De Amerikaanse president Trump maakt donderdagmiddag om 15.00 uur (21.00 uur Nederlandse tijd) in de tuin van het Witte Huis bekend of zijn land zich zal terugtrekken uit het klimaatverdrag van Parijs. Dat stelt hij zelf in een tweet, die hij afsluit met zijn bekende leus ‘Make America Great Again!’.

Amerikaanse media berichtten woensdag op basis van anonieme bronnen dat Trump van het akkoord af wil. Tijdens zijn campagne heeft hij meerdere keren gezegd dat hij niet gelooft in klimaatverandering. In januari heeft hij het Amerikaanse Milieuagentschap (EPA) bevolen om hun pagina over klimaatverandering offline te halen.

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, zei dat het jaren zal duren voordat de Amerikanen onder de verplichtingen van het akkoord uit kunnen.

Volgens Juncker kan Trump wel denken dat hij het afscheid met een pennenstreek kan regelen, “maar dat komt omdat hij de details niet kent. Het is de taak van Europa te zeggen: dat gaat zomaar niet.”

Europarlementariërs geschokt

Nederlandse Europarlementariërs zijn geschokt door het mogelijke vertrek van de VS. “Verbijsterend’’, schrijft GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout. “Helaas blijft na lang wikken en wegen Trump een klimaatontkenner.” Gerben Jan Gerbrandy‏ (D66): “President Donald Trump zet zichzelf op de eerste plek en het Amerikaanse volk op de tweede.”

"Ongelofelijk", twitterde Peter van Dalen‏ (Christenunie). "Trump maakt deze dag een diepzwarte dag.’’ Marietje Schaake (D66): "Meer slecht nieuws uit het Witte Huis." Annie Schreijer-Pierik (CDA): "Jammer. Het gaat hier wel over de toekomst van de aarde."

De EU en China houden vrijdag een top in Brussel. Dan wordt ook de uitvoering van het klimaatakkoord besproken. Volgens de Financial Times zullen ze besluiten om hun acties tegen klimaatverandering te versnellen.

Wereldwijde beweging

Milieuorganisaties denken niet dat een vertrek van de VS het einde van het klimaatverdrag betekent. Natuur & Milieu wijst erop dat het akkoord door bijna tweehonderd landen is ondertekend. "Dit maakt duidelijk dat er wereldwijd een beweging is ontstaan die niet meer te stoppen is, ook niet door de VS."

Milieudefensie vindt dat de staten in de Verenigde Staten nu een tandje bij moeten zetten voor het klimaat. "Californië laat zien hoe dat kan. Voor Europa is dit een extra reden om versneld, echt werk te maken van de strijd tegen klimaatverandering."

Ook Greenpeace is van mening dat Trump de energierevolutie niet kan tegenhouden. "Tijdens de G7 lieten Europa, Canada en Japan onlangs al weten trouw te blijven aan het klimaatakkoord. Nu Trump het laat afweten, is het des te belangrijker dat andere landen de rug recht houden."

Opwarming van de aarde beperken

De klimaatconferentie van Parijs had eind 2015 plaats. Het was de 22e klimaattop van de VN-conferentie UNFCCC. Nadat eerdere toppen waren mislukt, lukte het in Parijs wel om duidelijke afspraken te maken over het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen.

Bijna tweehonderd landen zetten hun handtekening onder het akkoord. Slechts enkele naties zagen daarvan af: Syrië en Nicaragua. De landen spraken af maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de temperatuur deze eeuw niet meer dan 1,5 tot 2 graden Celsius mag stijgen. Verder is besloten dat rijkere landen financiële bijstand gaan geven aan landen die kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering. Zo dreigen bijvoorbeeld eilanden onder water te lopen als de zeespiegel stijgt

Van de landen die hun handtekening onder het akkoord zetten, zijn er inmiddels 147 die het verdrag hebben geratificeerd, waaronder ook de VS. Ook grote spelers als China, Australië en de Europese Unie zijn formeel akkoord. Nederland heeft het verdrag overigens nog niet geratificeerd. De Eerste Kamer moet er nog over spreken. Dat gebeurt naar verwachting op korte termijn.