- PostNL heeft ondanks de coronacrisis een topjaar achter de rug. Dat is een belangrijke opsteker voor CEO Herna Verhagen.
- De ambitieuze topvrouw transformeerde PostNL van een kwakkelend postbedrijf tot een essentiële speler voor de logistiek achter online shoppen.
- Daarnaast zet Verhagen zich onder meer in voor meer vrouwen aan de top, cybersecurity en een goed functionerende NAVO.
ANALYSE – De coronacrisis splijt het Nederlandse bedrijfsleven, waarbij er een scherpe tweedeling is tussen winnaars en verliezers. In het grootbedrijf behoort post- en pakketbezorger PostNL tot de absolute winnaars. Dat is niet in de laatste plaats te danken aan het optreden van CEO Herna Verhagen.
Maandag werd bekend dat het bedrijf de winstuitkering voor medewerkers verhoogde vanwege de goede prestaties van het afgelopen jaar. De omzet en winst zijn fors gestegen door het toenemende belang van de logistiek achter de groei van online winkelen.
Al jaren werkt PostNL aan de transformatie van een bedrijf dat leunt op de krimpende markt voor de bezorging van brieven, naar een pakketspecialist die meegroeit met de de markt voor e-commerce.
Voor CEO Herna Verhagen is dit geen moment om op haar lauweren te rusten. Sinds haar aantreden in 2012 zet zij in op de vernieuwing van het postbedrijf. Maar ze helpt ook grootbank ING hetzelfde te doen als lid van de raad van commissarissen. Zelfs de NAVO vraagt haar om advies.
Met het aantreden van Verhagen bij PostNL in 2012 wordt ze één de twee vrouwelijke CEO's bij de 50 belangrijkste beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Twee jaar later wordt ze zelfs uitgeroepen tot de meest invloedrijke vrouw van Nederland.
Een overzicht van de loopbaan van een van de machtigste vrouwen van Nederland.
Een internationale tour de force
Herna Verhagen wordt geboren op 30 juni 1966 geboren in Veghel. Na studies Nederlands recht in Nijmegen (1988) en Personeelswetenschappen in Tilburg (1991) richt ze zich eerst op het buitenland.
Verhagen rondt in 1999 eerst een studie International Management aan de befaamde Franse businessschool Insead af en studeert daarna Economie aan de London School of Economics. In 2008 haalt ze haar MBA bij de prestigieuze Stanford-universiteit in Californië.
Maar denk niet dat Verhagen een eendimensionale cv-jager is met deze dikke titels onder haar naam. Vanaf 1993 werkt ze zich op bij het huidige PostNL. Eerst als salesmanager bij TPG Post-onderdeel Mailprofs tot aan HR-directeur bij TNT in 2010.
Tijd voor een frisse wind bij PostNL
Na de eeuwwisseling komen postbedrijven wereldwijd in de problemen. De opkomst van e-mail en sociale media hebben een grote impact op de postvolumes.
Bedrijven als TNT, waar Verhagen zich inmiddels heeft opgewerkt tot de toplagen van het management, zien zich genoodzaakt fors te snijden in de kosten. Tussen 2007 en 2010 vechten duizenden postbodes voor hun banen. Ze zijn te duur geworden. Postkantoren moeten sluiten.
De grootschalige reorganisatie van TNT loopt in 2012 spaak. Op dat moment is Verhagen net aangetreden tot de raad van bestuur. Zij beheert de portefeuille International & Parcels, de pakketbezorging en de internationale activiteiten van het bedrijf.
Als TNT-topman Harry Kooistra op 19 april 2012 per direct vertrekt als CEO, wordt Verhagen naar voren geschoven als opvolger. "Wij zijn ervan overtuigd dat Herna de juiste opvolger is om de uitdagingen die PostNL momenteel kent op te pakken", zegt president-commissaris Piet Klaver tegenover Trouw.
Het doorbreken van een Nederlands glazen plafond
De aanstelling van Verhagen in 2012 als CEO van PostNL is historisch. Zij is één van de zeldzame vrouwen die een groot beursgenoteerd bedrijf leiden in Nederland.
"Ik heb altijd ambitie gehad, maar ik heb nooit vanaf dag één gedacht: ik wil CEO worden", zegt Verhagen over haar reis naar de top van PostNL in het boek Machtige Topvrouwen.
Verhagen is getrouwd, maar heeft geen kinderen. Heeft dat laatste ervoor gezorgd dat ze CEO kon worden van een groot beursgenoteerd bedrijf, vraagt het AD in 2019. Nee, vindt de topvrouw.
"Ik geloof ook dat je dit werk kunt doen als je een gezin hebt. Je moet gewoon plannen en harde keuzes maken: wanneer wil ik thuis zijn en wanneer niet? Een etmaal telt nu eenmaal 24 uur. Je kunt niet 12 uur thuis zijn, 12 uur werken én 4 uur leuke dingen doen."
De meest invloedrijke vrouw van Nederland
Tijdschrift Opzij roept Verhagen in november 2014 uit tot de machtigste vrouw van Nederland.
De topvrouw wordt gelauwerd voor het zijn van een "ijzersterke CEO" die ondanks haar ambities de "mens niet uit het oog verliest" en oog heeft voor diversiteit. Al merkt juryvoorzitter en voormalig minister Sybilla Dekker op dat we er "nog lang niet" zijn.
Het is een boodschap die Verhagen deelt en ter harte neemt. Ze maakt zich al jaren sterk voor meer vrouwen aan de top in Nederland, zegt ze in 2015 tegen Vrij Nederland. "Als dat meer gebeurt, wordt over tien jaar niet meer gevraagd waarom er zo weinig vrouwen aan de top zijn."
Een postbedrijf minder afhankelijk maken van... post
In 2015 is duidelijk dat de krimp die na de eeuwwisseling begon op de postmarkt door blijft zetten. Verhagen wil daarom inzetten op het bouwen van een nieuwe gezonde basis voor PostNL.
Dat wil ze doen met – opnieuw – bezuinigingen, slimmere technologie, groei van de pakketbezorging en meer bezorgingen aan huis. Het grote verschil met een aantal jaar geleden? Geen ontslagen.
En Verhagen wil inzetten op de steeds grotere e-commercemarkt. Bezorgingen aan huis nemen toe: van boeken tot aan medicijnen. Hier valt volgens Verhagen een grote winst te behalen, zegt ze in november 2015 bij een presentatie over de strategische koers van PostNL:
"De afgelopen jaren hebben we hard gewerkt voor de gezonde basis die het bedrijf nu heeft. Nu willen we uitgroeien tot dé aanbieder van post en logistieke oplossingen in de Benelux."
Van deze keuze zal PostNL vijf jaar later versneld de vruchten plukken als de coronacrisis uitbreekt.
Herna Verhagen: cybersecurity-expert
Verhagen laat in 2016 opnieuw zien hoe veelzijdig en dynamisch zij is, als ze op uitnodiging van de Cyber Security Raad een rapport schrijft over de aanpak van cybersecurity in Nederland.
In haar rapport 'Nederland Digitale Droge Voeten' stelt ze onder meer dat het Nederlandse bedrijfsleven en de overheid ieder jaar 10 procent van hun ict-budget moeten vrijmaken voor cybersecurity.
Ook hekelt Verhagen het gebrek aan bewustzijn in Nederland voor digitale veiligheid.
Ze pleit dan ook voor de aanstelling van een topfunctionaris die zich hier mee bezig houdt. "Het ontbreekt op dit moment aan eenduidige politieke coördinatie en sturing ten aanzien van de verschillende elementen en belangen die deze digitale mainport raken."
Telefoon en laptop kwijt na een inval van de ACM
In de zomer van 2017 raakt Verhagen haar telefoon en laptop kwijt. Niet in de trein of in het hotel, maar doordat ze in beslag worden genomen bij een inval door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Ook de elektronische apparaten van andere bestuursleden worden meegenomen bij de inval.
