• Shell en Gasunie willen zwaar inzetten op de productie van waterstof in Groningen.
  • Met de afbouw van de gaswinning in Groningen zijn alternatieven nodig.
  • Plan is om de stroom van een groot windpark op zee te gebruiken om groene waterstof te produceren.
  • De waterstoffabriek moet de grootste van Europa worden. De kosten van de plannen zijn nog niet bekend.

Van aardgas naar groene waterstof. Shell, Gasunie en Groningen Seaports hebben plannen om in de Eemshaven in Groningen de grootste groene waterstoffabriek van Europa te bouwen.

De elektriciteit die nodig is voor de waterstofproductie wil het consortium opwekken in een windpark op zee, dat een ongekende 3 tot 4 gigawatt aan stroom moet leveren rond 2030 en later kan doorgroeien tot 10 gigawatt, meer dan het totale stroomverbruik van Nederlandse huishoudens. Wereldwijd bestaat nog geen enkel windpark van die omvang.

“Het moet groter, groener en sneller”, zegt president-directeur Marjan van Loon van Shell Nederland. Ze verwijst naar de handtekening die ze vorig jaar onder het Klimaatakkoord zette. “We hebben beloofd dat wij ons deel zullen bijdragen. Hiermee zetten we een grote stap in de energietransitie.”

Het megaproject, waarin Shell samenwerkt met Gasunie en Groningen Seaports, staat nog in de kinderschoenen. Hoeveel het gaat kosten en hoe de rekening wordt verdeeld, is nog onbekend.

De bedrijven verwachten zeker in de eerste fase subsidies nodig te hebben. Ze hopen dat de eerste windturbines in 2027 staan. De waterstoffabriek moet in de Eemshaven verrijzen. Mogelijk volgen later op zee meer zogeheten elektrolysers, die met windstroom groene waterstof maken.

Nederland moet koploper worden bij waterstofeconomie

Het project genaamd NortH2 moet van Nederland "een koploper maken" van de waterstofeconomie, zegt Van Loon. "We zijn vaak bezig met kleine stappen en obstakels, maar je moet groot durven denken. Wij zien dit als de manier om het energiesysteem van de toekomst te bouwen."

Waterstof wordt al volop gebruikt door de industrie en de verwachting is dat het belang ervan zal toenemen. Om waterstof te maken zijn water en een energiebron nodig. Nu is dat over het algemeen nog aardgas, dat door CO2-uitstoot bijdraagt aan klimaatverandering.

De groene waterstof die de bedrijven voor ogen hebben, is vooralsnog wel duurder om te maken, maar Van Loon gaat ervan uit dat de kosten door schaalvergroting fors zullen dalen. Het is de bedoeling dat rond 2040 jaarlijks 800.000 ton waterstof wordt geproduceerd. Die kan door bestaande gasleidingen naar industriegebieden, van de Eemshaven tot het Duitse Ruhrgebied.

Met de plannen voor een waterstoffabriek op basis van duurzame stroom werken Shell en Gasunie ook aan de transitie van de fossiele economie in Groningen. De winning van aardgas in Groningen wordt de komende jaren versneld afgebouwd en dat betekent dat de energiebedrijven moeten kijken naar alternatieven.

Milieudefensie: eerst zien, dan geloven

Milieudefensie zegt in een reactie dat "de ervaringen van de Groningers met deze bedrijven ons leren dat we ontzettend voorzichtig moeten zijn met toezeggingen van Shell en Gasunie". Het gaat volgens de organisatie om "een intentie, er is zelfs nog geen haalbaarheidsstudie gedaan".

Ook stelt Milieudefensie dat de investering moet komen uit de geplande 20 tot 25 miljard dollar aan jaarlijkse fossiele investeringen die Shell doet. "In dat geval - en alleen in dat geval - beweegt deze fossiele reus de richting op die wij van ze eisen in onze Klimaatzaak tegen Shell."

Lees meer: