Het nieuwe jaar is ingegaan: per 1 januari 2022 veranderen er flink wat fiscale en andere financiële zaken die invloed hebben op je portemonnee.

In een zesdelige serie heeft Business Insider hier uitgebreid op ingezoomd. Zo behandelden we de veranderingen op het gebied van zorgkosten, auto en trein, familiezaken zoals schenkingen en erfenissen, de belasting op inkomen en vermogen en financiële wijzigingen voor je huis. Ook keken we naar belangrijke veranderingen voor werknemers en ondernemers.

Hieronder geven we een overzicht van de 25 belangrijkste wijzigingen bij de start van 2022:

We gaan er waarschijnlijk nauwelijks op vooruit

Hoewel het kabinet wat lastenverlichtingen doorvoert, zullen veel huishoudens er komend jaar niet of nauwelijks op vooruit gaan, volgens berekeningen van budgetinstituut Nibud. Dit heeft vooral te maken met de oplopende inflatie.

Het verschil ten opzichte van dit jaar loopt uiteen van een koopkrachtverlies van 0,9 procent tot een stijging van 0,5 procent.

Gaat je salaris of je uurtarief als ZZP’er niet omhoog, en/of loopt de inflatie verder op, dan is de kans groot dat je komend jaar netto minder hebt te besteden dan nu.

We zetten de belangrijkste maatregelen voor je op een rij.

1. Iets lager belastingtarief in eerste schijf

Het belastingtarief voor de eerste schijf van de inkomstenbelasting is fractioneel omlaag gegaan van 37,1 procent naar 37,07 procent. Dit tarief geldt voor inkomens tot 69.399 euro.

Verdien je meer, dan betaal je voor elke euro daarboven 49,5 procent. Dat is evenveel als in 2021.

2. Grotere vrijstelling vermogensbelasting

Spaarders en beleggers krijgen een iets hogere vrijstelling in box 3, van 50.650 euro per persoon. In 2021 was dat nog 50.000 euro. Ook is het fictieve rendement iets omlaag gegaan, waardoor je minder vermogensbelasting hoeft te betalen.

Net als de voorgaande jaren gaat de Belastingdienst niet uit van het werkelijke rendement, maar een fictief rendement. Over dat fictieve rendement op je vermogen ben je net als in 2021 31 procent belasting verschuldigd.

3. Hogere heffingskortingen

Diverse heffingskortingen, zoals de algemene heffingskorting, arbeidskorting en ouderenkorting, gaan omhoog, waardoor je minder belasting betaalt.

De inkomensafhankelijke combinatiekorting daarentegen gaat iets omlaag. Dit raakt ouders met een inkomen boven de 27.350 euro die alleenstaand zijn of minder verdienen dan hun partner.

4. Versobering diverse aftrekposten, zoals alimentatie, hypotheekrenteaftrek en zelfstandigenaftrek

Het maximale aftrektarief van diverse aftrekposten, waaronder alimentatie, hypotheekrenteaftrek, de zelfstandigenaftrek, ondernemersaftrek, mkb-winstvrijstelling en de persoonsgebonden aftrek gaat omlaag van 43 procent naar 40 procent.

Dit is alleen voelbaar met een inkomen boven 69.399 euro.

Meer informatie over fiscale wijzigingen in 2021 lees je in dit artikel.

5. Premie basisverzekering zorg stijgt

De basisverzekering wordt gemiddeld 48 euro duurder. Dat komt neer op een prijsstijging van 2,6 procent. De gemiddelde jaarpremie komt uit op 1.536,72 euro per persoon, ofwel 128,06 euro per maand. Het verschil tussen de goedkoopste en duurste polis bedraagt volgens Zorgwijzer ruim 535 euro.

Het eigen risico blijft wel gelijk: 385 euro.

Meer informatie over veranderingen in zorgkosten in 2022 lees je in dit artikel.

6. Bijtelling elektrische auto’s gaat omhoog

De bijtelling voor elektrische leaseauto’s gaat fors omhoog, van 12 naar 16 procent. Wie een auto koopt van meer dan 35.000 is over het meerdere een bijtelling van 22 procent verschuldigd. Die grens lag in 2021 nog op 40.000 euro. Er vallen nu dus meer elektrische auto’s deels onder het verhoogde tarief.

