- De hypotheekrente is dit jaar zeer sterk gestegen, met mogelijk flinke gevolgen voor huiseigenaren.
- Woningbezitters zijn momenteel echter meer bezig met de energierekening dan met hun woonlasten, zo blijkt uit een peiling van ING.
- Business Insider geeft 4 tips om te bepalen of je hypotheek aan een opknapbeurt toe is.
- Lees ook: 3 scenario’s voor de hypotheekrente in 2023: dit zijn de gevolgen voor je maandlasten
De sterke stijging van de hypotheekrente is zonder meer de meest opvallende ontwikkeling op de hypotheekmarkt van dit jaar. Maar uit onderzoek van grootbank ING blijkt dat huiseigenaren meer bezig met het besparen op de energierekening.
“Bijna 90 procent van de ondervraagden is bewust bezig de energiekosten te verlagen. Ook bij het zoeken naar een woning zijn het energieverbruik en het energielabel inmiddels een stuk belangrijker”, aldus ING.
Hoewel de zorgen over de stijgende hypotheekrente onder huizenbezitters groeien, onderneemt lang niet iedereen actie. Volgens onderzoek van ING is de animo om de hypotheek door te nemen lager dan bijvoorbeeld het doen van de belastingaangifte.
“De meeste huiseigenaren weten dan ook niet hoelang hun hypotheek of hypotheekrente nog loopt. Dat lijkt op struisvogelgedrag”, stelt ING in een woonrapport. Een minderheid van ongeveer 2 op de 5 van de ondervraagde huizenbezitters bekeek het afgelopen halfjaar de hypotheek, met mogelijke kostenbesparing als voornaamste reden.
Aangezien de eigen woning voor veel huishoudens een belangrijk deel van hun vermogen vormt en de hypotheeklasten een belangrijk onderdeel zijn van de vaste lasten, kan het geen kwaad om je hypotheek periodiek aan een 'apk-keuring' te onderwerpen.
We noemen 4 punten die je voor 2023 in de gaten kunt houden om te zien of er reden is tot actie met betrekking tot de hypotheek.
1)Stresstest voor je hypotheekrente
De hypotheekrentes zijn dit jaar fors gestegen. Lag de gemiddelde hypotheekrente voor 10 jaar vast mét NHG-verzekering begin dit jaar iets boven de 1 procent, medio december zitten we iets boven de 4 procent. Een stijging van liefst 3 procentpunt!
Of dit een probleem is voor een huiseigenaar, hangt voornamelijk van drie dingen af:
- Hoe hoog is je oude hypotheekrente?
- Wat is de resterende looptijd van je oude hypotheekrente?
- Wat is het verschil tussen je oude hypotheekrente en actuele marktrente?
Wat betreft de actuele hypotheekrentes zijn kun je hieronder zien wat de gemiddelde rentes voor verschillende looptijden met en zonder NHG-verzekering zijn:
Het is handig om te kijken hoe je huidige rente zich verhoudt tot de actuele hypotheekrentes. De afgelopen jaren is de hypotheekrente zeer laag geweest. Als je bijvoorbeeld in de afgelopen drie jaar de hypotheekrente voor een relatief lage rente voor 20 jaar hebt vastgezet, is de recente stijging van de hypotheekrente voorlopig niet heel relevant.
Wel is het goed om bijvoorbeeld te kijken hoe hoog je maandlasten zouden uitvallen bij de actuele hypotheekrente, als die bijvoorbeeld 2 procentpunt hoger ligt dan je huidige hypotheekrente. Als de uitkomst is dat je maandlasten in de toekomst fors hoger kunnen uitvallen, dan is het verstandig om nu al na te denken over de vraag hoe je die lasten kunt dragen.
Loopt de rentevaste periode binnenkort af, dan is het sowieso goed om een check te doen van de maandlasten van je hypotheek bij de actuele marktrentes.
2) Aflossingsvrije hypotheek: heb je geld achter de hand voor aflossing
Wie een aflossingsvrije hypotheek heeft, betaalt voor de maandlasten alleen rente en geen aflossing. Daardoor zijn de maandlasten relatief laag vergeleken met hypotheekvormen waarbij je wel gedurende de looptijd aflost.
Wel is het handig om na te gaan wat er met de maandlasten gebeurt bij een hogere hypotheekrente in de toekomst. Het effect van een rentestijging werkt bij een aflossingsvrije hypotheek namelijk vrij sterk door.
Ook is het goed om een plan te hebben voor het moment dat de hypotheek na 30 jaar moet worden afgelost. Heb je spaargeld of ander vermogen achter de hand? Of moet je wellicht je huis verkopen of een nieuwe hypotheek afsluiten om de oude mee af te lossen?
Lees hier meer: Aflossingsvrije hypotheek: zo kan stijging hypotheekrente je raken over 5 of 10 jaar – bekijk de checklist
3) Woningwaarde versus hoogte hypotheek: kun je nog rentekorting krijgen?
Nu de huizenmarkt afkoelt, stijgt de waarde van woningen niet meer automatisch ten opzichte van de omvang van de hypotheek.
De verhouding tussen de geschatte marktwaarde van woningen en de hypotheek is van belang voor de risico-opslag die geldverstrekkers hanteren bij het vaststellen van de hypotheekrente. Hoe groter de overwaarde, ofwel het verschil tussen de woningwaarde en de hypotheek, hoe lager de rente-opslag voor de hypotheekrente.
Het kan nooit kwaad om te bekijken hoe in eerste instantie de WOZ-waarde van je huis zich verhoudt tot de hypotheek. Vervolgens kan je nagaan of de risico-opslag bij de hypotheekrente in lijn is met de zogenoemde loan-to-value ratio.
Lees hier meer: Overwaarde bij dalende huizenprijs: hier moet je op letten bij de hypotheekrente
4) Fiscaal: hypotheekrenteaftrek in box 1 en hypotheekschuld in box 3
Tot slot verdient de fiscale situatie rond je hypotheek aandacht.
Voor hogere inkomens geldt dat het maximale percentage waartegen je de hypotheekrente kunt aftrekken in box 1 van de inkomstenbelasting, systematisch wordt verlaagd.
Voor de hoogste schijf van de inkomstenbelasting, vanaf een inkomen van 69.399 euro in 2022, geldt dat het aftrekpercentage voor de hypotheekrente maximaal 40 procent bedraagt. Komend jaar daalt dit naar afgerond 37 procent.
Veel huiseigenaren plaatsen de schuld voor de eigen woning standaard in box 1, waar de betaalde hypotheekrente kan worden ingezet voor de hypotheekrenteaftrek. Hiermee wordt het belastbare inkomen in box 1 gedrukt, wat een fiscaal voordeel oplevert.
Maar in sommige gevallen kan het ook interessant zijn om de hypotheekschuld in box 3 voor vermogen te laten vallen, om zo het belastbare vermogen te drukken. Dit geldt vooral als de hypotheekrente laag is en daarmee ook het voordeel van de hypotheekrenteaftrek in box 1.
Lees hier meer: Fiscaal voordeel van je hypotheek in box 1 of box 3 voor vermogen: hier moet je op letten in 2023
