- Nederlanders hebben nog altijd relatief hoge hypotheekschulden in verhouding tot de woningwaarde.
- Volgens het IMF is dit een risico voor de huizenmarkt waar iets aan gedaan moet worden door leennormen te beperken.
- Het risico van hoge hypotheken wordt wel beperkt als je een annuïteitenhypotheek neemt, waarbij je jaarlijks een stukje aflost.
- Lees ook: Daling huizenprijs: senioren spekkoper, terwijl starters worstelen met hogere hypotheekrente – zo groot is verschil in woonlasten
Nederland doet er verstandig aan om zijn genereuze leennormen voor huizenkopers op termijn verder te beperken. Dat zegt de Nederlandse bewindvoerder Paul Hilbers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Volgens hem doet een kwartaal met een fikse afname van de huizenprijzen daar niets aan af.
“Je moet bij het invoeren ervan natuurlijk wel goed kijken naar de timing. Maar het zou nog steeds een goede maatregel zijn”, zegt Hilbers vanuit het IMF-hoofdkantoor in Washington. “Laten we eerlijk zijn, een beetje afkoeling van de woningmarkt is ook niet zo heel erg.”
Het gaat om een kwestie waar het IMF al jaren op hamert. Het IMF bekijkt de Nederlandse huizenmarkt namelijk in het grotere economische plaatje. Dan valt het op dat huishoudens in Nederland een relatief hoge hypotheekschuld hebben, wat hen kwetsbaar maakt.
Meeste starters nemen hypotheek van meer dan 90% van de woningwaarde
Hilbers geeft aan dat Nederlandse huishoudens nog steeds erg veel kunnen lenen voor hun hypotheek. Het merendeel van de starters sloot in 2021 nog steeds een hypotheek af van de boven de 90 procent de woningwaarde, constateerde hij eerder al in economenblad ESB. Dat brengt volgens hem risico’s met zich mee. Dan kunnen huizen bijvoorbeeld sneller ‘onder water’ komen te staan als zich een prijscorrectie voordoet.
Wel is het zo dat huiseigenaren sinds 2013 worden aangemoedigd om een hypotheek te nemen waarbij ze direct starten met aflossen. Anders hebben ze geen recht op de fiscaal gunstige hypotheekrenteaftrek. Met een annuïteitenhypotheek los je bijvoorbeeld jaarlijks een stukje af op de hypotheek, waardoor de schuld afneemt ten opzichte van de woningwaarde.
Als huizenprijzen dalen kan de hoogte van de hypotheek wel sneller een probleem worden, zeker als het gaat om een aflossingsvrije hypotheek, waarbij je gedurende de looptijd in principe niet aflost.
Lees ook: Zo beschermt aflossen op je hypotheek tegen een daling van de huizenprijs
Eerder deze week waarschuwde De Nederlandsche Bank (DNB) dat de stijgende hypotheekrente en de verslechterde economische vooruitzichten de kans vergroten op zo'n prijscorrectie op de nog altijd oververhitte woningmarkt. Makelaarsclub NVM meldde afgelopen week dat huizenprijzen in het derde kwartaal van dit jaar met bijna 6 procent zijn gedaald ten opzichte van het voorgaande kwartaal.
Hilbers wil zich nog niet wagen aan voorspellingen wat de huizenprijzen komende tijd gaan doen. Hij wijst erop dat woningen eerder lange tijd in rap tempo duurder werden. "Dit is maar één kwartaal", benadrukt Hilbers. "Het huizenaanbod is ook nog steeds erg beperkt."
Het IMF-bestuurslid is van mening dat de Nederlandse woningmarkt het beste geholpen is met een soort gecombineerde aanpak. Daarbij zou de overheid moeten inzetten op het laten verdwijnen van "onnodige prikkels aan de vraagkant", waartoe hij ook de hypotheekrenteaftrek rekent, en tegelijkertijd zorgen dat er meer huizen worden bijgebouwd.
