De Toppers, Madonna, Sensation Black en -White en 22 thuiswedstrijden van
Ajax. In totaal vonden er vorig seizoen in de Amsterdam Arena 73 evenementen
plaats. Acht minder dan een jaar eerder, maar dat kwam doordat de Amsterdam
Admirals ophielden te bestaan en Ajax zich niet plaatste voor de groepsfase
van de UEFA Cup.
Omzet dertig miljoen
De Arena realiseerde hiermee het afgelopen seizoen een omzet van bijna dertig
miljoen euro. Dat is twee keer zoveel als PSV omzette met de exploitatie van
zijn stadion.
Welk deel van de omzet van de Arena overigens afkomstig is van door Ajax
betaalde huur, wil Markerink niet zeggen, maar het is "beduidend minder"
dan de 8,8 miljoen euro die Ajax als huisvestingskosten in zijn jaarverslag
heeft staan. Ook Ajax is niet bereid deze kosten verder uit te splitsen.
Het gras
Hoe het ook zij, in de Arena vinden meer evenementen plaats dan in het Philips
Stadion. PSV is bang dat concerten ten koste gaan van het gras. “Onzin",
zegt directeur Henk Markerink van de Amsterdam Arena, “als dat nodig is,
vervangen wij de grasmat na een evenement. De meeste concerten zijn trouwens
in de zomer. Dan is er geen voetbal en is het klimaat goed.” Belangrijk,
want de Arena heeft geen verwarming.
In totaal kostte de bouw van de Arena midden jaren negentig 280 miljoen gulden
(127 miljoen euro). Ajax betaalde hiervan 20 miljoen gulden (9,1 miljoen
euro). Dit geld had de club van de gemeente gekregen ter compensatie van
afgekochte erfpacht op de grond waar De Meer op stond. De resterende bouwsom
werd opgebracht door de gemeente, private partijen, bedrijven en een
hypotheek (zie kader).
Gezond bedrijf
In zijn openingsjaar 1996 maakte de Arena een verlies van ruim 4 miljoen
euro. In 2001-2002 werd voor het eerst een bescheiden winst geboekt. Vorig
seizoen werd afgesloten met een winst van 2 miljoen euro. "We zijn dus
een heel gezond bedrijf", concludeert Markerink.
Waarom dan niet veel meer stadions op deze manier zijn gefinancierd? “Tja,
veel stadions zijn eigendom van de gemeente of van de club, zoals in het
geval van PSV bijvoorbeeld. Dat is volgens mij niet de manier om maximaal
rendement uit je stadion te halen. Op het gemeentehuis is weinig expertise
in huis op het gebied van commercieel vastgoed en dat is toch wat een
stadion is.”
Is een stadion in handen van een club dan ligt de nadruk helemaal erg op
alleen maar voetbal, merkt Markerink. “Veel clubs willen geen
multifunctioneel stadion. En dus halen ze niet het maximale rendement uit
hun stadion. Weet jij of PSV winst maakt met de exploitatie van zijn
stadion? Nee, dat wordt niet uitgesplitst in de jaarstukken.”
Emotioneel geld
Markerink: “Kijk, clubs die in handen zijn van een hele rijke meneer, die
hebben geld voor een eigen stadion. De andere niet. Het geld dat mensen in
een club steken is emotioneel geld. Een club moet daar spelers van kopen om
het liefst nog dit seizoen kampioen te worden.”
Een gebouw heeft een heel ander ritme, legt de Arena-directeur uit. “Je moet
vijf tot twintig jaar vooruit kijken. Een voetbalclub komt daar niet aan
toe. Want wat kies je: nieuwe roltrappen of een nieuw spits?”
Door de twee te scheiden, zijn zowel het stadion als de club beter af,
concludeert Markerink “Een stadion run je er niet zomaar even bij.”
De toekomst?
Op dit moment gaat het goed met de Arena. Maar wat brengt de toekomst?
Nederland wil het Wereldkampioenschap voetbal van 2018 of van 2022
organiseren. De gemeente Amsterdam heeft al gezegd dat als dat lukt, de
hoofdstad zorgt voor een stadion waar 70.000 man in passen. In de huidige
Arena passen er maar 52.000.
Markerink: “Duidelijk is dat twee grote stadions te veel is voor Amsterdam.
Ook is duidelijk dat als Ajax weggaat, de Arena niet zal overleven. Komt er
een nieuw groot stadion, dan ligt het voor de hand dat de Arena wordt
gesloopt. Dat zou een enorme kapitaalvernietiging zijn. Wij kijken daarom
hoe je dat zou kunnen voorkomen.”
Derde ring
Een optie is de Arena uit te breiden met een derde ring. “Over hoe we dat
kunnen financieren zijn we nog aan het praten. Wat dit kost? Tja, dat kan ik
zo niet zeggen, maar je praat toch al snel over een heel fors bedrag.
Hiervoor is geen geld gereserveerd. We zullen dus opnieuw moeten aankloppen
bij onze founders - dit zijn de acht grote bedrijven die voor de bouw van de
Arena 45 miljoen gulden bijeenbrachten (zie kader), onze aandeelhouders en
wellicht moeten we ook bij nieuwe commerciele partijen aankloppen."
Behalve over het organiseren van een WK wordt ook gesproken over het
binnenhalen van de Olympische Spelen van 2028.
Markerink: “Dit stadion is wel uit te breiden tot een megavoetbalstadion, maar
niet tot een Olympisch Stadion. Er zit geen atletiekbaan in. Voetbalclubs
houden daar niet van, die willen graag een lekker compact stadion, met
tribunes zo dicht mogelijk op het veld.”
Olympische Spelen 2028
Mocht Amsterdam de Olympische Spelen van 2028 binnenhalen dan is er dus echt
een nieuw stadion nodig. Volgens Markerink wordt in hier in de huidige
plannen nog geen rekening mee gehouden. “Er zijn dus nog allerlei scenario’s
mogelijk,” zegt hij. “Londen werkt bijvoorbeeld met veel tijdelijke
tribunes. Dat zouden wij ook nog kunnen doen. Voorlopig ga ik er dus nog
gewoon vanuit dat we de huidige Arena gaan uitbreiden.”
Met hoeveel plaatsen is overigens nog niet duidelijk. Komt er geen WK, dan is
een stadion met 60.000 plekken wellicht voldoende, denkt Markerink.
De nieuwe Kuip in Rotterdam wordt groter. “Heel ambitieus,” vindt Markerink.
De Arena-directeur: “80.000 is niet alleen voor Nederlandse maatstaven veel,
maar zelfs voor Engelse, Italiaanse en Spaanse maatstaven.”
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
