Voor het eerst sinds het eerste kwartaal van 2003 heeft Apple minder inkomsten behaald dan een jaar eerder. Heeft het grootste techconcern ter wereld zijn piek bereikt?

Dat is even wennen voor Apple. Na meer dan een decennium van explosieve groei moet het bedrijf uit Cupertino een omzetdaling slikken.

Apple behaalde 50,6 miljard dollar aan inkomsten in de drie maanden eindigend op 26 maart van dit jaar. Dat is ontzettend veel geld, meer dan wat Microsoft, Google en Facebook op kwartaalbasis gezamenlijk verdienen. Maar het is minder dan de 58 miljard dollar van een jaar eerder.

Dat de omzet van Apple in het eerste kwartaal zou dalen had het bedrijf zelf al aangekondigd in januari, bij de presentatie van de vorige financiële resultaten. Analisten hadden daar rekening mee gehouden in hun schattingen. Verrassend is dat Apple niet voldoet aan de verwachting van marktvorsers, die in doorsnee hadden gerekend op bijna 52 miljard dollar aan inkomsten. Beleggers reageerden teleurgesteld: het aandeel Apple dook in de nabeurshandel ruim 8 procent omlaag.

Beleggers zijn niet zozeer geïnteresseerd in de huidige resultaten van een bedrijf, maar letten meer op wat er komen gaat. Ze kopen immers een aandeel om het in de toekomst met winst te verkopen, of omdat ze verwachten dat het bedrijf mooie winsten gaat maken die in de vorm van dividend worden uitgekeerd. De beurskoers zegt vooral iets over hoe beleggers denken dat een bedrijf het de komende tijd gaat doen.

En wat dat betreft zijn beleggers pessimistisch over Apple: het bedrijf heeft de grootste groei achter de rug, denken ze. Het aandeel heeft zo’n 12 procent van zijn waarde verloren in de afgelopen zes maanden. Als de openingsbel woensdag op Wall Street luidt, zal daar vermoedelijk weer iets vanaf gaan.

Apple's problemen zijn samen te vatten in drie woorden: de iPhone, de dollar en China.

1. Rek uit de iPhone-verkopen

Een analyse van de resultaten leert dat de omzet van Apple de laatste jaren is geëxplodeerd. De reden? De enorm hoge opbrengsten uit de iPhone-verkopen.

(klik voor vergroting)

apple product omzet

Voor de komst van de iPhone was Apple een doorsnee fabrikant, die tussen de 4 en 7 miljard dollar per kwartaal verdiende met iTunes, iPods en Mac-computers. Maar sinds wijlen Steve Jobs in een inmiddels legendarische presentatie de iPhone onthulde, zijn de inkomsten van Apple verveelvoudigd.

De iPhone is cruciaal voor Apple: de revolutionaire telefoon is sinds de introductie in 2007 goed voor ruim de helft van de totale omzet van het bedrijf. Dus zijn analisten en beleggers extra gespitst op hoeveel exemplaren er over de toonbank gaan.

Wat dat betreft stelde Apple teleur, met iets meer dan 51 miljoen verkochte iPhones. Het is voor het eerst dat de smartphone minder goed is verkocht in vergelijking met een jaar eerder.

Dat de rek uit de iPhone-verkopen is, moest een keer gebeuren. Steeds meer mensen hebben een smartphone; de markt raakt simpelweg verzadigd. Concurrenten zoals Samsung hadden daar al eerder last vast, nu lijkt ook Apple dit te voelen.

Topman Tim Cook kon de vertraging vorig jaar nog een halt toeroepen door iPhones met grotere schermen uit te brengen. Dat was waar het publiek al die tijd op had gewacht. De verkopen gingen prompt met ouderwets hoge percentages omhoog. Maar nu lijkt dat effect uitgewerkt. (De goedkopere iPhone SE ging pas op 31 maart in de verkoop en heeft geen effect op de resultaten in het vorige kwartaal.)

Gaat het minder met de iPhone, dan gaat het minder met Apple. Dat blijkt ook uit de vooruitzichten voor het lopende kwartaal die het bedrijf bekendmaakte. Apple rekent op een omzet van 41 tot 43 miljard dollar. Dat zou opnieuw een omzetdaling betekenen.

2. Dure dollar

Apple behaalt zo’n twee derde van zijn inkomsten buiten de Verenigde Staten. Doordat andere munten zoals de euro en de Chinese yuan in waarde zijn gedaald, krijgt Apple omgerekend in dollars minder binnen.

Wat in september 2014 nog goed zou zijn voor 100 dollar aan verkopen, is ruim een jaar later nog maar 85 dollar waard, gaf Apple in januari aan in een toelichting (pdf). Ook in 2016 blijft de dure dollar Apple parten spelen.

3. Tegenwind in China

Om de inkomstenbasis van Apple te verbreden, breidde Cook het afgelopen jaar de activiteiten in China uit. Inmiddels zijn er 28 Apple Stores in het land; voor oktober van dit jaar moeten er nog eens twaalf bijkomen.

De focus op China heeft zich uitbetaald. Ruim de helft van de omzetgroei kwam uit de sterke verkoop van de iPhone op de grootste smartphonemarkt ter wereld. China is inmiddels de op een na belangrijkste markt voor Apple, na de Verenigde Staten.

Maar China kampt sinds vorige zomer met economische tegenslag: de zeepbel op de beurs is geknapt en de groei van de economie is teruggevallen tot onder de 7 procent. De vraag is wat dat betekent voor Apple: willen de Chinezen nog steeds massaal aan de iPhone en iPad?

Cook probeerde in augustus beleggers gerust te stellen. “Ik krijg elke dag updates over onze prestaties in China, ook vanmorgen. En ik kan je zeggen dat we blijvend sterke groei hebben gekend in China in juli en augustus”, schreef Cook in een persoonlijke e-mail aan beursgoeroe Jim Cramer.

Maar inmiddels geeft de topman schoorvoetend toe dat Apple de effecten voelt van de economische malaise in China. De resultaten bevestigen dat beeld. De omzet in China daalde met ruim een kwart in de eerste drie maanden van het jaar.

Toch blijft Cook optimistisch over de kansen van Apple in China. De inkomstendaling komt hoofdzakelijk voor rekening van HongKong, dat het aantal toeristen heeft zien kelderen doordat de munt is gekoppeld aan de dure dollar. De omzet daalde minder hard op het vasteland van China: 11 procent in vergelijking met een jaar eerder, en 7 procent als wisselkoerseffecten buiten beschouwing worden gelaten.

"China is niet zo zwak als wordt beweerd", zei Cook in een toelichting op de kwartaalcijfers. "We hebben in China misschien niet de wind in de zeilen zoals in het verleden, maar het is een stuk stabieler dan wat men denkt."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl