Tussenpersonen zijn er in alle soorten en maten. Naast de serieuze, betrouwbare variant, is vooral het gilde der oplichters berucht. Errol Keyner licht toe.

Hoogleraren zijn niet onfeilbaar. Zo ging Jaap Koelewijn diep door het stof in het Financieele Dagblad deze week. Eerder had de hoogleraar – tevens eigenaar van twee woekerpolissen – in een opwelling financiële tussenpersonen als “oplichters” betiteld. Na woedende reacties trok hij met het schaamrood op de kaken zijn keutel in.

Koelewijn ook maar mens

Inderdaad, om alle tussenpersonen op één hoop te gooien en als een bende oplichters te betitelen, is generaliserend in het kwadraat. Stigmatiserend bovendien. Daarnaast hebben financiële adviseurs het in deze barre tijden al zwaar genoeg. Wat is laffer dan hen nog een trap na te geven?

Maar Koelewijn verdient clementie. We zijn de beleggingsverzekeringen (woekerpolissen), tophypotheken en aandelenleaseproducten nog niet vergeten. Veel van dit soort discutabele financiële producten zijn in de afgelopen twintig jaar via tussenpersonen verkocht. Ze bleken veel te duur, ongeschikt en schadelijk voor de klant.

Ook weten we inmiddels dat de mate van onafhankelijkheid van de “onafhankelijke tussenpersoon” sterk werd beïnvloed door de provisieregelingen van de diverse verzekeraars en banken.

Complexe producten

Het feit dat er in de jacht naar provisies veel rotzooi werd verkocht aan klanten, wil echter niet zeggen dat alle tussenpersonen oplichters zijn. Nee, veel van de verkochte producten waren namelijk niet alleen duur en riskant, maar ook complex. Dermate complex dat veel tussenpersonen onvoldoende begrepen welke ellende ze hun klanten - inclusief professoren - in de maag splitsten.

Tussenpersonen zijn dus niet altijd oplichters, ze waren veelal gewoon hemeltergend incompetent. Dit was de belangrijkste nuance die Koelewijn had gemist.

Bang voor woedende reacties ben ik echt niet (ze zullen nauwelijks van de berooide klanten komen), maar ik wil niet nalaten het smaldeel dat zowel kundig als integer is, in het zonnetje te zetten.

Hoe u die herkent? In ieder geval heeft een dergelijke adviseur u vroeger geen woekerpolis aangesmeerd. En vraagt hij een pittig uurtarief. Aan u de keuze.

Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl