nu veel minder aflossingsvrije hypotheken worden afgesloten.
Op de huizenmarkt zijn er intussen meer tekenen van afkoeling. De huizenprijzen dalen op maandbasis en stijgen minder sterk op jaarbasis.
Ondertussen stijgen brandstofprijzen weer vanwege de hogere olieprijs. Daarbij stijgt diesel harder in prijs dan benzine door verwachte tekorten als de Europese sancties tegen Rusland in december ingaan.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?
Bekijk hieronder de Blik op je Geld van oktober 2022:
Download hier de app voor Upday Nieuws
Huizenprijs: forse daling op maandbasis
De huizenprijs is in september met 0,7 procent gedaald, vergeleken met een maand eerder, zo meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze week. De daling op maandbasis is de sterkste sinds mei 2013. Op jaarbasis is nog wel sprake van een stijging van 9,4 procent, maar dat is minder sterk dan in eerdere maanden.
Ook op kwartaalbasis zakten de huizenprijzen terug. De gemiddelde prijs van een bestaande woning is in het derde kwartaal met 5,8 procent gedaald in vergelijking met het tweede kwartaal van 2022, aldus makelaarsclub NVM.
Economen van ABN AMRO verwachten dat huizenprijzen in 2023 gemiddeld met bijna 3 procent gaan dalen. Dat is het gevolg van de koopkrachtdaling van huishoudens, de stijging van de hypotheekrente en de economische teruggang in Nederland. Het aantal transacties op de woningmarkt zal slechts beperkt afnemen, denken de economen.
Maar wat als de huizenprijzen veel harder gaan zakken, met bijvoorbeeld 20 procent? Dan komen met name starters in gevaar, waarschuwt financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep. Starters hebben relatief weinig afgelost en hebben daardoor een kleinere overwaarde, oftewel een buffer om prijsdalingen op te vangen.
Lees meer: Wat als huizenprijs met 20% daalt? Zoveel buffer heb je als starter met een annuïteitenhypotheek
Hypotheekrente: stijging naar piekniveau dit jaar
Hypotheekrentes zijn de afgelopen weken verder omhoog geklommen en liggen alweer boven het vorige piekniveau van afgelopen juli.
In de bovenstaande grafiek hebben we de gemiddelde hypotheekrentes voor de rentevaste perioden van 10 en 20 jaar weergegeven, waarbij het gaat om leningen die tegen 100 procent van de marktwaarde zijn afgesloten. De data komen van financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep.
De grafiek laat zien dat hypotheekrentes in januari dit jaar hard begonnen te stijgen. In juli kwam de stijging tot stilstand en inmiddels zijn hypotheekrentes op het hoogste punt van dit jaar beland.
Of de hypotheekrentes blijven stijgen, hangt onder meer af van twee factoren. Ten eerste zijn rentes op de kapitaalmarkt van groot belang. Als deze blijven stijgen, bijvoorbeeld vanwege de hogere inflatieverwachtingen, zullen de hypotheekrentes op termijn volgen.
De Nederlandse staatsrente voor leningen met een looptijd van 10 jaar is in oktober per saldo blijven hangen op een niveau van ongeveer 2,4 procent, laten gegevens van Trading Economics zien.
Ten tweede speelt het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) een rol. De ECB heeft deze week besloten om de rente met 0,75 procent te verhogen.
De gestegen hypotheekrente heeft al tot verschuivingen op de hypotheekmarkt geleid. Het aantal huizenkopers dat een aflossingsvrije hypotheek heeft genomen, is in het afgelopen halfjaar hard gedaald.
Lees ook: Is jouw hypotheekrente hoger of lager dan de huidige marktrente? Kijk en vergelijk!
Sparen: grootbanken verhogen variabele spaarrente
In oktober kwamen variabele spaarrentes voor het eerst in lange tijd in beweging. Twee grootbanken, Rabobank en ING, hebben de variabele spaarrente verhoogd van 0 procent naar 0,25 procent. Dankzij deze stap krijgen veel Nederlanders er weer geld bij op hun vrij opneembare spaarrekening.
In totaal hebben in oktober meer dan twintig Europese banken de spaarrentes verhoogd, liet de financiële vergelijkingssite Geld.nl weten. Buitenlandse banken verhogen de rente sterker dan de Nederlandse banken.
Als we naar de renteverhogingen van Nederlandse banken in perspectief kijken, dan zijn deze een druppel op de gloeiende plaat. De hoogste spaarrente op vrij opneembare rekeningen bleef in september bij in Nederland gevestigde banken met 0,5 procent nog veel lager dan de inflatie. De gemiddelde prijsstijging lag in september op 14,5 procent.
Het gapende gat tussen spaarrentes en de inflatie betekent dat de zogenoemde reële spaarrente, waarbij je een correctie toepast voor de inflatie, fors negatief is. Anders gezegd: de rentevergoeding is veel te laag om ervoor te zorgen dat je bijvoorbeeld met 1.000 euro spaargeld over een jaar evenveel spullen kunt kopen als nu.
Lees ook: Nederlandse inflatie blijft in 2023 torenhoog: 8%, volgens IMF
Beurs: opleving in oktober
De beurs liet in oktober een licht herstel zien. De AEX-index staat sinds eind september zo'n 4 procent in de plus. Maar per saldo gaat het nog steeds om een forse daling dit jaar. De Amsterdamse hoofdindex staat sinds januari zo'n 17 procent lager.
Volgens beursexperts Michael Nabarro en Gökhan Erem is de relatieve kalmte op de aandelenbeurzen een slecht teken. In het verleden is bodemvorming op de aandelenmarkt vrijwel altijd vergezeld gegaan van behoorlijke paniek en daar zien de kenners nog geen duidelijke tekenen van. Dit impliceert dat er voor de beurs waarschijnlijk verdere dalingen in het verschiet liggen.
Voor het scenario van meer pijn op de beurs is ook een fundamentele reden. Zo zijn de centrale banken nog steeds heel erg gericht op het bestrijden van inflatie en het verhogen van de beleidsrente. Dat zet bedrijfswinsten onder druk. Maar de winstverwachtingen zijn nog niet voldoende bijgesteld voor het vooruitzicht van lagere winsten. Als de bijstellingen komen, zal dat de aandelenkoersen drukken.
Ook beursveteraan Lance Roberts waarschuwt dat de beurs nog een flinke dreun van 20 procent te verwerken krijgt. De huidige marktsituatie op de beurs lijkt volgens hem op de grote zeepbellen van de jaren 2000 en 2008.
Dieselprijs stijgt fors
De prijzen van benzine en diesel zijn in oktober licht geklommen, waarbij diesel een sterkere stijging liet zien.
De dieselprijs lag op 24 oktober op 2,14 euro per liter: vergeleken met de gemiddelde prijs van 1,94 euro een maand eerder is dat 20 cent hoger. De dieselprijs komt hiermee in de beurt van piekniveaus eerder dit jaar.
De prijs per liter ongelode benzine is op 24 oktober gestegen tot 2,02 euro, vergeleken met 1,93 euro een maand eerder.
Diesel blijft hiermee duurder dan benzine. Dit wordt onder meer veroorzaakt door verwachte tekorten van diesel als de nieuwe Europese sancties tegen Rusland in december ingaan.
In brede zin volgen de prijzen aan de pomp de ontwikkeling van de olieprijs. Olieprijzen zijn in de afgelopen vier weken behoorlijk gestegen. De prijs van Brent-olie, de maatstaf voor olie uit Europa, tikte op 28 oktober een niveau van 96 dollar per vat aan, tegen een prijs van 85 dollar per vat eind september.
De stijging van de olieprijs wordt mede gedreven door de actie van de olielandenclub OPEC. Het kartel heeft aangekondigd olieproductie te verlagen met 2 miljoen vaten per dag om de olieprijzen te stutten.
Volgend jaar kunnen we mogelijk een nog hogere olieprijs verwachten, denken kenners bij de Amerikaanse zakenbank JPMorgan. Zij houden rekening mee met een olieprijs van 150 dollar per vat in 2023 omdat investeringen in productiecapaciteit achterblijven.
Stroom: variabel tarief daalt
Prijzen voor stroom zijn de afgelopen maanden tot ongekende hoogtes gestegen, mede veroorzaakt door het geopolitieke conflict tussen Rusland en West-Europa. Aangezien gas deels wordt gebruikt als energiebron voor elektriciteitscentrales, heeft de disruptie van de gasmarkt ook gevolgen voor de stroomprijzen.
De gemiddelde stroomprijs die financiële vergelijker Pricewise bijhoudt, te zien in de bovenstaande grafiek, is in oktober gedaald van een nieuw record in september. We hebben het hier voor oktober alleen over prijzen op basis van de variabele contracten voor nieuwe klanten.
Veel energieleveranciers bieden vanwege de energiecrisis geen vaste contracten meer aan, waardoor er te weinig datapunten zijn om de meest actuele prijs voor een contract van 1 jaar vast te berekenen.
De gemiddelde variabele prijs voor nieuwe stroomcontracten, exclusief belastingen, is gedaald naar bijna 0,65 euro per kWh. Inclusief de energiebelasting, de ODE-belasting en de btw komt dit neer op 0,78 euro per kWh.
De daling van stroomprijzen wordt gedreven door het zachte najaar met weinig neerslag, concludeert Pricewise. Hierdoor is de vraag naar gas kleiner en zijn de gasbergingen zo goed als vol.
Op jaarbasis gaat het om prijzen voor nieuwe klanten die nog altijd ruim twee keer zo hoog liggen. Voor bestaande klanten gelden echter vaak kortingsregelingen, die de prijsstijgingen iets minder draconisch maken.
Daarnaast gaat er vanaf volgend jaar prijsplafond gelden voor energie, waardoor je door de overheid gecompenseerd wordt voor de hoge prijzen van stroom. Voor stroom geldt een maximumtarief van 0,45 euro per kWh. Dit geldt tot een jaarverbruik van 2.900 kWh.
Lees meer: Alles wat je moet weten over het prijsplafond voor energie in 2023: het complete overzicht
Gasprijs: een lichte daling
;Op de groothandelsmarkt voor gas zorgen het warme najaar en goed gevulde gasopslagfaciliteiten eveneens voor flinke prijsdalingen in oktober
Inmiddels zitten inkoopprijzen weer op het niveau van juli en augustus. De groothandelsprijzen zijn daarmee nog wel fors hoger dan een jaar geleden.
De daling van prijzen voor gas op de groothandelsmarkten werkt vooralsnog beperkt door op de consumentenmarkt, schrijft Pricewise. Volgens de experts bij de financiële vergelijker zijn de prijzen van contracten gemiddeld wel iets gedaald, maar nog niet spectaculair.
Voor variabele contracten ligt de gemiddelde prijs per kuub, exclusief belastingen, in oktober op ongeveer 2,67 euro, volgens de data van Pricewise. Inclusief de energiebelasting, de ODE-belasting en de btw gaat het dan om gemiddeld 3,44 euro per kuub voor nieuwe variabele contracten.
Voor 1 jaar vast is er in oktober geen gemiddelde prijs beschikbaar, omdat er nauwelijks meer vaste contracten worden uitgegeven.
Lees meer over geldzaken:
- Verwarming 1 of 2 graden lager in de herfst en winter: dit kun je van oktober tot en met maart besparen op gas
- Beleggen in onrustige markt: dollar en grondstoffen als veilige haven, crypto voor kansen op korte termijn, volgens daghandelaar Elroy Heisterkamp
- Besparen op vermogensbelasting in box 3: gaat kabinet stokje steken voor schuiven tussen beleggingen en spaargeld?
