Opnieuw heeft een prominente VVD-bestuurder in politiek Den Haag zich in een benarde positie gemanoeuvreerd. Bijna de hele oppositie in de Tweede Kamer heeft weinig vertrouwen meer in minister van Justitie Ard van der Steur. Het is de zoveelste VVD’er in die in grote problemen komt. 

Kijk even naar dit lijstje:

  • Ivo Opstelten
  • Fred Teeven
  • Anouchka van Miltenburg
  • Mark Verheijen
  • Frans Weekers

Wat hebben deze politici gemeen? Ze zijn allen lid van de VVD, zetelden in politiek Den Haag en legden hun functie in de afgelopen twee jaar neer.

Even een opfrisser voor het geheugen. Frans Weekers was staatssecretaris van Financiën en trad begin 2014 af na aanhoudende problemen bij de Belastingdienst met toeslagen. Tweede Kamerlid Mark Verheijen stapte vorig jaar op na beschuldigingen van fraude.

Voor Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg viel in december 2015 het doek nadat bleek dat ze een kopie van een klokkenluidersbrief had vernietigd. Die brief bevatte informatie over de Teevendeal, de affaire die minister Ivo Opstelten en staatssecretaris Fred Teeven negen maanden eerder de kop kostte.

Van der Steur onder vuur

Woensdag lag de opvolger van Opstelten zwaar onder vuur in de Tweede Kamer. VVD-minister Ard van der Steur van Justitie moest zich verantwoorden voor zijn optreden in de zaak rond patholoog-anatoom George Maat, die onderzoek deed op slachtoffers van rampvlucht MH17 boven Oekraïne.

De kwestie draaide om een lezing die Maat vorig voorjaar had gegeven over MH-17-slachtoffers, waarbij hij foto's toonde. Dat viel verkeerd bij Van der Steur, waarna Maat op non-actief werd gesteld, nog voordat er onderzoek was gedaan. Dat was een besluit van de politie, aldus de minister, die ontkende dat hij de korpschef daartoe had aangestuurd.

Uiteindelijk bleek dat Maat niets te verwijten viel. Maar informatie daarover kwam niet naar de Kamer, hoewel de oppositie daar meermalen om vroeg. Toen dat uiteindelijk wel gebeurde, was het merendeel zwart gelakt. Ook werd er informatie vertrouwelijk gehouden, waardoor de partijen die wel mochten lezen, maar erover moesten zwijgen. De oppositie was daar woest over.

Nadat alle informatie door toedoen van Maat zelf naar buiten was gekomen, bood de minister hem vorige week excuses aan.

Motie van wantrouwen

Voor de oppositiepartijen in de Tweede Kamer was daarmee de kous niet af. De partijen vinden dat de minister Maat niet goed heeft behandeld en de Kamer bewust te karig heeft ingelicht over deze kwestie. Een motie van wantrouwen werd echter verworpen.

De motie was ingediend door de SP en kreeg steun van PVV, Partij voor de Dieren, Groep Bontes/Van Klaveren en 50PLUS - samen 32 zetels. Maar deze motie ging een stap te ver voor de andere oppositiepartijen.

CDA, D66, ChristenUnie en GroenLinks vinden wel dat Van der Steur zijn informatieplicht aan de Tweede Kamer beter moet uitvoeren. Ze wilden dat hij daarover een plan zou maken met de premier en voor 1 maart de Kamer daarover zou informeren. Maar ook deze motie werd tijdens een urenlang debat verworpen, met 74 stemmen tegen en 63 voor.

Lessen voor Van der Steur

Het is al de derde keer dat Van der Steur, nog geen jaar minister, in zwaar weer zit. Eerder waren er problemen door de informatie over een foto van Pim Fortuyn-moordenaar Volkert van der G. en over (informatie over) de rol van Van der Steur als Kamerlid bij de afwikkelingen van de zogeheten Teeven-deal.

De minister gaf aan verschillende lessen te trekken uit de affaire Maat. Hij zal voortaan niet vanuit emoties reageren maar zakelijk blijven. Ook zal hij eenduidiger zijn in zijn bewoordingen en sneller iets naar de Tweede Kamer sturen. Intern wordt al gewerkt aan een verbeterplan.

De minister begrijpt sommige kritiekpunten, zei hij na afloop van een debat, maar vindt wel dat "een heleboel dingen gewoon goed zijn gegaan". En nu zit er voor hem niks anders op dan "doorgaan met Nederland veiliger te maken en de rechtsstaat te versterken'', aldus de bewindsman. Hij gaat dat "met volle overtuiging doen'', klonk het monter uit de mond van Van der Steur. Hij vond het "zwaar maar goed'' debat.

Rode kaart

SP-Kamerlid Michiel van Nispen zei dat hij niet anders kon dan een motie van wantrouwen in te dienen. De excuses die Van der Steur heeft gemaakt, ziet de SP als afgedwongen. Alleen omdat Maat er zelf achteraan ging, kwamen de excuses er uiteindelijk, aldus de SP.

Van Nispen heeft geen enkel moment gehad dat hij een minister zag die op zoek was naar de waarheid. Hij miste zelfreflectie bij Van der Steur en ziet geen deemoedigheid. Ook wijst de minister te veel naar de politie, aldus de SP.

Raymond de Roon van de PVV zei dat Maat door de minister is "gemangeld'' en dat de bewindsman zelf geen initiatief nam om dat te herstellen. De PVV denkt ook niet dat Van der Steur het in de toekomst beter gaat doen.

En George Maat zelf? Die heeft het debat deels gevolgd, liet hij woensdagavond weten aan persbureau ANP. Dat de coalitie tussen VVD en PvdA door de oppositie niet "doorbroken'' kon worden, noemt hij "de politieke realiteit''. De feiten veranderen er volgens de patholoog-anatoom niet door. "Rode kaarten zijn niet makkelijk door te slikken."

Bron: Z24/ANP

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl