- Kees Koolen is een Nederlandse ondernemer die bekend werd als CEO van Booking.com.
- Tegenwoordig bouwt hij aan een duurzaam imperium met Koolen Industries.
- Koolen heeft een geschat vermogen van 340 miljoen euro en daarmee staat op plek 136 in de Quote 500.
- Lees ook: Als je rijk wilt worden met je eigen bedrijf, hou je dan aan deze 12 criteria
“Als Koolen en zijn team de macht niet hadden gegrepen, was het bedrijf lang niet zo groot geworden.” Dat zegt Joris Kooiman, een van de drie auteurs van het boek De Machine over Booking.com. Daarin schetsen ze de opkomst ’s werelds grootste boekingssite die zijn oorsprong vindt in Enschede.
Koolen speelde een voorname rol in de groei van Booking.com. Hij geldt als de koning van de executie. Koolen dacht meteen internationaal en jaagde zijn doel na met ongekende efficiëntie.
Diezelfde drive laat hij nu zien bij zijn nieuwe avontuur: Koolen Industries. De miljonair koopt zich in bij Nederlandse energiebedrijfjes en bouwt zo een imperium rond duurzame energie.
Tijd voor een duik in het leven van Kees Koolen, die met een geschat vermogen van 340 miljoen euro op plek 136 staat in de jongste editie van de Quote 500.
Kees Koolen groeit op in een boerengezin in Bergeijk, een Brabantse plaats met ruim 11.000 inwoners
Cornelis Petrus Henricus Maria (Kees) Koolen wordt op 19 augustus 1965 in het Brabantse Bergeijk geboren als broer van twee zussen in een boerengezin. Zijn ouders hebben een gemengd bedrijf met 120 koeien, varkens en akkerbouw.
Als Kees 13 jaar is, gaan zijn ouders op vakantie en laten hem de boel runnen. Hij vraagt vrienden hem te helpen, maar het meeste moet hij toch zelf doen. Na afloop weet Koolen het zeker: dit wil ik niet, ik wil de wereld in.
Toch zal hij zijn boerenafkomst altijd met zich meedragen, getuige één van zijn uitspraken: "Als boer leer je dat je niet op moet geven. Als je doorwerkt, los je het probleem op. En naderhand blijkt het dan vaak helemaal niet zo erg. Te veel mensen werken in mijn ogen niet hard genoeg, maar geven ook te makkelijk op", tekende de Volkskrant op.
Naar school in Valkenswaard: wel eerst Nederlands leren
Koolen is een slimme jongen, maar hij leert niet graag. Bovendien is het wennen wanneer hij naar de havo in Valkenswaard gaat. Kees spreekt alleen maar de streektaal en moet "eerst Nederlands leren". De havo haalt hij met de hakken over de sloot, daarna gaat hij naar de hts.
Hts-diploma dankzij een verkeersongeluk
Ook op de hts blijft het aanmodderen met leren, Koolen sport liever. Hij loopt 15 kilometer in 46 minuten en doet aan triatlon. Zijn schoolprestaties zijn zo ondermaats dat een docent hem adviseert gewoon thuis te blijven.
Sporten en werken, werken en sporten. Tegen NRC zal Koolen, die naar eigen zeggen slechts twee uur per nacht slaapt, later zeggen: "Het gaat om de combinatie talent, hard werken en timing, maar vooral om hard werken."
Een verkeersongeluk brengt daar verandering in. Een botsing met een beschonken automobilist draait Koolens sportieve ambities in één klap de nek om. Zijn knie raakt onherstelbaar verbrijzeld, het sporten kan hij wel vergeten. Hij stort zich op zijn studie, studeert dag en nacht en haalt zo zijn hts-diploma. Koolen besluit te gaan studeren.
Studeren blijkt geen goed plan
Met zijn studie Technische Bedrijfskunde aan de Universiteit Twente wordt het niks. Professoren begrijpen niets van ondernemen, vindt Koolen. Ze kunnen wel mensen managen, maar hebben geen idee hoe ze de salarissen van die mensen moeten betalen. Hij sjeest en begint een adviesbureau voor techbedrijven.
Machtsgreep bij Bookings.nl, de voorloper van Booking.com
Zijn eerste grote klapper maakt Koolen bij de in 1996 opgerichte hotelboekingssite Booking.com, dat dan nog Bookings.nl heet.
Bookings.nl is opgericht door Koolens studiegenoot Geert-Jan Bruinsma. Hij knutselt een boekingssysteem voor hotels in elkaar, het eerste in Nederland. Een deel van het startkapitaal wordt opgehaald bij studenten.
Twee van de vroege aandeelhouders grijpen in 2003 de macht bij het bedrijf: Koolen en Stef Norden. Dat gebeurt niet bepaald zachtzinnig. Andere aandeelhouders, waaronder de broers Sicco en Alec Behrens, worden rücksichtslos aan de kant geschoven.
"In feite ben ik bestolen van mijn aandelen. Ik ben bedreigd en er is volop gekonkeld. Met de huidige beurswaarde kun je zeggen dat het de grootste zakelijke diefstal ooit is geweest", zegt Alec Behrens daarover tegen Tubantia.
Volgens Bruinsma maakt het bedrijf met de komst van Koolen de broodnodige professionaliseringsslag, zegt hij tegen Netkwesties. "Hij heeft de hele automatisering schaalbaar gemaakt zodat we heel snel konden groeien."
Van Bookings.nl naar Bookings.com, dat gaat niet zomaar
Om internationaal te groeien, moet je een .com-extensie hebben voor je website, denken Bruinsma en Koolen. De domeinnaam Bookings.com is echter in handen van een steenrijke Amerikaan die ongevoelig is voor geld of aandelen.
Uiteindelijk koopt Bookings.nl in 2004 de domeinnaam 'Booking.com' en verandert de naam daar ook in. Overigens zal Booking in 2013 alsnog het gewenste Bookings.com kopen. De filosofie achter deze aankoop? Wie zich vergist of een typfout maakt, komt alsnog bij Booking.com. Om dezelfde reden heeft Booking.com ook allerlei domeinnamen in bezit die er een beetje op lijken, zoals boekings.nl.
Koolen blijft tien jaar CEO van Booking.com, Bruinsma maakt dat niet meer mee: in 2003 doet hij het grootste deel van zijn aandelen van de hand om zich aan zijn gezin te wijden.
Verkoop van Booking: 110 miljoen euro cashen
In 2005 verkoopt Koolen Booking.com voor 110 miljoen euro aan het Amerikaanse Priceline. Een schijntje wanneer je bedenkt dat het bedrijf 13 jaar later een jaaromzet van 14,5 miljard dollar heeft. Naderhand zal Koolen daarover zeggen dat de verkoop geen goede beslissing was voor de Nederlandse economie.
"Booking had kunnen worden voor de Nederlandse economie wat Philips vroeger was, en dat is door de overname door Priceline niet gebeurd. Dat is een gemiste kans voor Nederland", zei hij tegen NRC.
Toch heeft Koolen geen spijt van de verkoop, zei hij tegen Mijn Magazine: "Ik vond het destijds een prima deal. Dan is het klaar en moet je nu niet zeuren. Dat heeft ook geen enkele zin. Een belangrijke levensles leerde ik van mijn opa. Die zei: je krijgt alleen spijt van de dingen die je had willen doen. Dat heb ik altijd goed onthouden."
Koolen blijft tot 2011 aan als CEO, dan houdt ook hij het voor gezien. Daarover zegt hij tegen De Ondernemer: "Ik ben er goed in om van iets kleins iets groots te maken. Er moet al wel iets staan en als een bedrijf groter wordt dan duizend man is de lol voor mij ervan af. Een omvang van vijf tot tien, twintig man is precies goed, dan kom ik graag binnen. Dat is de periode dat het bedrijf nog niet af is, dat je nog veel uitprobeert om te kijken wat werkt en wat niet. Dat vind ik het boeiendst."
Koolen wordt commissaris bij Uber
Wanneer een toonaangevend investeringsfonds uit San Francisco hoort dat Koolen van plan is om te vertrekken bij Booking.com, wordt hij gevraagd om bij Uber te komen. Op dat moment werken er nog maar 10 mensen bij het taxibedrijf.
Om fiscaaltechnische redenen staat Koolen niet bij Uber op de loonlijst, maar adviseert - en investeert - hij wél. Koolen helpt Uber internationaal uit te breiden buiten de VS. En vestigt het hoofdkantoor van Uber International in Amsterdam.
De mislukte megastal van Wichmond
Toch nog een agrarische carrière? In 2014 koopt Koolen een oude boerderij in het Gelderse dorpje Wichmond-Vierakker. Hij wil het in een hightech melkveebedrijf met 1450 koeien omtoveren. De inwoners van Wichmond staan op hun achterste benen en de zaak escaleert, compleet met juristen.
Drie jaar later hebben de partijen zich zo ingegraven dat bemiddeling wordt gezocht bij VVD-senator Helmi Huijbregts. Zij zal later over Koolen zeggen dat zijn communicatievaardigheden hem "een beetje in de weg" zitten. Mensen heel hard tegen de haren instrijken werkt niet, is haar mening. Wat Huijbregts ook opvalt tijdens de eerste kennismaking met Koolen is dat hij kwistig met bekende namen strooit, blijkbaar om indruk te maken.
Lithium Werks draait uit op een peperdure flop
Niet alles dat Koolen oppakt, verandert spontaan in goud. Op de voormalige vliegbasis bij Enschede wil Koolen een 'duurzame hightech batterijencampus' opzetten voor onderzoek en ontwikkeling van lithiumbatterijen.
Koolen investeerde in 2010 in 'Super B', een producent van lithium-batterijen, en werd daar ook eigenaar van. Acht jaar later fuseert Super B met Lithium Werks, een internationale producent van accu’s voor onder meer boten, treinen en heftrucks.
De campus bij Enschede van het fusiebedrijf moet zo’n 2.000 banen opleveren. Voor de realisatie ervan hoesten de provincie Overijssel 2,5 miljoen euro en de Regio Twente en investeringsmaatschappij Oost NL 5 miljoen euro op. Koolen belooft 300 miljoen euro bij investeerders op te halen en 41 miljoen euro eigen geld in de fabriek te steken.
Gedoe over de vermeende verkwanselde miljoenensubsidie en politiek tumult rondom wat de oppositie "verwerpelijke wensdenkende provinciebestuurders" noemt, doen Koolen in januari 2019 opstappen als directeur. De directeur van Oost NL schrijft aan de provincie Overijssel dat Lithium Werks en Koolen “niet te goeder trouw” hebben gehandeld jegens Oost NL.
Zelf zegt Koolen dat hij onvoldoende investeerders wist warm te krijgen. De Nederlandse staat laat intussen Brusselse miljardensubsidies voor batterij-ontwikkeling aan zich voorbij gaan. Zonder die Brusselse miljarden kan Lithium Werks nooit succesvol concurreren, zegt hij later.
Met Koolen Industries bouwt Kees Kolen aan een groen imperium
Zijn duurzame droom geeft Koolen niet op. Hij hevelt zijn accuproduct Super B weer uit de combinatie en bouwt verder aan een groen imperium met Koolen Industries. Hij wil dé gesprekspartner voor het Nederlandse bedrijfsleven worden als het over duurzame energie gaat.
Koolen Industries heeft inmiddels belangen in 22 bedrijven: van opslag en opwekking tot levering van schone energie. Een greep uit het portfolio: de mobiele megabatterijen van Skoon, de autonome schoonmaakrobot van Aziobot en het vacuümbuizentransport van Hardt Hyperloop.
Over zijn fixatie op verduurzaming zegt Koolen tegen MT/Sprout: "Ik heb wel een persoonlijk belang bij een schonere planeet. Ik ben verschrikkelijk allergisch voor fijnstof. Ik ben vaak ziek en krijg al snel koorts als ik in een zwaar vervuilde stad rondloop. Met de innovaties hoop ik een schonere lucht te creëren.”
Uber naar de beurs, Koolen casht weer flink
In 2019 maakt Koolen weer een mooie klapper, ditmaal door een deel van zijn aandelenpakket Uber te cashen wanneer het bedrijf naar de beurs gaat. Uit de prospectus van Uber maakt RTL Nieuws op dat Koolen 252.000 aandelen verkoopt bij de beursgang, goed voor 11 tot 13 miljoen dollar, uitgaande van de verwachte prijs per aandeel tussen de 44 en 50 dollar.
De aandelen die hij verkoopt zijn trouwens maar een fractie van wat hij bezit. In totaal heeft Koolen 6,5 miljoen aandelen Uber. Tegen een koers van 47 dollar zou dat belang in totaal meer dan 300 miljoen dollar waard zijn.
Niet alleen zijn investeringen gaan hard
Voor Koolen bestaat het leven niet alleen uit investeren, maar ook uit het rijden van rally's. Vanaf 2009 doet hij mee aan de Dakar-rally. De website van de rally omschrijft Koolen als iemand "die houdt van een uitdaging en nooit opgeeft".
Koolen is de eerste en tot nu toe enige persoon ter wereld die de Dakar-rally in alle categorieën heeft uitgereden: op de motor en quad en in een auto en truck. Over het rallyrijden zegt hij: "Heerlijk. Even een paar weken er helemaal tussenuit. Als ik ervan terugkom, is het als een reset."
In 2017 wint Koolen op zijn 52ste de WK Crosscountry en wordt daarmee de eerste Nederlander die dit wereldkampioenschap op zijn naam zet.
Een boek over Booking.com kan Koolen niet bekoren
In november 2021 verschijnt een boek over Booking.com van drie NRC-journalisten. Daarin beschrijven ze de opkomst van het miljardenbedrijf.
Stijn Bronzwaer, Merijn Rengers en Joris Kooiman spraken met 300 (ex)directieleden, (ex)managers, (ex)werknemers, relaties en klanten van Booking.com. Maar Koolen weigert mee te werken, net als twee andere grondleggers van de boekingssite: oprichter Geert-Jan Bruinsma en voormalig CEO Stef Norden.
Op LinkedIn laat Koolen weten aan Bronzwaer dat hij zich niet kan vinden in het boek. "Je boek is geworden zoals ik je voorspeld had. Spectaculair en geschreven als een roddelblad en daardoor erg goed voor je bankrekening en commerciële carrière. Maar ik hoop niet dat jonge ondernemers je boek serieus nemen, want je bouwt geen succesvolle bedrijven als je doet wat je in je boek beschrijft."
