In de toekomst bestrijden we aandoeningen en ziektes door gericht aan genen te sleutelen met technieken als Crispr-Cas. Hoewel veelbelovend als gereedschap, brengt de techniek ook ethische vraagstukken met zich mee, zo waarschuwde Bill Gates in zijn eindejaarsblog.
In zijn blog schrijft Gates dat hij verbaasd is dat het aanpassen van DNA relatief weinig aandacht heeft gekregen. “Dit is waarschijnlijk het belangrijkste onderwerp waarover we nog te weinig debatteren.”
Met behulp van Crispr-Cas kunnen wetenschappers veel preciezer dan voorheen aanpassingen te doen aan het DNA van levende wezens. Op die manier kunnen mogelijk kanker en bepaalde stofwisselingsziektes worden genezen.
De vraag is of het wenselijk is om mensen ook te verbeteren in plaats van alleen beter te maken. De Chinese onderzoeker die onlangs genetisch gemodificeerde kinderen op de wereld zette, kreeg bakken met kritiek over zich heen.
Ook in Nederland speelt het onderwerp, getuige een visiedocument van de Koninklijke Nederlandse Academie voor de Wetenschappen. “[Deze technieken] maken het mogelijk om op een precieze, goedkope en snelle manier genen in levende cellen te veranderen of uit te schakelen door stukjes uit het DNA te knippen, te vervangen of toe te voegen.”
DNA aanpassen alleen voor rijke mensen
Gates maakt zich vooral zorgen over de mogelijkheid dat genetische aanpassing alleen beschikbaar zal zijn voor rijke mensen. Toepassing op grote schaal brengt wat hem betreft een groot risico op meer ongelijkheid met zich mee.
Wetenschappers en filosofen zetten al langer ethische vraagtekens bij het knutselen aan menselijk DNA. De KNAW wijst erop dat manipulatie van 'kiembaancellen' en embryo's verboden is in Nederland. En China doet onderzoek naar de wetenschapper die genetisch gemanipuleerde baby's ter wereld zou hebben gebracht.
"Ik ben het eens met de mensen die zeggen dat deze wetenschapper te ver is gegaan", schrijft Gates. "Er kan echter nog iets goeds uit zijn werk voortkomen als meer mensen erover na gaan denken en zich erin verdiepen."
Voor wie daar wel oren naar heeft, komt de miljardair achter Microsoft ook met een aanrader: het boek Het Gen, een bestseller van kankeronderzoeker Siddhartha Mukherjee dat Gates in 2016 op zijn lijst met beste boeken van dat jaar zette. "Dit is een trend om te volgen, aangezien er grote doorbraken aan zitten te komen. De één goed, de ander zorgwekkend."
