- Spaargeld begint eindelijk weer wat op te leveren, nu de inflatie daalt en banken de spaarrentes mondjesmaat optrekken.
- Ook de hypotheekrentes stijgen en hetzelfde geldt voor prijzen van benzine en diesel.
- Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden.
Voor spaarders is deze maand een belangrijke mijlpaal bereikt: voor het eerst sinds lange tijd kun je met spaargeld de inflatie verslaan. Dat heeft vooral te maken met de verdere daling van de inflatie, al zien we ook dat banken hun spaarrentes steeds verder optrekken.
Beleggers daarentegen hebben een matige beursmaand achter de rug, waarmee september zijn reputatie als slechtste beursmaand van het jaar wederom waarmaakt. Overigens staat oktober te boek als de beste maand om in te stappen, dus er is nog hoop.
Turbulentie is er ook op de huizenmarkt. De huizenprijzen zijn voor de derde maand op rij gestegen en dat bevestigt het beeld dat er nu dan echt sprake is van een marktomslag. Tegelijkertijd buitelen geldverstrekkers over elkaar heen om de hypotheekrente te verhogen, in het kielzog van de oplopende kapitaalmarktrente.
In de energiemarkt is het beeld wisselend. De stroom- en gasmarkt zijn wat tot rust gekomen, maar tanken is een stuk duurder geworden, nu de olieprijzen afstevenen richting 100 dollar per vat.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?
Bekijk hieronder de Blik op je Geld van september 2023.
Download hier de app voor Upday Nieuws
Huizenprijs: voor de derde maand op rij gestegen
Er lijkt nu toch echt sprake te zijn van een omslag op de huizenmarkt. Voor de derde maand op rij zijn de huizenprijzen opgelopen ten opzichte van de maand ervoor. De gemiddelde verkoopprijs is in augustus op jaarbasis nog steeds fors gedaald (met 4,8 procent), maar op maandbasis steeg deze met 0,6 procent. Dit bleek uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek die in de laatste week van september zijn gepubliceerd.
“Bij een maand kan je nog zeggen dat sprake is van een korte onderbreking, maar bij drie lijkt het er wel op dat de prijsdaling achter de rug is”, stelt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen.
De gemiddelde verkoopprijs kwam volgens de laatste gegevens van het CBS uit op 416.595 euro. Dat is 2.678 euro meer dan in juli.
Rabobank is verrast over de snelheid van deze kentering, maar dat de huizenprijzen weer zouden oplopen, was volgens de bank te voorzien. Een hoge inflatie leidt immers vaak tot hogere lonen, waardoor potentiële kopers meer kunnen lenen, de vraag naar woningen aantrekt en de huizenprijzen weer noordwaarts gaan.
Rabobank verwacht dat de huizenprijzen in 2024 met gemiddeld 2,4 procent zullen oplopen, met uitschieters in Friesland, Drenthe, Overijssel, Zuid-Holland en Noord-Brabant. In delen van Utrecht, Limburg en Noord-Holland blijven de prijsstijgingen naar verwachting beperkt.
Lees ook: Huizenprijs stijgt in 2024 weer met 2,4%, verwacht Rabobank – zo groot zijn de verschillen per regi
Hypotheekrente: golf van renteverhogingen
Ten opzichte van de vorige editie van Blik op je Geld zijn er weinig verschuivingen in de gemiddelde hypotheekrente, maar onder de oppervlakte lijkt het te broeien. Meer dan dertig geldverstrekkers voerden de afgelopen anderhalve week renteverhogingen door, voor meer dan veertig verschillende hypotheken, zo blijkt uit het overzicht van rentewijzigingen op de site actuelerentestanden.nl.
De reden hiervoor zijn oplopende rentes op de kapitaalmarkten. Dat zet geldverstrekkers aan om de hypotheekrente ook wat verder op te trekken.
De gemiddelde hypotheekrente voor 10 jaar vast, de meest gekozen rentevaste periode, kwam op 25 september uit op 4,27 procent met NHG-verzekering. Dat is iets hoger dan vorige maand, toen dit tarief op 4,20 procent lag. De rente over de variant zonder NHG bedroeg 4,67 procent. Dat is iets lager dan een maand geleden (4,70 procent).
Bij hypotheken met een variabele rente, die is gekoppeld aan de marktrente en periodiek kan wijzigen, zijn de rentebewegingen een stuk forser. Voor een hypotheek met NHG betaal je nu gemiddeld 5,15 procent en voor een hypotheek zonder NHG 5,60 procent. Dat is ongeveer 0,1 procentpunt hoger dan een maand eerder. Normaal gesproken heeft zekerheid een prijs, maar sinds kort ben je met een variabele hypotheekrente toch duurder uit.
Financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep verwacht dat meer geldverstrekkers zullen volgen met renteverhogingen. Om een goed beeld te krijgen van de toekomstige ontwikkeling van de hypotheekrentes, is het zaak de ontwikkeling van de kapitaalmarktrentes goed in de gaten te houden.
Lees ook: Hypotheekrente: golf van verhogingen bij hypotheken – en dat kan nog even doorgaan
Sparen: spaargeld levert weer wat op
Voor spaarders is deze maand een belangrijke mijlpaal bereikt: voor het eerst sinds lange tijd is het mogelijk om over spaargeld een hogere rente te krijgen dan de inflatie, en dus vermogen op te bouwen. Dat komt vooral door de forse daling van de inflatie in Nederland. Dit cijfer kwam volgens het CBS in augustus uit op 3 procent op jaarbasis, tegen 4,6 procent de maand ervoor. In september is de inflatie zelfs nog verder teruggezakt naar 0,2 procent op jaarbasis, maar dit geeft wel een vertekend beeld.
Tegelijkertijd zijn de spaarrentes afgelopen maand verder omhoog gekropen. Het hoogste tarief dat je kunt krijgen op een vrij opneembare spaarrekening bedraagt momenteel 2,75 procent. Dat was vorige maand nog 2,50 procent.
Voor een gunstiger rente moet je eigenlijk in Duitsland bankieren. Onderzoek van de financiële vergelijkingswebsite Geld.nl wijst uit dat Nederlandse banken in Duitsland vaak hogere rentes bieden op vrij opneembare spaarrekeningen dan in Nederland. Dat verschil loopt op tot maar liefst 2,25 procentpunt. In België zijn de rentes juist vaak lager dan bij ons.
Lees ook: Spaarrente Nederlandse banken in Duitsland (fors) hoger: bekijk hier het verschil
Nog beter ben je uit met een spaardeposito, waarbij je je spaargeld langere tijd vastzet. Er zijn volgens het overzicht van spaarinformatie momenteel vijf termijndeposito's met een looptijd van een jaar die een rente van minimaal 3 procent in het vooruitzicht stellen. Dit zijn wel buitenlandse banken. De spaarrentes van de vier grootbanken liggen daar nog onder.
Lees ook: Waarom spaargeld voor 1 jaar vastzetten momenteel relatief aantrekkelijk is: je verslaat de inflatie en blijft redelijk flexibel
De Algemene Financiële Beschouwingen moeten nog komen, maar het kabinet is van plan om het belastingtarief voor de heffing op sparen en beleggen in box 3 in 2024 versneld te verhogen van 32 procent naar 34 procent. Vooral beleggers dragen hierdoor meer af. Om te zien hoe dit in de praktijk uitpakt, kun je lezen in dit artikel. Er is ook een motie aangenomen voor een tarief van 36 procent. Hoe dat uitpakt zal de komende weken duidelijk worden.
Lees ook: Zoveel extra vermogensbelasting betaal je in 2024 in box 3 voor sparen en beleggen door hoger tarief
Beurs: renteangst zet AEX onder druk
De AEX-index is in september verder weggezakt, met 1,5 procent. Het beurssentiment werd vooral beïnvloed door de rentebesluiten van de Amerikaanse en de Europese centrale bank.
De Amerikaanse centrale bank handhaafde het belangrijkste rentetarief, maar hield wel de deur open voor nog één renteverhoging later dit jaar. In 2024 zou de rente weer omlaag kunnen, maar de centrale bankiers verwachten minder renteverlagingen dan in eerdere prognoses.
De ECB verhoogde de beleidsrente met een kwartje en kondigde aan de rente langere tijd op een hoog niveau houden, om ervoor te zorgen dat de inflatie voldoende afkoelt.
Die Europese inflatie is in september weliswaar gedaald van 5,2 procent op jaarbasis naar 4,3 procent, maar dat ligt nog steeds ver af van de doelstelling van 2 procent die de ECB hanteert. Frank Elderson, het Nederlandse directielid bij de ECB, gaf deze week aan dat hij een verdere verhoging van de rente niet uitsluit.
Dit stemde beleggers somber. Vooral techaandelen hadden daar last van, want die zijn extra gevoelig voor rentestijgingen. In de AEX-index gingen de chipfondsen Besi, ASML en ASMI, maar ook betalingsverwerker Adyen hard onderuit. Op de obligatiemarkten schoten de rentes fors omhoog, terwijl de koersen onder druk stonden.
De grootste klappen op de beurs vielen in september bij verzekeraars NN Group en ASR, nadat NN aan het kortste eind had getrokken bij het gerechtshof in Den Haag in de 'woekerpolisaffaire'.
De rechter oordeelde dat Nationale-Nederlanden onterecht bepaalde kosten had ingehouden bij beleggingsverzekeringen. Tegen ASR lopen vergelijkbare rechtszaken over drie beleggingsverzekeringen van Aegon, waarvan ASR onlangs de Nederlandse activiteiten overnam.
De grootste winnaar in de AEX in de maand september is Shell, dat profiteert van de fors opgelopen olieprijs.
Lees ook: Stijgende rentes en hardnekkige inflatie: voor aandelenmarkten dreigt guur herfstweer
Benzine en diesel: prijzen schieten verder de lucht in
De olieprijzen blijven oplopen. De prijs van een vat Brent olie noteerde vrijdag op ongeveer 94 dollar en dat is ruim 10 procent meer dan vorige maand. Inmiddels komt de psychologische grens van 100 dollar in zicht. De prijsstijging wordt vooral toegeschreven aan de productiebeperkingen van Saudi-Arabië en Rusland.
Dat zal ongetwijfeld leiden tot chagrijn aan de pomp. De gemiddelde prijs voor een liter ongelode benzine noteert inmiddels 2,13 euro. Voor een liter diesel moet je 1,95 euro neertellen. De hoge kosten dwingen automobilisten inmiddels om te bezuinigen, zo blijkt uit onderzoek van de ANWB.
Automobilisten staat nog meer pijn te wachten, want het kabinet wil de accijns op diesel en benzine vanaf 1 januari verhogen. Of dat ook gaat gebeuren is de vraag: een meerderheid van de Tweede Kamer wil dit plan terugdraaien.
Lees ook: 3 manieren om met een ETF in te spelen op een verdere stijging van de olieprijs
Stroom: prijsdaling zwakt af
De vaste stroomprijzen zijn in september verder omlaag gegaan. De variabele stroomprijs bleef daar met een lichte min van 1 procent wat bij achter. "De daling is minder hard dan voorgaande maanden. De neerwaartse trend in de consumentenmarkt lijkt af te vlakken", signaleert directeur Hans de Kok van financiële vergelijker Pricewise.
Het gemiddelde tarief voor nieuwe klanten van energieleveranciers ligt bij de variabele stroomprijs in september op 17,77 cent per kWh, exclusief belastingen. Dat is hoger dan het gemiddelde tarief voor 1 jaar vast, dat op 16,90 cent per kWh noteert, blijkt uit de gegevens van Pricewise.
Vanaf 1 januari 2024 gaat de energiebelasting op stroom iets omlaag, zo bleek op Prinsjesdag. Er geldt dan een tarief van 10,88 cent per kWh (exclusief btw): circa 2 cent lager dan nu.
Gas: prijs beweegt zijwaarts met winter voor de deur
De variabele gasprijs bewoog afgelopen maand zijwaarts en de daling van de vaste tarieven zwakte wat af. Er waren geen grote (nieuwsgerelateerde) prijsschokken te zien op de groothandelsmarkt, aldus Hans de Kok van Pricewise. "De markt lijkt de winter en andere ontwikkelingen af te wachten", licht hij toe.
Uit de data van Pricewise blijkt dat het gemiddelde variabele gastarief voor nieuwe klanten in september op 58,51 cent per kuub noteert, exclusief belastingen. Het gemiddelde tarief voor 1 jaar vast zit daar iets boven op 59,29 cent per kuub exclusief belastingen.
De rust op de gasmarkt kan stilte voor de storm zijn. Hoewel de reserves in gasopslagen in veel Europa goed zijn gevuld, kan een strenge winter kan zomaar weer de vlam in de pan laten schieten. Stoken wordt vanaf 1 januari sowieso een stuk duurder. Dan wordt de energiebelasting op aardgas met bijna een dubbeltje per kuub opgetrokken naar 58,30 cent per kuub (exclusief btw).
Daar komen de - naar verwachting - veel hogere transportkosten voor netbeheer nog bij. Vooral consumenten zonder een vast energiecontract gaan een onzekere periode tegemoet, als na de jaarwisseling het energieplafond afloopt.
