![Kerst komt eraan, tijd om te bedenken wat er bij het diner op tafel komt te staan. Kalkoen is nog steeds de populairste en goedkoopste keuze. Kalkoen, voor velen het traditionele kerstgerecht, is eigenlijk niet zo populair in Nederland. Althans, niet in vergelijking met bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Oostenrijk. "In omringende landen eten ze allemaal meer kalkoen dan in Nederland", zegt René Arts van de vereniging Bevordering Afzet Vleeskalkoenen (BVA). Volgens Arts eten Nederlanders gemiddeld 1 tot 1,5 kilo kalkoen per jaar. In omliggende landen ligt dat wel vier tot vijf keer zo hoog. De kalkoenhouderijen die zijn aangesloten bij de BVA leveren dan ook voornamelijk aan Duitse slachterijen. "We produceren eigenlijk het hele jaar rond", aldus Arts. "Het kersteffect is maar klein. In traditionele kalkoenlanden als Engeland en de VS is er wel een echte piek. Maar in Nederland merken de slachterijen de kerstpiek niet zo." Impact vogelgriep Wat de populariteit van kalkoen geen goed heeft gedaan is de grootschalige uitbraak van vogelgriep in 2003. De kalkoensector is die klap nooit te boven gekomen. Van de meer dan 110 kalkoenhouders destijds zijn en nu nog zo'n 40 over, zegt Arts. De kalkoenen worden al sinds 2006 niet meer in Nederland geslacht. In dat jaar sloot kalkoenslachterij Plukon uit Boxmeer haar deuren. Bijna alle Nederlandse vleeskalkoenen worden in het Duitse Cloppenburg -- zo'n 50 kilometer ten oosten van Stadskanaal -- of directe omgeving geslacht. Kalkoen wel gewild Toch is kalkoen -- afgezien van rund-, varkens- en kippenvlees -- één van de meest verkochte vleessoorten in december. Dat blijkt in ieder geval uit de recentste cijfers van marktonderzoeker IRI. Twee jaar geleden werd er voor ruim 2,2 miljoen euro aan kalkoen verkocht in supermarkten (exclusief Aldi en Lidl). Daar kun je vooral delen van een kalkoen kopen, zoals een bout, dij of filet. [google-drive number='2'] Een hele kalkoen is vlak voor de kerst te koop bij poeliers voor een gemiddelde prijs van rond de 9,50 euro per kilo, terwijl kalkoenen tussen de drie en tien kilo kunnen wegen, blijkt uit een inventarisatie van online prijslijsten van 25 poeliers. Dat is vergelijkbaar met de gemiddelde prijs die Z24 vier jaar geleden vaststelde bij eenzelfde rondgang. Mogelijk heeft de dalende graanprijs ervoor gezorgd dat de kalkoen nauwelijks in prijs is gestegen. De voerkosten bedragen ongeveer zeventig procent van de kostprijs van een kalkoen. Alternatief wild Natuurlijk zijn er diverse alternatieven voor de kalkoen als kerstdiner. Maar kalkoenenvlees is nog steeds fors goedkoper dan andere vleessoorten die veel gegeten worden met kerst. Zo betaal je voor een hele parelhoen gemiddeld ruim een euro meer per kilo. Een fazant kost zo'n dertien euro per kilo, terwijl je voor een hele haas gemiddeld 20 euro per kilo kwijt bent. En dat is allemaal nog veel goedkoper dan bijvoorbeeld een hertenbiefstuk, waar je rond de 35 euro per kilo voor betaald. [google-drive number='1'] René Arts van BAV blijft optimistisch over de kansen van de kalkoen in Nederland. Het vlees is volgens hem de moeite waard: rijk aan eiwitten, calorie-arm en lekker. "Kalkoen, vaker doen", besluit hij lachend.](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2010/12/kalkoen-kerst.jpg)
Kalkoenhouderijen verwachten dat prijzen stijgen, maar bij poeliers is dit effect nog niet merkbaar.
Kalkoen, het traditionele kerstgerecht, wordt duurder door de stijgende graanprijzen. Doordat kalkoenen veel granen eten, zorgen de stijgende graanprijzen voor hogere productiekosten.
“In het afgelopen half jaar stegen steeg de graanprijs met ongeveer veertig procent”, vertelt René Arts, coördinator van BAV, een vereniging voor de 48 Nederlandse kalkoenhouderijen.
“Omdat de voerkosten ongeveer zeventig procent van de totale productiekosten van kalkoenen bedragen, zorgt de hogere graanprijs voor een duurdere kalkoen. Wij als kalkoenhouderijen moeten onze prijzen komend jaar zo’n 25 procent ophogen om te kunnen verdienen aan deze kalkoenen.”
Luxe kalkoen
Henk Coolen, eigenaar van kalkoenbroederij Coolen, levert luxe Kelly Bronze kalkoenen aan restaurants en gespecialiseerde poeliers. Volgens Coolen is de kostprijs van een kalkoen het afgelopen jaar met ongeveer twintig procent gestegen.
"Dit komt vooral door de hogere voerprijzen. Maar omdat we prijsafspraken hebben met voerleveranciers, konden we dat vooralsnog voor dezelfde prijs inkopen als vorig jaar. Zo hebben we de verkoopprijzen van onze kalkoenen dit jaar gelijk kunnen houden, ongeveer 16,50 euro per kilo. Wellicht worden de kalkoenen de komende jaren wel duurder."
Winkelprijs kalkoen
Volgens Arts en Coolen zal de stijgende kostprijs voor kalkoenen zorgen voor hogere prijzen bij poeliers. En ook in de supermarkten, waar je vooral delen van een kalkoen kunt kopen, zal het vlees duurder worden.
Toch merken de poeliers hier vooralsnog weinig van. Karl van Eekelen van Poelier 't Haasje uit Haarlem, verkoopt zijn kalkoenen voor een prijs van 11,75 euro per kilo. "Dit is 75 eurocent hoger dan vorig jaar",
stelt Van Eekelen. "Maar die prijsstijging is eerder te wijten aan inflatie dan aan stijgende voerprijzen."
De kalkoen blijft vlak voor de kerst te koop bij poeliers voor een gemiddelde prijs van rond de negen euro per kilo, terwijl kalkoenen tussen de drie en tien kilo kunnen wegen, blijkt uit een kleine rondgang van Z24 bij poeliers.
Liever reerug dan kalkoen?
Natuurlijk zijn er diverse alternatieven voor de kalkoen als kerstdiner. Maar kalkoenenvlees is nog steeds fors goedkoper dan alternatieve vleessoorten die veel gegeten worden met kerst.
Zo betaal je voor een fazant al dertien euro per kilo, eendenborstfilet kost je bijna dertig euro per kilo en een reerug is helemaal prijzig, met een gemiddelde prijs van ongeveer 45 euro per kilo.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