Voor overige auto’s blijft de bijtelling gelijk: 22 procent

7. Boetes voor te hard rijden stijgen met 2 procent

De boetebedragen voor snelheidsovertredingen gaan met 2 procent omhoog.

Maar er zijn ook ernstige verkeersovertredingen die een stuk forser worden bestraft, bijvoorbeeld voor het vasthouden van je mobiel, het niet voorrang verlenen aan een voorrangsvoertuig, onnodig links rijden of het vervoeren van een minderjarige zonder autogordel.

Voor onnodig geluid maken en met twee wielen op een gehandicaptenparkeerplaats staan gaan de boetebedragen juist omlaag.

8. Treinkaartjes eersteklas worden een stuk duurder

De NS verhoogt de tarieven voor reizen met de tweedeklas met gemiddeld 1,8 procent. Voor de eersteklas stijgen de prijzen een stuk forser: met 3 procent.

Meer informatie over veranderingen voor automobilisten en treinreizigers in 2022 lees je in dit artikel.

9. Eigenwoningforfait iets omlaag

Zoals gezegd gaat het maximale percentage waartegen je de hypotheekrente mag aftrekken met 3 procentpunten omlaag naar 40 procent.

Ter compensatie daalt het eigenwoningforfait voor huizen met een WOZ-waarde van 75.000 tot 1.130.000 euro van 0,50 procent naar 0,45 procent.

De grens voor de ‘villabelasting’ (een verhoogd eigenwoningforfait) gaat omhoog van 1.110.000 euro naar 1.130.000. Ook daalt het tarief in deze schijf.

10. WOZ-waarde neemt fors toe

Of je er met deze verlagingen netto op vooruit gaat, is de vraag, want de WOZ-waarde waarop dat eigenwoningforfait (maar ook de OZB, erf- en schenkbelasting) is gebaseerd gaat volgens de Waarderingskamer naar verwachting omhoog met gemiddeld 8,5 tot 9,5 procent.

Gemeenten moeten bovendien voortaan de WOZ-waarde berekenen op basis van de oppervlakte van het huis, in plaats van de inhoud. Dat kan gevolgen hebben voor de WOZ-waarde.

11. Lokale lasten stijgen met gemiddeld 2,1 procent

Huiseigenaren zullen in 2022 gemiddeld bijna 851 euro kwijt zijn aan onroerendezaakbelasting (OZB), afvalstoffenheffing en rioolheffing, zo blijkt uit een steekproef van de Vereniging Eigen Huis onder 106 gemeenten. Dat is 2,1 procent meer dan in 2021.

12. Hogere grens NHG

De grens voor een hypotheek met Nationale Hypotheekgarantie (NHG) is omhoog gegaan van 325.000 euro naar 355.000. Je kunt dus een duurdere woning kopen met NHG.

Wil je energiebesparende maatregelen meefinancieren, dan geldt een hogere grens, van 376.300 euro.

De premie die je voor een NHG-lening moet betalen is omlaag gegaan van 0,7 procent naar 0,6 procent van de hypotheeksom. Dat is gunstig.

13. Beperking vrijstelling eigenwoningforfait

De vrijstelling voor het eigenwoningforfait voor huiseigenaren met een kleine of geen hypotheek, wordt verder afgebouwd.

Huizenbezitters krijgen in 2022 een vrijstelling van 86,7 procent van het saldo van het eigenwoningforfait en eventuele hypotheekrenteaftrek (tegen 90 procent in 2021). Zij moeten dus 13,33 procent van het eigenwoningforfait opgeven.

14. Maximale hypotheek hoger bij loonstijging

Alleen huishoudens die meer zijn gaan verdienen kunnen in 2022 een hogere hypotheek afsluiten, zo blijkt uit de leennormen die het Nibud heeft vastgesteld.

Huishoudens die hetzelfde inkomen houden zullen iets minder kunnen lenen, vanwege de oplopende inflatie.

