De schokkende beslissing van president Donald Trump om FBI-directeur James Comey te ontslaan heeft een hoop stof doen opwaaien.

Men spreekt over de meest tumultueuze week sinds de inauguratie van president Trump begin dit jaar.

De beslissing wordt bekritiseerd door beide kampen van het Amerikaanse Congres, zowel de Democraten als de Republikeinen hebben moeite met het ontslag.

De kritiek komt voort uit het feit dat Comey het onderzoek leidde naar mogelijke banden tussen het kamp Trump en Rusland tijdens de Amerikaanse verkiezingen eind 2016.

De meest toegewijde aanhangers van Trump kijken wel positief tegen het ontslag aan. Voor hen is dit het bewijs dat de democratisch gekozen president er alles aan doet om de mensen aan te pakken die hem structureel zouden tegenwerken, er zou sprake zijn van een deep state. Deze theorie, uitgedragen door mensen met een extreem-rechts gedachtegoed, houdt in dat er ambtenaren, politici en personen werkzaam bij inlichtingendiensten, Trump continu proberen te ondermijnen, met als uiteindelijk doel het omverwerpen van Trump als president.

Hoewel er weinig bewijs is, zijn er een aantal extreem-rechtse mediakanalen die hier veel aandacht aan besteden, zoals InfoWars en Breitbart. Ook zijn er inmiddels verschillende prominenten die hier over praten, zoals Sean Hannity, nieuwslezer bij Fox News en voormalig voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Newt Gingrich.

Trump en Comey schudden elkaar de hand, 22 januari 2017. Foto: Andrew Harrer/Pool, Getty Images

Als bewijs voor deze theorie halen mensen aan dat er regelmatig geheime documenten lekken naar de ''mainstream media". Deze samenwerking zou het bewijs zijn dat verschillende mediakanalen en mensen van de inlichtingendienst erop uit zijn Trump uit het Witte Huis te verjagen.

Het resultaat hiervan is dat inlichtingendiensten als de CIA, NSA en FBI vaak onder vuur worden genomen door aanhangers van Trump. Volgens deze mensen kan je het ontslag helemaal niet vergelijken met "Nixon's Saturday Night Massacre". Dit is het incident waarbij oud-president Nixon openbaar aanklager Archibald Cox ontsloeg, hij leidde het onderzoek naar het Watergateschandaal, wat later zou leiden tot het aftreden van Nixon als president van de Verenigde Staten. Het ontslag van Comey wordt door de aanhangers gezien als een stop van de groeiende "deep state".

De reactie van de Trump aanhangers is niet verrassend volgens voormalig CIA-medewerker en veiligheidsexpert Glenn Carle.

"Het is aannemelijk dat Trump aanhangers die geloven in deze theorie, het ontslag van Comey zien als een klap terug van Trump, tegen de mensen die hem ondermijnen en proberen onderuit te halen", aldus Carle tegenover Business Insider.

Rechtse media juichen ontslag Comey toe

InfoWars-oprichter Alex Jones zei dit over de kwestie afgelopen woensdag.

"Al lang geleden is Comey in opspraak geraakt", aldus Jones tegenover miljoenen volgers. "Hij is duidelijk gemanipuleerd door mensen die het Witte Huis onder druk willen zetten met de vermeende connectie tussen Trump en de Russen tijdens de verkiezingen.''

De deep state gebruikt dit ontslag van Comey om Trump omver te helpen, zo meldde Infowars al eerder.

"Dit is de eerste stap van president Trump om de deep state te ontmantelen", aldus Fox News- nieuwslezer Hannity. "Hij heeft geluk dat Trump hem nog zo lang heeft laten zitten."

Zoals gezegd wordt de theorie uitgedragen door extreem-rechtse Trump aanhangers. "Het ontslaan van  Comey was een moedig besluit, het was een harde klap voor de deep state", zo luidde een reactie van iemand op een artikel van Breitbart. Deze gedachtegang werd door meerdere mensen op Twitter gedeeld.

Het ontslag van Comey heeft ervoor gezorgd dat er weer verschillende stukken zijn gelekt naar de media. De stelling van Trump aanhangers dat mensen van de inlichtingendienst samenwerken met verschillende mediakanalen wordt hiermee bevestigd.

Deskundigen zijn nog voorzichtig

Dergelijke complottheorieën speelden zich voorheen altijd af buiten het Witte Huis, nu gebeurt het ook in Het Witte Huis. Toch zijn deskundigen voorzichtig als ze het hebben over de kloof tussen Trump en de inlichtingendiensten, dergelijke dingen gebeuren bij gevallen democratieën.

"Dat er sprake is van een deep state zou ik nooit willen beweren", aldus Michael Hayden, voormalig CIA-directeur onder president Obama en George W. Bush, tegenover MSNBC in maart. " Deze aantijgingen gebruiken we voor landen als Turkije, niet voor de Verenigde Staten.''

"De deep state, zoals hij bestaat in bijvoorbeeld Turkije en Egypte, heeft twee karaktereigenschappen ", aldus Aykan Erdemir, voormalig parlementslid in Turkije en tegenwoordig werkzaam bij de  Foundation for Defense of Democracies, tegenover Business Insider.

"Ten eerste is er een samenwerking nodig tussen verschillende overheidsinstanties, daarbij komt dat de uitvoering van een deep state agenda vaak bloederig tot een einde komt.

"Er gebeuren dramatische dingen zoals moordaanslagen, genocide en bombardementen. Het gaat hier niet meer over spanningen tussen de president en zijn ambtenaren of over samenwerkingsproblemen'', aldus Erdemir.

James Clapper, voormalig hoofd van de Amerikaanse inlichtingendiensten, is van mening dat juist de inlichtingendiensten aangevallen worden, ook door de president zelf.

"De founding fathers van de Verenigde Staten hebben een systeem bedacht waarbij drie partijen elkaar controleren, checks and balances. Ik heb het gevoel dat dit systeem wordt aangevallen en onder druk staat" , aldus Clapper tegenover CNN.