Recente cijfers zijn bekend, maar al jaren circuleert een hardnekkig getal:
pakweg de helft van het aantal startende bedrijven haalt niet het vijfjarig
bestaan. Ofwel vanwege een faillissement, ofwel omdat de ondernemer het
bedrijf stop zet. Een heel kleine percentage heeft binnen dat eerste lustrum
zijn bedrijf al weer van de hand gedaan.
Het zou me niet verbazen als die pakweg vijftig procent inmiddels nog hoger
is. Want ondernemen is misschien wel leuker dan ooit, maar ook moeilijker.
Enkele trends:
Klanten zijn moeilijker tevreden te houden
Merkentrouw neemt af. Vraag maar aan Ilse, de zoekmachine die ooit
marktleider was in Nederland. Of vraag het mobieltjesmaker Nokia, dat opeens
zijn marktaandeel in rook ziet opgaan. Of aan prijsvechters op de
spaarmarkt, die spaarders snel weer zien vertrekken als elders de rente
ietsje hoger is.
Of vraag het It’s, de elektronicaketen die net failliet is gegaan. Hoe vaak
zal een verkoper de klant een uitstekend advies voor een flatscreentelevisie
hebben gegeven, waarna de klant doodleuk de winkel uitliep en het aanbevolen
model gewoon op internet kocht bij de goedkoopste aanbieder?
Of neem een willekeurige autodealer van bijvoorbeeld Volkswagen. Voorheen had
hij een lokaal monopolie. En dus gaf hij niet veel voor je oude Golf. Nu
shop je rond en zie je al snel dat je elders veel meer kunt krijgen.
Internet maakt markten transparant en kopers flexibeler.
De concurrentie is moordend
Een goed idee is snel gekopieerd. Als je een nieuw fysiek product succesvol
lanceert, is de kans groter dan ooit dat het in no-time wordt gekopieerd. Al
of niet gemaakt in het Verre Oosten.
Of kijk naar Groupon, dat groepskortingen op internet aanbiedt: het lijkt een
slim idee en binnen de korste keren zijn er tientallen concurrenten actief.
Een goeie app bedacht? Morgen is er een betere.
Productontwikkeling gaat razendsnel - veel sneller dan nog maar enkele jaren
geleden. En niet alleen op internet. Een nieuwe smartphone is in vier
maanden in de winkel - van ontwerp tot etalage.
Modezaken kwamen vroeger weg met twee nieuwe collecties: in het voor- en
najaar. Maar slimme multinationals als Hennes & Mauritz en Zara wisselen
nu om de paar weken hun collectie. Hoe houd je dat als kleinere keten of
individuele modezaak in godsnaam bij?
Franchising
Franchising, een ander fenomeen, is een grote kans voor ondernemers, maar ook
een bedreiging voor iedere zelfstandige ondernemer die wel volledig baas in
eigen huis wil blijven. Zeker nu de formules ook oprukken buiten de
detailhandel in bijvoorbeeld de zakelijke dienstverlening.
Dus of je nu een huiswerkinstituut, een klusbedrijf of een kinderdagverblijf
wilt beginnen, de kans is groot dat je weggeconcurreerd wordt door een goede
franchiseformule. Die heeft meer marketingkracht en neemt de ondernemer zelf
veel werk uit handen.
Eén troost: heel succesvolle franchisenemers (Albert Heijn, McDonalds) hebben
een zeer goed belegde boterham. Dus misschien is aansluiting bij een goede
keten toch een optie.
Of toch maar die eigen webwinkel?
Juridisering rukt op
Ook het kabinet-Rutte belooft de administratieve lasten voor ondernemers te
verlichten. Wellicht lukt het deze keer wel, maar vast staat dat ook zonder
overheid zakendoen 'Amerikaanser' wordt.
Voor het minste of geringste - een eenvoudig bartercontract of het inhuren van
een accountant - krijg je steeds dikker wordende overeenkomsten op je
bureau. Zonder advies is de reikwijdte daarvan niet altijd goed in te
schatten.
Banken zijn lastiger dan ooit
Klagen over banken is net zo oud als het ondernemerschap. Maar na de
kredietcrisis is het lastiger dan ooit om financiering rond te krijgen.
Zeker voor starters, maar ook voor groeiende bedrijven. Wisselende
accountmanagers of nieuwe manier van werken binnen de grootbanken maken het
er niet makkelijker op.
Niet voor niets constateerde de Europese Commissie al dat de concurrentie op
de mkb-markt in Nederland matig ontwikkeld is. Waar blijft een nieuwe
uitdager met uitmuntende dienstverlening én goede tarieven?
Goed personeel is schaars en wordt nog veel schaarser
De laagconjunctuur verbloemt de grote trend hooguit tijdelijk: Nederland
krijgt een groot tekort aan geschikte mensen. Voor vaklieden is dat al
zichtbaar, net als in de zorg. Maar reken ook op tekorten onder
huis-tuin-en-keukenfuncties op alle niveaus.
Als je al geschikt personeel kan vinden, wordt het lastiger om sterke krachten
binnen te houden. De toppers verkiezen wellicht al snel een beter betalende
concurrent of een zzp-bestaan.
Op zich niets mis mee: maar het bekende 'binden en boeien' wordt voor
ondernemers belangrijker dan ooit. En houd een open oog voor onbenut
potentieel, zoals dat onder ouderen, vrouwen en migranten.
Blijft over de vraag: is het zo erg dat een hoog percentage ondernemers die
eerste vijf jaar niet haalt. Ik denk van niet. No guts no glory. Een
eventueel faillissement is beroerd, voor de ondernemer, voor getroffen
crediteuren. Maar geen reden om het niet nog eens te proberen.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