PostNL wordt onderzocht vanwege een verdenking van het misbruik van de mededingingswet. De ACM wil dat het postbedrijf zijn netwerk voor bulkpost openstelt voor andere partijen. Juist op een moment dat de postmarkt nog altijd kwetsbaar is en PostNL en de zeer publiekelijke overname-avances van Belgische collega Bpost heeft afgewezen. Iets wat het postbedrijf een fikse tik op de beurs oplevert.
Maar, verdedigt Verhagen zich, de Belgen waren te direct en te agressief bij hun benadering. “Ik zou het toch wel een beetje anders gedaan hebben. Hoe? Door niet een brief op tafel te leggen en er een publiek proces van te maken. Niet allerlei interviews geven die voor meerderlei uitleg vatbaar zijn. Daar zou ik niet voor kiezen als je mensen voor je wilt winnen”, zegt ze tegen het Financieele Dagblad.
2019 het jaar van de stoelendans?
Breekt er in 2019 een nieuw tijdperk aan voor Herna Verhagen? In dit jaar wordt de PostNL-topvrouw genoemd als potentiële nieuwe CEO van KPN. Het telecombedrijf is klaar voor een vrouwelijke leider.
Een van de andere kanshebbers, oud-minister Jan Kees de Jager en financieel directeur van KPN, is daar zelf een voorstander van. Via de investeringstak KPN Ventures doet het telecombedrijf mee aan Fundright, een initiatief dat investeert in bedrijven waar meer dan een derde van de bestuursleden vrouw is.
Als een van de beste bestuurders van Nederland is Verhagen dus een logische keuze voor KPN. Maar kan ze PostNL, waar ze al sinds 1993 werkt, verlaten? Nee. En dat is maar goed ook, want de stoelendans bij KPN verloopt behoorlijk rommelig.
Herna Verhagen van PostNL werkt ook voor de NAVO
Het lijstje van nevenactiviteiten van CEO Verhagen is in 2020 al aanzienlijk lang. Maar in maart, het begin van het eerste coronajaar, treedt ze toe tot een adviesgroep van de NAVO. Weer eens wat anders dan in het bestuur zitten van de ING, Nutreco, het Concertgebouw of Rexel.
De internationale adviesgroep bestaande uit vijf mannen en vijf vrouwen moet het militaire bondgenootschap helpen efficiënter te worden en meedenken over hoe de NAVO een sterkere politieke rol kan spelen op het internationale toneel.
Volgens Verhagen wordt ze gevraagd vanwege haar kennis op het gebied van cybersecurity, zegt ze in een interview met NRC. "Veel van de basisprincipes van de NAVO zijn hetzelfde als de principes die gelden voor het runnen van een bedrijf zoals PostNL."
In het vraaggesprek lijkt niet een Nederlandse CEO aan het woord te zijn, maar een diplomaat van wereldniveau.
2020: een topjaar en een dieptepunt
De coronacrisis overvalt iedereen. Ook PostNL. Maar het bedrijf is goed voorbereid op het 'nieuwe normaal' door de inspanningen van Verhagen in de jaren sinds haar aantreden.
Het bedrijf sluit 2020 af met een winst van 240 miljoen euro, een ruime verdubbeling vergeleken met een jaar eerder. Het zijn uitzonderlijke resultaten die een uitzonderlijke erkenning verdient voor de PostNL-medewerkers, zegt Verhagen.
De winstuitkering voor werknemers gaat omhoog van 2 naar 3 procent, al vallen tot ongenoegen van vakbond FNV uitzendkrachten daar niet onder.
Voor Verhagen persoonlijk is 2020 een dieptepunt, vertelt ze aan Trouw. “Mijn beide ouders zijn dit jaar overleden, best wel onverwachts en vlak na elkaar. Het verliezen van twee mensen die heel belangrijk voor je zijn, daar kun je je niet op voorbereiden. Mijn ouders zijn mijn startpunt en misschien ook wel mijn eindpunt. Het is heel verdrietig.”
