De plasticvanger van Boyan Slat drijft inmiddels twee maanden in de Grote Oceaan, maar het systeem dat de plasticsoep moet opruimen vangt vooralsnog geen plastic.
Of liever gezegd: De 600 meter U-vormige buis vangt wel plastic, maar het ontsnapt weer. Probleem is dat de buis op sommige momenten te langzaam beweegt. Het moet juist continu sneller bewegen dan het plastic, zodat de rommel niet wegdrijft.
Volgens The Ocean Cleanup, de organisatie van de 24-jarige Slat, kunnen er verschillende redenen zijn waarom de barrière te langzaam beweegt. De wind kan de uiteinden van de pijp in beweging brengen waardoor de U-vorm uiteindelijk tegen de windrichting in beweegt. Het kan ook zijn dat trillingen aan de uiteinden van de buis rimpelingen in het water veroorzaken die het plastic uit de U-vorm duwen.
Een kant-en-klare oplossing hiervoor heeft The Ocean Cleanup niet. Op schaal- en computermodellen is dit probleem nooit waargenomen. Toch heeft de organisatie inmiddels een ingreep bedacht waarmee het de U-vorm mogelijk sneller kan laten bewegen. Door de spanwijdte 60 tot 70 meter te verbreden zou het systeem meer worden blootgesteld aan de wind en golven, de krachten die de buis voortstuwen.
De bredere spanwijdte zou ook de tegenwerkende stuwkracht, die wordt veroorzaakt door de bewegende uiteinden van de buis, verminderen, denkt het team.
Vooralsnog is het niet nodig om het systeem uit het water te halen, het wordt in verschillende fasen op locatie aangepast. Hierbij moet het team ervoor zorgen dat de spanwijdte niet té breed wordt. Een te brede spanwijdte zou de U-vorm minder wendbaar kunnen maken waardoor het niet makkelijk meebeweegt als de windrichting verandert.
Ondertussen werkt de barrière op veel punten wel naar behoren, benadrukt The Ocean Cleanup. Het vangt tenslotte wel plastic, alleen wordt het niet vastgehouden. Daarbij vangt de U-vorm ook kleine deeltjes, al moet dit nog goed gemeten worden. En vooralsnog zijn er geen zeedieren in het systeem verstrikt geraakt.
De buis werd op 8 september vanuit de haven van San Francisco de Grote Oceaan op gestuurd, na vijf jaar voorbereidingstijd. Nu wordt voor het eerst getest of de U-vormige buis in staat is om de 80.000 ton plastic op te ruimen in een gebied zo groot als Spanje dat bekendstaat als de Great Pacific Garbage Patch.
Dat plastic komt in microdeeltjes terecht in vissen, die wij ook weer eten. Wetenschappers voorspellen dat in 2050 het gewicht van al het plastic in de wereldzeeën meer is dan alle vissen bij elkaar.
Slat denkt de plastic afvalberg in het gebied in vijf jaar tijd met de helft te kunnen verkleinen, al denken verschillende wetenschappers daar anders over. Uiteindelijk moeten er ten minste zestig van zulke plasticvangers in de oceaan liggen. Doel is om alles in 2020 te hebben uitgerold.
