Containerschepen die in de Zwarte Zee gestolen Oekraïens graan vervoeren, zetten regelmatig hun transponders uit, de elektronische apparatuur waarmee schepen op zee gevolgd kunnen worden.

Ook hevelen ze hun lading midden op zee over naar andere schepen. Dat blijkt uit onderzoek van de Financial Times. Deze tactieken worden eveneens gebruikt om Russische olietransporten te maskeren, die in strijd zijn met internationale sancties.

De Oekraïense regering stelt al geruime tijd dat Rusland graan uit Oekraïne steelt en exporteert. Volgens de autoriteiten gebruikt Rusland hiervoor de havens op de Krim, het schiereiland dat in 2014 geannexeerd werd.

The Financial Times stelt dat de Krim een springplank is geworden voor het vervoer van goederen die worden geboycot onder de sancties die de internationale gemeenschap heeft ingesteld na de invasie van Oekraïne eerder dit jaar.

Satellietbeelden laten verdachte bewegingen zien

De Britse zakenkrant erkent dat er geen direct bewijs is voor de export van gestolen graan via de Krim. Volgens de krant komt dit door het feit dat illegaal verkregen graan uit Oekraïne gemakkelijk vermengd kan worden met graan dat een andere herkomst heeft.

Maar de Britse krant wijst naar satellietbeelden van Planet Labs, waar te zien is dat schepen met Russische vracht afwijken van hun routes. De vaartuigen zouden ook hun documentatie vervalsen en hun transponders uitzetten om hun herkomst en bestemming te verdoezelen.

De beelden van Planet Labs laten verdachte overdachten tussen schepen zien in de buurt van de Russische haven Port Kavkaz aan de Zwarte Zee.

Olie en graan worden op dezelfde manier vervoerd

Deze tactieken worden ook gebruikt bij het vervoer van Russische olie. Terwijl een aanzienlijk deel van de olie-industrie niet meer handelt met Moskou, vanwege sancties of in reactie op de invasie van Oekraïne, blijven sommige landen en bedrijven olie kopen van Rusland.

Meerdere Russische olietankers verdwenen vorige week rond de Portugese Azoren-eilanden van de rader, meldt persbureau Bloomberg. Het uitzetten van het volgsignaal - ook wel bekend als 'going dark' en 'dark activity' - wordt door het Amerikaanse ministerie van Financiën beschouwd als een manier om sancties te ontduiken in de zeevaartindustrie.

Om onder de internationale sancties tegen Rusland te komen, proberen kopers de herkomst van Russische olie te verbergen door de vracht te registreren als 'bestemming onbekend'. Een andere tactiek om dit te doen is om op zee olie over te hevelen van een Russische tanker naar een tanker van een neutraal land.

Lees ook: Hoe ziet een vredesdeal tussen Rusland en Oekraïne eruit? – ‘Niet naïef zijn over Rusland, altijd een stok achter de deur hebben’