15. Energierekening fors omhoog

Hoewel de gasprijzen de laatste tijd iets dalen, zullen we er rekening mee moeten houden dat de energieprijzen in het eerste kwartaal nog erg hoog zullen blijven.

Het kabinet komt huishoudens wel tegemoet met een verlaging van de energiebelasting, maar dit is waarschijnlijk niet genoeg om de kostenstijging volledig te compenseren.

16. Huis kopen om te verhuren wordt in sommige gemeenten moeilijker

Vanaf 1 januari mogen gemeenten wijken aanwijzen waar beleggers geen goedkope en middeldure woningen meer mogen opkopen voor verhuur. Deze opkoopbescherming moet ervoor zorgen dat starters en middeninkomens meer kans krijgen op een betaalbare koopwoning.

Meer informatie over veranderingen voor huizenbezitters in 2022 lees je in dit artikel.

17. Meer kindgebonden budget voor ouders met minimaal twee kinderen

Het kindgebonden budget (een inkomensafhankelijke tegemoetkoming van de overheid in de kosten van kinderen) gaat met 70 euro omhoog vanaf het tweede kind.

18. Extra schenkingsvrijstelling wordt teruggedraaid

De eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling van 1.000 euro wordt weer teruggedraaid. Ouders mogen komend jaar 5.677 euro belastingvrij schenken aan hun kind. Voor overige schenkingen geldt een vrijstelling van 2.274 euro.

19. AOW-leeftijd gaat omhoog

De AOW-leeftijd gaat omhoog naar 66 jaar en zeven maanden. Dat is drie maanden later dan in 2021.

Meer informatie over familiezaken in 2021 lees je in dit artikel.

20. Hoogste tarief vennootschapsbelasting stijgt

Het lage tarief van de vennootschapsbelasting (box 2) blijft gelijk: 15 procent. Maar dit tarief gaat wel gelden tot een winst van 395.000 euro: 50.000 euro meer dan nu. Dat is gunstig, want hierdoor maken meer bedrijven aanspraak op het lagere tarief.

Het hoge tarief gaat helaas omhoog van 25 procent naar 25,8 procent.

Het tarief van de aanmerkelijkbelangheffing (voor bijvoorbeeld dividenduitkeringen) blijft even hoog als in 2021: 26,9 procent.

21. Belastingrente vennootschapsbelasting gaat weer fors omhoog

Als je te laat aangifte hebt gedaan of niet het juiste bedrag hebt opgegeven, moet je komend jaar weer 8 procent belastingrente betalen. Dit tarief was vanwege de coronacrisis tijdelijk verlaagd.

22. Extraatjes voor personeel, zoals kerstpakketten, worden duurder

De vrije ruimte binnen de werkkosten regeling gaat voor het fiscale loon tot en met 400.000 euro weer omlaag van 3 naar 1,7 procent. Over het meerdere van de loonsom blijft het percentage 1,18 procent.

23. Aftrek studiekosten verdwijnt

Het is in 2022 niet langer mogelijk om de kosten voor een opleiding voor je werk of een toekomstig beroep in mindering te brengen op je inkomen.

In plaats daarvan wordt het zogeheten STAP-budget in het leven geroepen: een individueel leer- en ontwikkelingsbudget. Hiervoor komt maximaal 1.000 euro per persoon per jaar beschikbaar.

24. Invoering onbelaste thuiswerkvergoeding

Werkgevers mogen aan hun personeel een onbelaste thuiswerkvergoeding betalen van maximaal 2 euro per dag, om de extra kosten voor bijvoorbeeld de verwarming, koffie en thee, elektra en wc-papier deels te dekken.

Daarnaast blijft een onbelaste reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer van 19 cent per kilometer bestaan. Wel vervalt dan de vaste reiskostenvergoeding. Dit betekent dat alleen de werkelijk gemaakte kosten vergoed mogen worden.

25. Roken op het werk wordt verboden

Roken op het werk wordt een stuk moeilijker gemaakt. Per 1 januari geldt er namelijk een rookverbod in bedrijfsgebouwen.

Meer informatie over veranderingen voor ondernemers en werknemers vind je in dit artikel.

Lees meer over fiscalen in financiële zaken die in 2022 veranderen: