Het is misschien niet een klus waar je het hele jaar naar uitkijkt, maar de meeste mensen moeten nu eenmaal belastingaangifte doen.

En dat kan sinds donderdag 1 maart.

Mensen die belastingaangifte doen dit jaar zoeken op de site van de Belastingdienst vooral naar informatie over aftrekposten, zoals zorg- en studiekosten en giften, stelt het ministerie van Financiën. Aangevers zoeken op de site van de belastingdienst ook regelmatig naar informatie over de eigen woning en heffingskortingen.

Tot nu toe zijn 2,6 miljoen aangiftes binnen. Dat is een half miljoen meer dan vorig jaar op hetzelfde moment.

Business Insider zet tien handige weetjes over je belastingaangifte op een rij.

1. Moet ik eigenlijk aangifte doen?

Zoals de Belastingdienst schrijft: dat hangt ervan af. Je móet in ieder geval aangifte doen als je daartoe bent uitgenodigd met een aangiftebrief inkomstenbelasting.

Ook als je geen brief hebt ontvangen, kan het zijn dat je toch aangifte moet doen. Dit kun je vanaf 1 maart achterhalen door je aangifte in te vullen op Mijn Belastingdienst. Je verstuurt deze vervolgens niet. Op die manier doe je geen aangifte, maar zie je wel hoeveel belasting je terugkrijgt of moet betalen.

Krijg je meer dan 14 euro terug en wil je die daadwerkelijk ontvangen, dan moet je aangifte doen. De fiscus betaalt bedragen lager dan 15 euro niet uit. Moet je meer dan 45 euro betalen, dan móet je aangifte doen. Is het bedrag dat je moet betalen lager dan 45 euro, dan hoef je géén aangifte doen.

2. Wanneer kan ik aangifte doen?

Vanaf 1 maart tot 1 mei. Maar als je vóór 1 april aangifte doet, verzekert de Belastingdienst dat je vóór 1 juli bericht krijgt. Doe je na 1 mei aangifte, dan heeft dat consequenties (zie vraag 7, 8 en 9). Als je niets van je laat horen, kun je een boete krijgen. Je kunt ook uitstel aanvragen.

3. Ik ga meteen beginnen. Wat heb ik nodig?

Zeker als je in loondienst bent, vult de Belastingdienst zelf al heel veel gegevens in. Toch moet je die altijd controleren, want jij bent verantwoordelijk voor de informatie die je naar de Belastingdienst stuurt.

Het komt erop neer dat de fiscus wil weten wat je inkomen is uit werk en woning (box 1), uit aanmerkelijk belang, bijvoorbeeld dividend uit aandelen (box 2), en wat je aan vermogen hebt, zoals een tweede huis, aandelen of spaargeld (box 3).

Dit betekent dus dat je bijvoorbeeld een jaaropgaaf van je werkgever nodig hebt. En misschien de WOZ-waarde van een eventuele eigen woning. Je hebt dan overigens de WOZ-beschikking met peildatum 1 januari 2016 nodig, die is begin 2017 op de mat gevallen. Ook moet je de saldo's van spaarrekeningen en eventuele leningen bij de hand hebben.

Dit lijstje van de Belastingdienst geeft aan welke papieren je moet verzamelen.

Nogmaals, controleer een vooraf ingevulde aangifte goed. Is het bedrag aan inkomen bijvoorbeeld hoger dan op je jaaropgaaf staat, vul dan niet klakkeloos een lager bedrag in. Wellicht is elders een jaaropgaaf over 2017 te vinden, bijvoorbeeld als je in de ziektewet hebt gezeten en je naast loon ook een uitkering van het UWV hebt ontvangen.

4. Ik heb alle informatie bij elkaar gesprokkeld. Hoe doe ik aangifte?

Dit is het moment waarop de Belastingdienst het niet leuker, maar wel makkelijker maakt. Je kunt op verschillende manieren aangifte doen: op papier, via de website bij Mijn Belastingdienst of via de aangifte-app.

