ExxonMobil verliest na 92 jaar zijn plek in de Amerikaanse Dow Jones-index. Dat illustreert dat olie- en gasreuzen op zoek zijn naar een nieuwe verdienmodellen.

Olie speelt een kleinere rol dan in voorgaande decennia en sinds de uitbraak van het coronavirus is de vraag verder teruggevallen.

ExxonMobil was in 2011, gemeten naar beurswaarde, nog het grootste bedrijf ter wereld.

Nieuwkomers in de Dow Jones-index zijn cloudsoftwarebedrijf Salesforce, biotechreus Amgen en elektronicaconcern Honeywell.

Olie- en gasreus ExxonMobil verdwijnt na 92 jaar uit de prestigieuze Dow Jones-index, de lijst van dertig grote beursgenoteerde bedrijven in de Verenigde Staten.

Dat Exxon uit de leidende index verdwijnt, weerspiegelt volgens kenners de achteruitgang van grondstoffenbedrijven in de Amerikaanse economie. Tesla is op de beurs inmiddels meer waard dan ExxonMobil, Shell en BP samen.

Olie speelt een kleinere rol dan in voorgaande decennia en sinds de uitbraak van het coronavirus is de vraag verder teruggevallen. Exxon was in 2011, gemeten naar beurswaarde, nog het grootste bedrijf ter wereld.

De Dow Jones-index komt op een vreemde manier tot stand

De Dow Jones Industrial Average is in 1896 door de Amerikaanse journalist Charles Dow ontworpen als mandje van dertig aandelen. Dow is een van de grondleggers van de uitgever Dow Jones & Company en oprichter van zakenkrant The Wall Street Journal.

De samenstelling van de Dow Jones-index is niet het resultaat van een zorgvuldige wiskundige, financiële of logische benadering. Een speciale commissie stelt het mandje met aandelen samen. De selectieprocedure is nogal ondoorzichtig.

Ook wordt deze index op een eigenaardige wijze berekend. Niet de beurswaarde van een bedrijf bepaalt het gewicht in de Dow Jones, maar het absolute koersniveau. Een aandeel waarvan de koers 10 dollar noteert, krijgt bij de weging van de Dow een lager gewicht dan een aandeel dat 50 dollar noteert. Hierdoor kent de Dow geen extreme zwaargewichten.

Ter vergelijking: de Nederlandse AEX-index is een zogenoemde marktgewogen index. De wegingen van de 25 aandelen
zijn naar beurswaarde, met een maximum van 15 procent bij de start. Op dit moment zijn vier bedrijven – ASML, Unilever, Shell en uitgever RELX – samen goed zijn voor bijna de helft van het gewicht van de AEX. 

Olie- en gasreuzen worstelen met hun verdienmodel

Met ExxonMobil verdwijnt ook het oudste lid van de Dow Jones-index. Het bedrijf kreeg zijn notering 92 jaar geleden als Standard Oil of New Jersey.

Het schrappen van Exxon illustreert dat olie- en gasreuzen in een existentiële crisis verkeren. Hun decenniaoude bedrijfsmodel van exploratie en verkoop van fossiele brandstoffen ligt steeds meer onder vuur.

Overheden scherpen milieuregelgeving aan, terwijl de maatschappij steeds kritischer wordt over de rol van olie- en gasmaatschappijen bij de energietransitie.

Foto: REUTERS/Jennifer Hiller
Foto: REUTERS/Jennifer Hiller

Het Britse energiebedrijf BP stelde zelf onlangs dat het geen oliebedrijf meer wil zijn. Het concern doopt zich om tot een breed georiënteerd energiebedrijf. Het idee is om tegen 2030 de olieproductie met 40 procent te verminderen en veel geld te steken in hernieuwbare energie.

De topman van Shell, Ben van Beurden, sprak in mei zijn twijfel uit of de vraag naar olie nog ooit terugkomt op het niveau van vóór de coronacrisis. Vanwege beperkingen van het vliegverkeer en de toename van thuiswerken in de coronacrisis is er minder brandstof nodig. En als de crisis voorbij is, zal hernieuwbare energie een groter deel van de fossiele brandstoffen vervangen.

Ook ExxonMobil heeft in verband met de coronacrisis investeringen tijdelijk op een lager pitje gezet. Maar fundamenteel lijkt er bij Exxon niet veel veranderd. “De factoren die onze bedrijfsplannen voor de lange termijn ondersteunen zijn niet veranderd: de bevolking en de vraag naar energie blijven groeien en de economie gaat herstellen”, liet topman Darren Woods in april weten.

Salesforce is een nieuwkomer in de Dow Jones-index

Naast ExxonMobil moeten ook farmaceut Pfizer en defensiebedrijf Raytheon Technologies hun plek in de index afstaan.

Een van de nieuwkomers in de Dow-Jonesindex is Salesforce.com. Dat bedrijf maakt cloudsoftware en is een van de best presterende aandelen sinds de financiële crisis van 2008. Sinds maart 2009 is het aandeel 27 keer over de kop gegaan.

Lees meer: Hoe Marc Benioff de extreem effectieve groeimachine genaamd Salesforce bouwde, dankzij de geest van Ohana

Verder nemen Amgen en Honeywell de opengevallen plekken in de index in. Amgen is een van de grootste biotechnologiebedrijven ter wereld en inmiddels een stuk groter dan branchegenoot Pfizer. Honeywell is een industrieel concern dat onder meer elektronica en automatiseringssystemen maakt. De wijzigingen gaan per 31 augustus in.

Lees meer over beleggen: