Het is geen heel vrolijk plaatje op de financiële markten.
Er woedt een handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China en de Turkse lira-crisis raakt opkomende markten en kan ook Europese banken schaden.
Zakenbank Morgan Stanley waarschuwt deze maand dat een correctie op de aandelenmarkt er echt aankomt. Als aandelenbelegger kun je er knap zenuwachtig van worden.
Maar stel dat je vreest voor een crash op de beurs, wat kan je doen? Put-opties kopen, helemaal uitstappen of iets anders? Twee beleggingsexperts geven antwoord.
Beleggingsmix aanpassen
“Als je je nu zorgen maakt over de financiële markten, zit je te veel in aandelen”, zegt Hans Betlem. Hij is chief investment officer bij IBS, een vermogensbeheerder uit Amsterdam. “Als aandelenbelegger moet je altijd rekening houden met koersschommelingen of zelfs correcties.”
De basis van het beleggen is volgens Betlem dat je een portefeuille kiest die bij je past. Door de mix van onder meer aandelen, obligaties en spaargeld, heb je veel invloed op risico en rendement.
Maar hoe gaat IBS om met alle onzekerheden? "IBS houdt vast aan vier maatstaven. Als die er overwegend positief uitzien stappen wij extra in de markt. Is het beeld verdeeld dan brengt IBS de positie terug. Draaien de indicatoren van positief naar negatief dan stappen we zomaar 40 procent uit de markt, zelfs in een ‘neutraal’ profiel", zegt Betlem.
Maar uit de markt in onzekere tijden: is het niet uiterst lastig om scherp te timen?
Betlem: "Je kan niet perfect timen. Zit je fout, dan kost dat beleggers te veel geld. Als aandelenbelegger neem je per definitie risico. Maar als je gedisciplineerd belegt, word je ook voor risico’s beloond."
Alle koersrisico’s uitsluiten en toch mooie rendementen halen, is een illusie, stelt Betlem. De markt proberen te timen door helemaal in of uit te stappen is niet te doen.
Risico's verkleinen met derivaten: goed idee?
De beleggingsportefeuille afdekken tegen koersdalingen met put-opties of andere derivaten ziet Betlem niet zitten. "Je betaalt een fikse premie voor zo’n ‘verzekering’ en bijvoorbeeld put-opties hebben ook nog eens een beperkte looptijd. Zit je fout met de richting van de beurs óf met de timing, dan kost het je veel geld."
Momenteel is IBS neutraal gewogen op aandelen. De vermogensbeheerder denkt overigens dat een echte crisis nog een eind weg kan zijn.
Betlem: "Het belangrijkste is je niet af te laten leiden door de waan van de dag. Wat groot in de media staat, bepaalt niet per se de beurskoersen." Betlem brengt de marktconsensus bij het aantreden van Donald Trump als president in herinnering. Het zou helemaal misgaan met de economie en met de beurzen. Het tegendeel bleek waar.
"Gelukkig keken wij bij IBS naar ons vierfactorenmodel. De groei van de wereldeconomie, de creditspreads, het momentum op de beurs en het sentiment bepalen of we meer of minder in aandelen gaan. Op basis daarvan over- of onderwegen wij onze aandelenpositie."
Betlem pleit voor zo’n gedisciplineerde beleggingsaanpak, met heldere regels. De studies van Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman spreken hem zeer aan. "Het menselijke brein is erg wispelturig. De waan van de dag heeft je zo in zijn greep, Voor je het weet handel je inconsistent."
Een beperkt aantal goed doordachte beleggingsregels, een algoritme waar je je aan houdt, werkt volgens Betlem het best. "Ook voor professionals", lacht hij.
Recessiegevaar voorlopig gering
Peter van der Welle, strateeg bij vermogensbeheerder en beleggingsfondsenaanbieder Robeco, kan zich voorstellen dat een particuliere belegger die voor kortere tijd belegt, zich momenteel wel zorgen maakt. De geopolitieke risico's nemen volgens hem toe, deels door de opmars van het populisme in bijvoorbeeld de VS, Turkije en Italië.
Maar voor de langere termijn, zeg de komende twee jaar, is het recessiegevaar volgens Van der Welle vrij gering. Dat betekent dat de 'bullmarkt', waarbij er groot optimisme heerst onder beleggers, volgens Robeco voorlopig nog niet ten einde is.
"Die zou nog wel eens tot 2020 kunnen duren. Aandelen beginnen gemiddeld aan een neergaande 'bearmarkt' vier tot zes maanden vóór een recessie." Die ziet Robeco pas in 2021, volgens het eigen basisscenario.
"De huidige macrocijfers in de westerse wereld zien er prachtig uit. Een winstgroei in de VS van 25 procent in het tweede kwartaal voor de bedrijven van de S&P 500 is historisch heel fraai."
Over de VS is Robeco relatief het meest positief. Voor andere regio’s geldt dat minder. Robeco is momenteel in zijn mixfonds, met neutraal profiel, per saldo neutraal gewogen op aandelen.
Wat als de vooruitzichten verslechteren?
Als het minder gaat kiest Robeco ervoor deels uit de markt te stappen, maar zorgt de vermogensbeheerder wel voor een goede spreiding.
Van der Welle: "We nemen in zwakke regio's een minder grote positie. Vanuit Robeco 'onderwegen' wij bijvoorbeeld de opkomende markten sinds het voorjaar. Opkomende landen zijn meer afhankelijk van de internationale handel. Die lijden onder een handelsoorlog tussen de VS en China. De VS, met solide cijfers, overwegen we als regio."
Net als Hans Betlem van IBS ziet ook Van der Welle van Robeco niet veel in het afdekken van risico's met derivaten, zoals put-opties.
"Afdekken van je aandelenbezit met derivaten heeft een prijs. De bewegelijkheid van de markt, de volatiliteit in jargon, heeft heel veel invloed op de optieprijzen. Beweegt de markt hard en is de onzekerheid groot, dan loopt de volatiliteit op en daarmee ook de prijs van derivaten. Die volatiliteit is af te lezen meten aan de VIX-index."
Van der Welle vervolgt: "Dus eigenlijk moet je naast de richting van de markt ook een visie op de prijs van het verzekeren hebben. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat je visie uitkomt, maar dat de markt geleidelijk daalt. Stel dat marktpartijen vrij rustig reageren. De volatiliteit die door alle angst erg hoog was, daalt dan ook. Het kan in zo'n scenario heel goed gebeuren dat je niets opschiet met je verzekering. Ook al had je de richting goed gezien, de waarde van de verzekering loopt ook langzaam terug."
Waarom stap je als beheerder niet helemaal uit bijvoorbeeld opkomende markten als het beeld verslechtert? Van der Welle: "De markt exact kunnen timen is een illusie. Helemaal uitstappen doen we niet. Niet alle opkomende landen worden terecht afgestraft. Landen met een grote exposure op de VS of op Turkije misschien wel, maar dat geldt voor lang niet alle emerging markets."
Werken met scenario's
De Robeco-strateeg wijst er ook op dat het denken in scenario's belangrijk is. "Wij kijken de komende tijd sterk naar drie factoren die de opkomende markten juist in de kaart kunnen spelen. Zien we een eventuele afzwakking van de dollar, merken we dat de Fed rustiger aan doet met renteverhogingen en is er sprake van een op handen zijnde deal tussen China en de VS over handel, dan krijgen opkomende markten weer meer kansen."
Geen harde 'bets' dus maar bijschakelen in de portefeuille door over- en onderwegen, wat betreft Van der Welle: "Dat in combinatie met een open blik op nieuwe ontwikkelingen. Bijschakelen doen we consistent op basis van ons tactische asset-allocatie-raamwerk dat vier elementen bevat: waardering, sentiment, momentum en macro-ontwikkelingen."
"Bedenk daarbij: je hebt als belegger nooit de absolute wijsheid in pacht", besluit hij.