Aangifte doen kan volgens de fiscus in vier stappen.

  • Stap 1, de voorbereiding heb je hierboven al gedaan.
  • Bij stap 2, de aangifte openen, zul je zien dat veel gegevens al zijn ingevuld, bijvoorbeeld loon en de WOZ-waarde van een eventuele eigen woning.
  • Stap 3 is de aangifte controleren. De fiscus raadt hier aan het loon van de jaaropgaaf in te vullen, als op de aangifte een ander bedrag is vermeld. Maar verstandig is om ook eventuele andere inkomsten te checken. Mocht dat toch niet kloppen, dan is het altijd leuker om geld terug te krijgen dan achteraf extra te moeten betalen.
  • Stap 4 is ondertekenen, daar heb je de DigiD-code voor nodig. Je kunt je aangifte opslaan en afdrukken. Het is ook mogelijk om achteraf in te loggen om de ingevulde aangifte te bekijken.

5. Oeps, ik heb een foutje gemaakt op de aangifte. Wat nu?

Zoals gezegd kun je de aangifte bekijken nadat je deze hebt verstuurd. En je kunt hem ook aanpassen. Doe je dat op de website van de Belastingdienst, dan moet je kiezen voor 'mijn aangifte inkomstenbelasting wijzigen'.

In de app moet je opnieuw kiezen voor 'Ik wil aangifte inkomstenbelasting doen'. Je kunt via het menu naar de gegevens die je wilt wijzigen. Heb je dat gedaan, dan moet je de aangifte opnieuw ondertekenen en verzenden. De fiscus neemt de laatst verstuurde aangifte in behandeling.

6. Wat is het beste moment om aangifte te doen?

Business Insider meldde eerder op basis van data van Allestoringen.nl wanneer de website van de Belastingdienst het best bereikbaar is. Hoe drukker de website, hoe groter de kans op complicaties bij het versturen van de aangifte.

Zaterdag is doorgaans de drukste dag van de week in de aangifteperiode. Als specifieke datum is 1 maart niet de handigste dag: kennelijk staan toch heel veel mensen te springen om belastingaangifte te doen op de dag waarop dat voor het eerst kan.

Maar er zijn meer uitstellers dan vroege vogels: de dagen voor de deadline van 1 mei zijn vaak nóg drukker en de kans op storingen groter. Wacht dus niet tot 1 mei met aangifte doen.

Als je kijkt naar momenten op de dag, dan is het beter om de aangifte 's avonds te versturen. Midden op de dag heeft de website van de Belastingdienst veel meer aanvragen te verwerken.

7. Wat gebeurt er als ik géén aangifte doe of pas na 1 mei?

Moet je aangifte doen (zie vraag 1), maar doe je dit niet, te laat of onvolledig, dan riskeer je een boete. Maar voordat de Belastingdienst die oplegt, krijg je eerst een herinnering toegestuurd waarin de fiscus vraagt of je alsnog aangifte wil doen. Doe je dat niet, dan volgt een aanmaning. Daarin staat een nieuwe termijn waarbinnen je aangifte kunt doen.

8. Hoe hoog zijn de boetes als ik te laat of geen aangifte doe?

De fiscus kan over het doen van aangifte twee soorten boetes opleggen:

Verzuimboete: Die krijg je als de aangifte niet of niet op tijd hebt gedaan. Dit betekent dat je geen aangifte hebt gedaan nádat de termijn in de aanmaning is verstreken. De verzuimboete voor het niet doen van de aangifte inkomstenbelasting bedraagt 369 euro. Maar ben je een recidivist, dan kan de verzuimboete oplopen tot 5.278 euro.

En let op: Als je geen uitnodiging hebt ontvangen om aangifte inkomstenbelasting te doen, maar je weet inmiddels wel (zie vraag 1) dat je belasting moet betalen, dan moet je een aangifteformulier aanvragen. Doe je dit niet, of pas zes maanden nádat de schuld is ontstaan, dan kun je een heel fikse verzuimboete krijgen. Deze bedraagt 2.639 euro. Is het niet jouw schuld dat je geen aangifte hebt gedaan, dan legt de fiscus geen boete op.

De vergrijpboete: Die krijg je wanneer je met opzet geen aangifte doet of deze expres onvolledig of onjuist hebt ingevuld. De Belastingdienst moet dan wel kunnen uitleggen waarom er sprake is van opzet of grove schuld. Bij opzet bedraagt de vergrijpboete de helft van de belastingschuld die je hebt verzwegen, bij grove schuld een kwart.

Een buitencategorie is gesjoemel in box 3 sparen en beleggen. Dus zwartspaarders opgelet: Je betaalt maar liefst 150 procent vergrijpboete over een belastingschuld die je hebt verzwegen. Bij grove schuld is dat driekwart. Heb je er eerder een potje van gemaakt en een vergrijpboete gekregen, of is er sprake van fraude, dan kan de boete voor box 3 oplopen tot 300 procent van de schuld.

9. Kan ik uitstel aanvragen als het me niet lukt om voor 1 mei aangifte te doen?

De Belastingdienst is de beroerdste niet, je kunt uitstel aanvragen tot 1 september 2018. Dit moet dan uiteraard wel voor 1 mei 2018 gebeuren. Bedenk wel dat uitstel in veel gevallen niet gratis is. Komt het uitstel zo uit dat de fiscus pas na 1 juli 2018 een aanslag kan opleggen, dan betaal je belastingrente. De belastingrente bedraagt momenteel 4 procent.

10. Wanneer weet ik of ik belasting terugkrijg of moet betalen?

Doe je voor 1 mei 2018 aangifte, dan ontvang je voor 1 juli een voorlopige aanslag. Hierop staat het bedrag dat je terugkrijgt of moet betalen. Dat laatste moet je ook doen binnen op de aanslag aangegeven termijn. In die zin is de aanslag dus niet zo voorlopig.

Na de voorlopige aanslag komt nog een definitieve aanslag. De Belastingdienst mag er lang over doen om met de definitieve aanslag op de proppen te komen; tot drie jaar na het jaar waarover je aangifte hebt gedaan. Dit gebeurt lang niet altijd en soms komt de definitieve aanslag meteen, dan krijg je geen voorlopige aanslag.

Voorkom dat je te laat betaalt, want dat gaat je alleen maar meer geld kosten. Je betaalt namelijk invorderingsrente als je na het verstrijken van de betalingstermijn nog niets hebt overgemaakt. De invorderingsrente bedraagt 4 procent, net als de belastingrente die je betaalt als je te laat aangifte doet. Invorderingsrente en belastingrente zijn dus niet hetzelfde, ze worden om verschillende redenen in rekening gebracht.

De Belastingdienst benadrukt dat invorderingsrente géén boete is, want daarnaast is er nog een hele rits kosten die fiscus in rekening kan brengen omdat jij niet op tijd betaalt. Bekijk hier welke. Je ziet dat de fiscus ook voor het niet betalen van een aanslag een verzuimboete kan opleggen. En dat het superlelijk kan aflopen met dwangbevelen en beslag op eigendommen of loon. De kosten daarvoor zijn torenhoog.

De Belastingdienst geeft hier informatie hoe je kunt voorkomen dat je per ongeluk toch te laat betaalt. En, niet onbelangrijk, hoe je korting kunt krijgen als je juist eerder betaalt.

LEES OOK: Aangifte 2017: hoe je belasting betaalt over bitcoin en andere cryptomunten in 7 vragen

En bekijk hier het overzicht van de serie over slimme aftrekposten bij de belastingaangifte 2017: