Nokia heeft er drie jaar geleden bewust voor gekozen om geen telefoons met Android uit te brengen, omdat het inzag dat Samsung een te dominante speler zou worden. De keuze voor Windows Phone geeft Nokia nu een strategisch voordeel in onderhandelingen met providers.

Dat zegt Nokia-topman Stephen Elop zondag in een interview met The Guardian.

In plaats van Android koos de Finse telefoonmaker ervoor om over te stappen op Windows Phone van Microsoft. “Spoel vooruit naar het heden en bekijk de situatie op Android. Er zijn veel goede apparaten van veel verschillende bedrijven, maar één firma is in wezen de dominante partij geworden,”, aldus Elop. Hij doelt daarmee op Samsung, alhoewel hij het Zuid-Koreaanse bedrijf niet expliciet noemt in het interview.

Gevecht met BlackBerry

Samsung is al enkele jaren een grote concurrent van Nokia. In december onttroonden de Zuid-Koreanen Nokia na 14 jaar als grootste mobieltjesmaker ter wereld, volgens marktonderzoeker IHS. Ook in thuisland Finland wist Samsung meer telefoons te verkopen dan Nokia.

Nokia is nog steeds de één na grootste telefoonfabrikant ter wereld, maar het merendeel van de ruim 60 miljoen toestellen die het concern produceert zijn feature phones waarop de marge minimaal is. Het echte geld wordt verdiend met smartphones. Maar de verkoop van de Lumia-reeks trekt slechts langzaam aan. Ook wordt de concurrentie steeds heviger, nu Chinese spelers als Huawei en ZTE snel groeien.

Nokia heeft echter een onderscheidende factor: Windows Phone. De markt voor smartphones wordt gedomineerd door Apple's iOS en Google's Android. Ruim 90 procent van de verscheepte smartphones in het eerste kwartaal draaide op één van beide besturingssystemen. Maar analisten denken dat er ruimte is voor een derde speler. De strijd om het brons gaat tussen het Canadese BlackBerry en Windows Phone, die beide een marktaandeel hebben van rond de 3 procent.

Hoewel HTC en Samsung ook telefoons met Microsoft's besturingssysteem in de schappen hebben liggen, is Nokia de stuwende kracht achter het platform. Zo'n 85 procent van de verkochte Windows Phone-toestellen komt uit Finland.

Geen spijt van Windows Phone

Het brein achter de overstap op Windows Phone is de Canadees Elop, die in september 2010 werd benoemd tot hoogste baas van Nokia. Enkele maanden later maakte hij bekend dat Nokia en Microsoft intensief samen gingen werken. De Finnen zouden zich volledig richten op het maken van Windows Phone-toestellen. Elop had intern geëvalueerd en was tot de conclusie gekomen dat Nokia's eigen besturingssysteem Symbian te gedateerd was om de strijd aan te gaan met Android en iOS.

Elop overwoog ook Android, maar zag daar uiteindelijk vanaf. "We waren bezorgd dat één telefoonmaker Android zou kunnen gaan domineren", zegt de topman tegen The Guardian. "We hadden vermoedens welk bedrijf dat zou kunnen zijn, vanwege de middelen die ze tot hun beschikking hebben en de verticale integratie." Hij doelt daarmee op Samsung, dat destijds al schermen en geheugenchips binnenshuis maakte.

De 49-jarige Elop heeft geen spijt van de keuze voor Windows Phone. Hij denkt dat het Nokia juist een strategisch voordeel oplevert. "De eerste stap bij gesprekken [met providers] is de vaststelling dat we geen Apple zijn en geen Samsung/Android. We zijn een derde alternatief. Als een provider druk wil houden op [telefoonmakers] en veel opties wil hebben, dan heeft hij een derde alternatief nodig."

Relatief weinig apps voor Windows Phone

Windows Phone is echter nog lang niet af. Pas in 2014 krijgt het een grote update, waarbij waarschijnlijk een notificatiecentrum wordt toegevoegd. Onder meer iOS, Android en BlackBerry 10 beschikken al over zo’n plek voor meldingen.

Ook beschikt Windows Phone nog over relatief weinig apps.is het aantal apps. Op iOS en Android hebben gebruikers keuze uit ruim 800 duizend applicaties. Windows Phone heeft er ongeveer 130 duizend. Enkele populaire apps als Instagram en Snapchat ontbreken vooralsnog. Elop erkent de achterstand. "Wat betreft applicaties hebben we nog een hoop werk te doen. Het is een grote uitdaging, maar er bestaat geen twijfel dat we vooruitgang boeken."

Daar is echter niet iedereen van overtuigd. Analist Pierre Ferragu van Bernstein Research riep Nokia onlangs op om "de bittere pil te slikken voordat het te laat is" en alsnog over te stappen op Android. Donderdag 18 juli kan hij opnieuw de balans opmaken als Nokia met cijfers over het tweede kwartaal komt. Vraag is of Nokia in april, mei en juni meer Lumia-telefoons heeft verkocht dan de 5,6 miljoen in de eerste drie maanden van dit jaar.