- De Nederlandse inflatie is volgens de Europese rekenmethode in september gestegen naar ruim 17%.
- De sterke stijging van de energie- en voedselprijzen werkt nog steeds door op de gemiddelde prijsstijging.
- Wel is het zo dat voor bestaande klanten van energieprijzen de prijzen minder hard stijgen dan voor nieuwe klanten met variabele contracten.
- Lees ook: Energieprijs ‘hot item’ onder huizenkopers: ze vragen naar verbruik gas en stroom en hoge energierekening kan dealbreaker zijn, zeggen makelaars
Het dagelijks leven is in september in doorsnee 17,1 procent duurder geworden. Niet eerder liep de inflatie zo hard op. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in een eerste raming, op basis van de geharmoniseerde Europese meetmethode. Een maand eerder liepen de prijzen op jaarbasis gemiddeld nog met 13,7 procent op.
De inflatie is al tijden erg hoog doordat de prijzen voor gas en elektriciteit sterk zijn gestegen. Maar die hogere kosten voor energie werken ook steeds harder door in de voedselprijzen.
Het cijfer volgens de geharmoniseerde, Europese methode valt altijd hoger uit dan de eigen methode van het CBS. Dat cijfer verschijnt pas volgende week. Daarin worden onder andere de kosten voor wonen bijgehouden, zoals de huurprijzen. De Europese methode laat die buiten beschouwing. De Europese methode is bedacht om de inflatie van verschillende landen makkelijker met elkaar te kunnen vergelijken.
In augustus lag de gemiddelde prijsstijging van goederen en diensten volgens de rekenmethode van het CBS op 12 procent. Gelet op de sterke stijging van het inflatiecijfer volgens de Europese methode, ligt het wel in de verwachting dat ook het eigen inflatiecijfer van het CBS in september hoger zal uitvallen.
Berekening energieprijzen maakt veel uit bij inflatiecijfer
De prijzen van energie worden door het CBS berekend op basis van nieuwe contracten met variabele prijzen. Deze prijzen hebben de afgelopen maanden een zeer sterke stijging laten zien. Echter, veel bestaande klanten van energieleveranciers betalen andere, lagere prijzen, die minder snel stijgen dan de variabele prijzen voor nieuwe klanten.
Dit laatste is bijvoorbeeld ook te zien aan de stijging van termijnbedragen voor energie, de vaste voorschotten die gedurende 12 maanden worden betaald. Die zijn volgens grootbanken ING en ABN AMRO in een jaar tijd met iets meer dan 20 procent gestegen, zo blijkt uit transactiedata van de banken.
Lees ook: Stijging energierekening valt nog mee, stellen economen van ABN AMRO
Het verschil tussen de stijging van variabele energieprijzen voor nieuwe klanten en de stijging van de energierekening voor bestaande klanten betekent dat de werkelijke inflatie mogelijk lager ligt, omdat lang niet alle huishoudens in september een nieuw energiecontract af hoefden te sluiten.
Het CBS werkt aan een nieuwe methode voor het meten en berekenen van energieprijzen. Daarin moeten de ontwikkelingen van de energieprijzen verfijnder in kaart worden gebracht.
Volgens economen van de Rabobank vlakt de Nederlandse inflatie in 2023 wel af, maar blijft die met 3,4 procent wel relatief hoog vergeleken met het langjarige gemiddeld, zo meldt De Telegraaf. Rabobank zit met zijn prognose voor de inflatie volgend jaar een stuk hoger dan het Centraal Planbureau, dat verwacht dat de inflatie afvlakt naar 2,6 procent.
Inflatie eurozone ook naar nieuw record
De inflatie in het eurogebied is in september ook opgelopen tot een nieuw record. Volgens het Europese statistiekbureau Eurostat is het leven inmiddels gemiddeld 10 procent duurder dan een jaar geleden. In augustus was dat nog 9,1 procent.
De inflatie in Nederland is dus beduidend hoger dan het gemiddelde in de eurozone. Maar er zijn nog landen waar de inflatie nog hoger ligt dan hier. In Estland gaat het om meer dan 24 procent inflatie en de andere Baltische staten kennen een geldontwaarding boven de 22 procent. Het laagste inflatiecijfer in het landenblok werd gemeten in Frankrijk. Daar gingen de prijzen ruim 6 procent omhoog.
De almaar oplopende inflatie vergroot de druk op de Europese Centrale Bank (ECB) om de rente nog sterker te verhogen. Bij de afgelopen rentevergadering was al sprake van een verhoging met driekwart procentpunt. Voor oktober wordt alom weer op een stevige rentestap gerekend.
Lees ook: ECB-bestuurder pleit voor renteverhoging van 0,75 procentpunt in oktober
Steeds meer economen vrezen ook dat de economie van de eurozone in een recessie kan belanden door de renteverhogingen en de hoge inflatie, omdat de koopkracht van huishoudens zwaar onder druk wordt gezet en mensen meer de hand op de knip gaan houden. Ook moeten sommige bedrijven vanwege de hoge energiekosten de productie stilleggen.
