De prijs van eetbare oliën als palmolie en zonnebloemolie stijgt hard door de oorlog in Oekraïne, droogte en exportbeperkingen.
De prijs van palmolie, de basis voor veel producten, is verdubbeld, terwijl zonnebloemolie en sojaolie 50 procent duurder zijn geworden.
Voor snackbarhouders is dit een nieuwe aderlating, zij kampen al met een hoge energierekening.
Lees ook: Heel Europa lijdt onder de oorlog in Oekraïne: dit is de mogelijke economische impact
Ook oliën en bak- en braadvetten worden in rap tempo duurder. De middelen zitten in duizenden producten zoals chocolade, margarine en instantnoedels. De prijsstijgingen dragen bij aan de toch al snel duurder wordende mand met boodschappen.
De prijzen van palmolie zijn sinds medio juni vorig jaar meer dan verdubbeld, terwijl de prijs voor sojaolie met ongeveer 50 procent is gestegen. Zonnebloemolie uit Oekraïne is ook ongeveer 50 procent duurder geworden, aldus de statistieken van UkrAgroConsult. De laatste gegevens die bekend werden gemaakt door die instelling dateren van 24 februari, de dag van de Russische invasie.
De oorlog in Oekraïne en de daarop volgende sancties door onder andere Europa en de Verenigde Staten op Rusland hebben er over de hele linie voor gezorgd dat levensmiddelen duurder worden. Naast eetbare olie gaat het bijvoorbeeld ook om graan en andere landbouwproducten.
Leveringsketens Oekraïne afgesneden
Dat komt mede doordat de Oekraïense havens zijn gesloten en leveringsketens zijn afgesneden. Ook zijn kopers niet bereid, of niet in staat, om de snel stijgende kosten voor verzekeringen en vracht te dragen om ladingen uit de regio veilig te stellen.
Oekraïne en Rusland zijn niet alleen belangrijke leveranciers van tarwe, maïs en gerst, maar zijn ook goed voor meer dan 75 procent van de wereldexport van zonnebloemolie, een van de vier belangrijkste eetbare oliën ter wereld. Dat de uitvoer stilligt zorgt alleen maar voor meer problemen op de toch al krappe markt.
Bijkomend probleem is dat andere leveranciers van oliezaden en eetbare oliën ook met problemen kampen. Droogte heeft bijvoorbeeld vorig jaar de koolzaadoogst in Canada en de sojaoogst in Brazilië en Argentinië verminderd. Maleisië heeft op zijn beurt te kampen met een tekort aan werknemers op de plantages en Indonesië heeft de export van palmolie beperkt om de eigen binnenlandse aanvoer veilig te stellen.
Snackbarhouders getroffen door hoge energierekening
De hoge prijs van eetbare oliën zal koud op het dak vallen van snackbarhouders, grootverbruikers van frituurvet en andere plantaardige oliën als zonnebloemolie. Zij hebben al te kampen met een gas- en elektriciteitsrekening die de pan uit rijst.
De eigenaar van een cafetaria in het Brabantse Sprang-Capelle betaalde in september nog 1.200 euro voor zijn gas- en elektriciteitsrekening, dat is nu het driedubbele, zei hij in De Volkskrant. De Brancheorganisatie Vereniging Professionele Frituurders (ProFri) luidde donderdag de noodklok over de onbetaalbare energierekening van de ondernemers.
Het gas wat lager zetten is er niet bij, want dan kun je geen friet meer bakken, zei Frans de Rooij, directeur van de brancheorganisatie, in de krant. Ondertussen halen klanten ook minder snel een frietje, omdat ook zij minder te besteden hebben. Volgens De Rooij zouden ondernemers hun prijzen met minimaal 20 procent moeten verhogen.
Lees meer over inflatie:
- Tarwe nu al 50% duurder: bij deze boodschappen ga je dat merken
- Pijn van hogere gas- en stroomprijzen sijpelt langzaam door voor Nederlandse consument
- Prijs van graan op hoogste niveau sinds 2008 door sancties – Rusland raakt zijn olie moeilijk kwijt
- Oorlog in Oekraïne kan economie eurozone raken: economen achten kans kleiner dat ECB rente dit jaar verhoogt
