De Chinese internetwinkel Alibaba bereidt een enorme beursgang voor. Oprichter Jack Ma lijkt in niets op Mark Zuckerberg of Steve Jobs.

Alibaba is de grootste online winkel van China. Totale marktwaarde: 120 miljard euro. Met een beursgang die 1 miljard dollar moet opbrengen wil het bedrijf de rest van de wereld veroveren. Maar wie stond er aan de oorsprong van dat succes?

Jack Ma, aangenaam. Zonder enige achtergrond in computers; Ma (49) geeft grif toe dat hij niets begrijpt van technologie. Ma begon zijn opmerkelijke carrière als leraar Engels, beschrijft de New York Times.

Hij brengt dan misschien geen technische kennis mee, Ma wordt wél gekenschetst als een flamboyante motivator en man die zich vastbijt in zijn tegenstanders. “Toen ik jong was wenste ik dat ik in oorlogstijd was geboren”, zei hij eens. “Ik was een goed generaal geweest.”

Kennismaking met internet

In 1995, toen slechts enkele Chinese huishoudens thuis een computer hadden staan, maakte Ma voor het eerst kennis met het internet. Hij zocht naar ‘China’ en ‘bier’ maar kreeg geen zoekresultaten.

Verbaasd zette hij met een vriend een rudimentaire website voor vertaaldiensten op. Binnen een paar uur begonnen mailtjes van over de hele wereld binnen te komen met verzoeken om informatie. Ma besloot om één van de eerste geregistreerde Chinese internetbedrijven op te zetten in zijn thuisstad Hangzhou: China Pages, een bedrijvenindex.

Chinese exporteurs in contact brengen met de wereld

In die vroege jaren probeerde hij de Chinese overheid van het belang van internet te overtuigen. Maar zijn pogingen hadden weinig succes: in 1997 verliet Ma China Pages om voor het Chinese ministerie van Handel te gaan werken. In 1999 probeerde hij het opnieuw, nu met Alibaba.

De eerste website van het bedrijf begon als business-to-business marktplaats, om Chinese exporteurs in contact te brengen met buitenlandse kopers. Twee jaar later trok Ma een Taiwanese jurist aan met een Yale-diploma en ervaring in private equity: Joseph C. Tsai. Samen haalden ze Goldman Sachs en Softbank over om in Alibaba te investeren.

eBay uit China weggeconcurreerd

Ma is niet bang om dom gevonden te worden. Zo begon hij in 2003 met een marktplaats voor particulieren, Taobao, op een moment dat de eBay de Chinese markt domineerde. Hoewel Taobao geld verslond, hield Ma de dienst gratis, om koste wat kost marktaandeel te willen.

En het werkte: in oktober 2005 kon Ma bekend maken dat Taobao 70 procent van de online shoppingmarkt in China in handen had. In 2006 blies eBay de aftocht: het droeg zijn Chinese activiteiten over aan Li Ka-shing, de miljardair uit Hongkong die onder meer eigenaar is van Kruidvat.

Door zijn agressieve strategie jaagt Ma soms bondgenoten tegen zich in het harnas. In 2011 hevelde hij Alibaba's online betaaldienst Alipay over naar een apart bedrijf onder zijn controle. Dat moest wel om de Chinese autoriteiten te vriend te houden, zei Ma achteraf. Maar die actie kostte hem bijna de samenwerking tussen Alibaba en Yahoo.

Zeldzame weldadigheid

Inmiddels heeft Ma iets meer afstand genomen van Alibaba: hij is nog wel president-commissaris, maar geen algemeen directeur meer.

De laatste jaren houdt hij zich steeds meer bezig met natuurbescherming. Ma maakt zich zorgen over de zware schade die de Chinese economische groei toebrengt aan het milieu. Samen met Tsai schonk hij in april twee procent van de aandelen Alibaba (goed voor ettelijke miljarden dollar) aan fondsen voor het milieu, gezondheidszorg en onderwijs.

Zulke weldadigheid is zeldzaam in China.

Lees ook

Internetondernemer Jack Ma is nu rijkste Chinees

Waarom zoveel Chinese miljardairs konijn zijn

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl