Eén getalletje moet de nieuwe HEMA-eigenaar Marcel Boekhoorn zorgen baren: de verhouding tussen de nettoschuld van de winkelketen en de operationele winst (exclusief afschrijvingen) loopt weer op.
Dat blijkt uit woensdag uit de presentatie van de jaarcijfers.
HEMA kwam in 2007 in handen van Lion Capital. Die Britse investeringsmaatschappij financierde de overname grotendeels met geleend geld en zadelde zo de winkelketen op met behoorlijke schulden. Daar heeft de HEMA onder het bewind van Boekhoorn nog steeds last van.
Op 3 februari 2019 bedroeg HEMA’s nettoschuld 738 miljoen euro, blijkt uit het jaarverslag. En dat loopt nogal in de papieren: de rente op de leningen kost het bedrijf jaarlijks 55 miljoen euro.
En dat is niet het enige punt van zorg. Ook de schuldratio is het afgelopen jaar toegenomen. Dat cijfer zegt iets over het vermogen van een bedrijf om rentebetalingen en aflossingen te voldoen uit de operationele winst. Dus hoe méér schuld vergeleken met de bedrijfswinst, des te penibeler de situatie.
Een hoge schuldratio is niet alleen gevaarlijk voor het terugbetalen van de schuld, het betekent ook dat de mogelijkheden om nieuw kapitaal aan te trekken beperkt zijn.
Om de schuldratio te berekenen deelt HEMA de nettoschuld door de ebitda – het bedrijfsresultaat exclusief afschrijvingen – over de voorgaande twaalf maanden. Een schuld/ebitda-ratio van minder dan 3 is in de meeste gevallen acceptabel. Komt de schuldratio boven de 5, dan gaan de alarmbellen rinkelen.
HEMA's nettoschuld was eind 2015 bijna 17 keer zo hoog als de totale operationele winst in het voorgaande jaar. Die rampzalige verhouding is in de jaren erna gerepareerd: in 2017 kwam de schuldratio uit op 6,5. Maar in 2018 is-ie toch weer opgelopen, tot 8,5.
Overigens rekent HEMA zelf met een aangepast ebitda, waarmee de schuldratio uitkwam op 6,6. Dit is nog steeds flink hoger dan gewenst.
Niet voor niets wil Marcel Boekhoorn de schuld dan ook zo snel mogelijk verkleinen. "De HEMA is een prachtig bedrijf. Maar HEMA kampt ook met een veel te hoge schuldenlast. Dat is een direct gevolg van de overname van de HEMA door Lion Capital destijds", zei hij bij de overname in oktober 2018.
"De schuldenlast zit groei zit de weg. Ik zal op korte termijn een aanvang maken met drastisch reduceren van schulden. Om te knallen met HEMA is een gezonde balans niet genoeg. De HEMA moet weer kans krijgen om zich te ontplooien en te groeien."
Manieren om HEMA's schuld te verlagen
Boekhoorn heeft een aantal plannen om kapitaal te vergaren. Zo is HEMA op zoek naar een koper voor zijn zeven Nederlandse bakkerijen, waar onder meer de beroemde tompouces worden gemaakt. Het winkelbedrijf hoopt voor de zomer een koper te hebben gevonden, zei topman Tjeerd Jegen woensdag. Die neemt dan ook het contract met HEMA voor de levering van gebak over.
Ook zou Boekhoorn Nederlandse HEMA-filialen willen verkopen aan franchisenemers. Dat is opvallend, omdat de franchisers voor de oude eigenaar Lion Capital nog een hoofdpijndossier waren. Een impasse rond de contracten van franchisenemers was naar verluidt voor het Belgische Core Equity voor de zomer reden om af te haken als koper.
Ongeveer de helft van de 545 HEMA-vestigingen in Nederland zijn in handen van ondernemers die tegen betaling de handelsnaam mogen gebruiken. Boekhoorn kan het beter vinden met de franchisers, die volgens het Financieele Dagblad zelf met de Nederlandse zakenman op de proppen kwamen als mogelijke nieuwe eigenaar. Makelaar en presentator Harry Mens speelde daarbij de rol van koppelkoning.
Boekhoorn maakte nieuwe afspraken met de franchisenemers, onder meer over de verdeling van de inkomsten uit online verkopen. De ondernemers waren in hun nopjes met de overname door de Nederlandse zakenman, die ook eigenaar is van Ouwehands Dierenpark.
