Vanaf 1 maart kunnen belastingplichtigen weer aan de slag met de jaarlijkse aangifte. De belastingaangifte over 2017 betreft hét jaar waarin de hype rond de bitcoin en andere cryptomunten is losgebarsten.
Business Insider behandelt in een speciale serie diverse aspecten van de belastingaangifte: lees hier meer over slimme aftrekposten.
De bitcoin heeft het afgelopen jaar een duizelingwekkende toer gemaakt. Startte de bitcoin begin januari 2017 op ongeveer 900 euro, in december was de belangrijkste cryptomunt meer dan 17.000 euro waard.
Ook ripple en ethereum zijn sterk in waarde gestegen. Hier kun je de koersen volgen van de bitcoin, ethereum en ripple.
De onderstaande tabel toont sterke waardestijging van bitcoin in 2017.
(klik voor uitvergroting)
De Belastingdienst wil graag weten hoeveel je aan cryptomunten bezit. Bekijk hieronder waar je op moet letten.
1. Belasting betalen over bitcoins, moet dat?
Ja. Hoe relatief nieuw bitcoin, ethereum, litecoin of andere cryptomunten ook zijn, je moet er gewoon belasting over betalen. De fiscus heeft daar een mooi plekje voor op de belastingaangifte: box 3 overige bezittingen. De Belastingdienst ziet cryptovaluta dus als vermogen. Daar valt bezit onder, zoals bijvoorbeeld spaargeld, aandelen en een tweede huis.
2. De waarde van mijn bitcoins is afgelopen jaar behoorlijk op en neer gegaan. Wat vul ik in bij de aangifte?
3. Oké, maar de koersen van cryptomunten kennen sterke pieken en dalen op één dag. Welk moment kies ik voor belastingaangifte?
Bitcoin stuitert rustig met een verschil van honderden euro's op en neer. Helaas is het niet mogelijk om het voor jou gunstigste moment van de dag te pakken voor de belastingaangifte.
"Je neemt de koers op de peildatum van 1 januari op 00.00 uur", mailt een woordvoerder van het ministerie van Financiën. Als dat niet lukt, dan geldt: "De koers op het daaraan voorafgaande tijdstip dat het dichtst bij de peildatum komt." Met andere woorden: je komt dan op 31 december terecht en neemt het eerst mogelijke tijdstip dat het dichtst bij de peildatum ligt.
4. Nu we het daar toch over hebben. De koersen die de verschillende cryptobeurzen laten zien, verschillen ook. Kan ik hieruit kiezen?
Als belastingplichtige moet je de voor jou "meest gebruikelijke beurs" hanteren, aldus de woordvoerder van het ministerie. Wanneer een beurs voor jou gebruikelijk is, maakt de Belastingdienst niet concreet. Waarschijnlijk kun je dat wel inschatten, maar bij twijfel is het verstandig een telefoontje naar de fiscus te plegen.
5. Hoeveel belasting ga ik überhaupt betalen over mijn coins?
In 2017 is de eerste 25.000 euro van je vermogen belastingvrij. Heb je een partner, dan is dat 50.000 euro.
Overigens is dat in 2018 30.000 euro en met een partner het dubbele.
Over alles wat je in 2017 boven de 25.000 euro aan spaargeld en beleggingen bezit, betaal je wel belasting. Om preciezer te zijn: je betaalt belasting over het rendement waarvan de fiscus dénkt dat je dat behaalt. De Belastingdienst hanteert vaste percentages als verondersteld rendement.
Nieuw in 2017 is dat er in box 3 van de inkomstenbelasting met een getrapte heffing wordt gewerkt. Hoe de rekensom precies in elkaar zit, slaan we even over, maar hier kun je vinden wat de exacte opbouw is van de vermogensrendementsheffing.
Wij maken meteen een sprong naar de uiteindelijke, ofwel, de effectieve belasting die je moet betalen over je vermogen. In de tabel hieronder zie je wat de effectieve belasting is in 2017.
6. De bitcoin is pas na de peildatum 1 januari 2017 geëxplodeerd. Moet ik in 2018 bloeden?
Dat hangt ervan af hoeveel cryptomunten je hebt. We gaan er even van uit dat je single bent en eind 2016 wat geld overhad. Op 26 december van dat jaar kocht je één bitcoin, die toen 859 euro waard was. Daarnaast heb je netjes 25.000 euro weten te sparen, wat dus belastingvrij is.
Laten we eens kijken hoeveel belasting je betaalt in verschillende scenario's: op 1 januari 2017 en op 1 januari 2018, dus na de koerssprong.
De bovenstaande tabel, op basis van historische data van de valutasite xe.com, laat de koers van bitcoin zien op 1 januari 2017. Die lag op 916 euro. Daarover betaal je 0,86 procent belasting. Dat betekent dat je over 2017 bijna 7,88 euro aan vermogensbelasting kwijt bent aan die ene bitcoin.
Door naar 2018. In dat jaar is de vrijstelling in box 3 gestegen naar 30.000 euro, maar laten we ervan uitgaan dat je precies dat bedrag hebt opgepot. Op 1 januari middernacht telde bitcoin ruim 11.593 euro, heel wat meer dan de 916 euro op 1 januari 2017. Daarover betaal je in 2018 een iets lager percentage van 0,61 procent belasting. Dat komt neer op een bedrag van 70,72 euro.
Waarschijnlijk hoef je met die ene coin in je wallet dus niet krom te liggen als de blauwe envelop in 2019 op de mat valt. Misschien dat een veelvoud daarvan je wel slapeloze nachten bezorgt.
6. Het zit me niet lekker dat ik in 2018 dus veel meer belasting over mijn coins ga betalen. Wat moet ik doen?
Die bijna 71 euro is inderdaad heel wat meer dan die 8 euro die je kwijt bent voor de aangifte van 2017.
Belastingadviseur Jan van Esch van Duijd Fiscalisten adviseert in De Telegraaf om een voorlopige aanslag voor 2018 aan te vragen. Die kun je betalen in termijnen, eventueel met een deel van de cryptowinst die je hebt omgezet in euro's.
7. Controleert de Belastingdienst eigenlijk wel?
De fiscus is niet scheutig met informatie over hoe aangiftes worden gecontroleerd. "Burgers zijn zelf verantwoordelijk voor een juiste en volledige aangifte", mailt de woordvoerder van Financiën. "Cryptovaluta zijn niet anders dan vreemde valuta en moeten opgegeven worden bij de fiscus."
Of en hoe de Belastingdienst controleert, blijft dus gissen. Maar het zal de fiscus niet ontgaan zijn dat cryptomunten veel belangstellenden hebben getrokken.
