ANALYSE – Direct na mijn afstuderen werkte ik voor een superkleine start-up. Toen ik er begon waren we met minder dan tien man. Iedereen vervulde meerdere functies.
Ik werkte er een paar maanden toen er ’s avonds een vriend op bezoek kwam. Hij zag hoe ik mijn laptop pakte vlak voordat ik naar bed ging. “Jij krijgt werkmailtjes om 11 uur ’s avonds?!”, vroeg hij.
Eh, ja. Maar ik stopte ook nooit met nadenken over mijn werk. Het maakte me niet veel uit dat ik nooit echt los kwam van kantoor. Ik hield van mijn werk en vond het fantastisch om het bedrijf te laten groeien.
Mythe rond overwerken
Ik moest aan dit voorval denken toen ik over een onderzoek las in The Wall Street Journal. Het onderzoek ontkrachtte de mythe dat lange dagen maken uiteindelijk slecht voor je is.
In plaats daarvan kwamen de onderzoekers erachter dat het helemaal niet erg is om veel te werken, als je van je baan houdt. Hou je niet van je baan en maak je lange dagen omdat je het gevoel hebt dat dat moet? Dan kun je problemen verwachten.
Voor het onderzoek keek een team van onderzoekers naar de werknemers van de Nederlandse tak van een internationaal financieel adviesbureau. Het onderzoek werd geleid door Lieke ten Brummelhuis van de Simon Fraser University. De Nederlandse onderzoekster was eerder verbonden aan de Erasmus Universiteit kreeg destijds de Rubicon-subsidie van de Nederlandse Organisatie van Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) om haar onderzoek in de VS voort te zetten.
De werknemers van het financiële adviesbureau vulden vragenlijsten in over hun werkuren, het gevoel bij hun baan en gezondheidsklachten. Vervolgens deden 763 werknemers mee aan een onderzoek dat gezondsheidsrisico's zoals hartproblemen bekeek.
De uitslag maakte duidelijk dat er geen direct verband is tussen lange dagen maken en het risico op gezondheidsklachten. Maar dat gold wel voor iets anders: werkverslaving, ofwel een compulsieve werkmentaliteit.
Sterker nog: het maakte niet uit hoeveel uur een 'workaholic' precies draaide, er was sowieso een verband met een zwakkere gezondheid.
Aan de andere kant: werknemers die lange dagen maakten, maar zich goed voelden over hun baan, leken geen last te hebben van de ondezochte gezondheidsklachten.
Overwerk ligt genuanceerd
Deze bevindingen zijn meer dan relevant in een tijd waarin 'overwerk' nogal wat kritiek krijgt. Het ligt allemaal mogelijk wat genuanceerder. Mensen hoeven zich niet te schamen voor het maken van lange dagen of hun e-mail checken op een vrij moment, als ze enthousiast zijn over hun baan.
Wél is het wijs om minder te focussen op lang aanwezig blijven op kantoor, omdat de indruk te wekken dat je hard werkt.
Ten Brummelhuis zegt tegen The Wall Street Journal dat werkgevers beter hun werknemers kunnen enthousiasmeren over hun baan, in plaats van ze aan te moedigen om 24/7 te werken. Uiteindelijk presteren tevreden werknemers beter dan ontevreden types.
Op de website van de universiteit waarschuwt de Nederlandse expert: "Individuen die klachten hebben en andere workaholic-gerelateerde zaken zouden zichzelf af moeten vragen: 'Waarom werk ik zo hard?' Is het uit liefde voor je baan? Ga ervoor. Is dat niet het geval, dan moeten er alarmbellen gaan rinkelen en kun je het beste een en ander veranderen."
