Goedemorgen! Dit zijn de belangrijkste dingen die je vandaag moet weten.
1. Einde voor Tsipras, de man die de Grexit voorkwam
Een politieke aardverschuiving in Griekenland. Premier Alexis Tsipras van de linkse Syriza-partij ruimt na bijna vijf jaar het veld. Bij de verkiezingen van zondag is de conservatieve partij Nieuwe Democratie de grote winnaar geworden. Aanvoerder Kyriakos Mitsotakis beloofde lagere belastingen en meer banen, wat goed viel bij Grieken die al jaren zuchten onder zware bezuinigingen.
Tsipras werd in 2015 aanvankelijk gekozen met een radicaal links programma, maar ging onder druk van de Europese Unie overstag en voerde stevige bezuinigingen en hervormingen door. Daarmee werd een Grexit voorkomen, maar Griekenland kwam economisch in zwaar weer terecht.
2. Vier op de tien Britten hamsteren voedsel, in aanloop naar het premierschap van Boris Johnson
De dreigende taal van Boris Johnson over een no deal-Brexit zorgt ervoor dat veel Britten het zekere voor het onzekere nemen. Johnson is de gedoodverfde kandidaat om op 22 juli gekozen te worden tot opvolger van premier May. Als harde Brexiteer wil hij serieus aansturen op een no deal-Brexit. Uit een peiling naar consumentengedrag blijkt dat vier op de tien Britten inmiddels aan het hamsteren zijn geslagen, nu het vooruitzicht op een economisch ontwrichtend vertrek van de Britten uit de EU steeds waarschijnlijker wordt.
Intussen claimen tegenstanders van Johnson dat de steun binnen het Britse parlement om een no deal-Brexit te blokkeren, ook sterk toeneemt. Als het parlement daarin zou slagen, komen er waarschijnlijk nieuwe verkiezingen, waarbij de regerende Conservatieven op hooguit een kwart van de stemmen kunnen rekenen, volgens recente peilingen.
3. Britse ambassadeur noemt Trump "disfunctioneel"
Oeps. De Britse ambassadeur in de Verenigde Staten, Kim Darroch, heeft blijkbaar op papier gezet hoe hij over Trump denkt. En die memo's zijn gelekt naar de Britse krant The Mail on Sunday. "Lomp, onbekwaam en disfunctioneel", noemt Darroch de Amerikaanse president. Hij verwacht dat Trump's presidentschap eindigt in schande. "We verwachten niet dat het Witte Huis onder Trump normaler zal worden", aldus Darroch.
4. Erdogan ontslaat baas centrale bank: geen goed teken voor de Turkse Lira
De onafhankelijkheid van de Turkse centrale bank staat onder zware druk. Volgens de Turkse krant Hurriyet heeft president Erdogan het hoofd van de centrale bank ontslagen, naar verluidt omdat de monetaire baas van het land de rente niet wilde verlagen. Turkije kampt met een hoge inflatie en die kan middels hoge rentes beteugeld worden, maar tegelijk gaat dat ten koste van de economische groei.
Sinds afgelopen september is het officiële leentarief van de Turkse centrale bank 24 procent. Afgelopen jaar piekte de Turkse inflatie op 25 procent en sindsdien is deze iets gedaald. Als de zet van Erdogan betekent dat de centrale bank onder politieke druk rentes gaat verlagen, kan dit negatief uitpakken voor de waarde van de Turkse lira. Die daalde zondag fors in waarde.
5. Deutsche Bank schrapt nog eens 18.000 banen
Opnieuw een grote reorganisatie bij Deutsche Bank, de voormalige financiële trots van Duitsland. De bank schrapt de komende tweeënhalf jaar zo'n 18.000 banen, bijna 20 procent van het totaal. Ook stopt Deutsche Bank met de handel in aandelen. De maatregelen moeten zo'n 17 miljard euro aan kosten besparen.
6. ECB hint op strenge regulering voor cryptomunt van Facebook
Als er iets is waar centrale bankiers (en politici) zich druk over maken, is het wel het monopolie om geld te drukken. Daarom wordt het initiatief van Facebook om een eigen cryptomunt te lanceren, de Libra, met argusogen gevolgd. Het grootste social media-platform ter wereld kan in theorie een betaalmiddel lanceren dat serieuze impact heeft. Maar als de Libra buiten de regulering van overheden valt, is het potentieel ook een bron van gigantische witwasoperaties van crimineel geld.
Afgelopen weekend hintte bestuurder Benoit Coeure van de Europese Centrale Bank er dan ook op dat financiële toezichthouders snel moeten bepalen wat de regels zijn waarbinnen cryptomunten mogen opereren. Het is volgens de ECB-bestuurder veel te gevaarlijk om techgiganten hun gang te laten gaan bij het ontwikkelen van financiële activiteiten, zonder duidelijke spelregels.
7. Run op gele spliterwten door enorme vraag naar vleesvervangers
De populariteit van vleesvervangers zorgt ervoor dat de vraag naar grondstoffen voor vegaburgers en andere vleesloze producten fors stijgt. Veel vleesvervangers zijn gebaseerd op soja, maar een andere populair ingrediënt is de gele spliterwt. Die heeft een wat milieuvriendelijker imago en is daarom erg in trek, zo signaleert zakenkrant The Financial Times.
Lag de consumptie van gele spliterwten in 2015 nog op een niveau van iets minder dan 150 duizend ton per jaar, inmiddels is dat het dubbele. Voedingsadviseur Henk Hoogenkamp zegt tegen de FT dat deze markt waarschijnlijk groeit richting de 600 duizend ton in 2025. Op de korte termijn ziet Hoogenkamp dat inkopers van vleesvervangers moeite beginnen te krijgen om voldoende voorraden erwten in te kopen.
8. Tranen voor Oranje leeuwinnen, Amerikanen scanderen F*** Trump
Hard gevochten, maar helaas. De Nederlandse Oranje-vrouwen verloren zondag met 2-0 van Amerika. Schrale troost: de verliezende finalist van het WK Voetbal voor vrouwen krijgt 2,3 miljoen euro mee naar huis.
Opvallend feit: tijdens een opname van de zender Fox na de Amerikaanse overwinning in een Frans café, scandeerden Amerikaanse fans achter de verslaggever: F*** Trump. Een verwijzing naar een eerdere uitspraak van de Amerikaanse topvoetbalster Megan Rapinoe, die eerder aangaf bij een Amerikaanse overwinning niet naar 'the f****** White House' te zullen gaan.
