Veel commentatoren en politici gaan ervan uit dat het heel moeilijk is een Britse premier af te zetten vanwege de zogeheten ‘Fixed-term Parliament Act’ (FTPA), een wet die is ingesteld door de regering van David Cameron.
Die wet is ontworpen om te voorkomen dat er al te makkelijk verkiezingen worden uitgeschreven en staat twee manieren toe om vervroegde verkiezingen uit te roepen.Voor de meest bekende is een tweederdemeerderheid nodig in het parlement, die het vertrouwen opzegt in een regering. Dat is een hele hoge lat.
Maar volgens een nieuw rapport van het House of Commons Public Administration and Constitutional Affairs Select Committee is het ondanks dat de FTPA het uitschrijven van vervroegde verkiezingen heel moeilijk maakt, veel makkelijker om van de premier af te komen dan veel mensen denken.
Volgens het rapport van het comité kan een gewone meerderheid van het parlement het vertrouwen in een regering opzeggen en dan schrijft de parlementaire conventie voor dat de premier op moet stappen.
“Het al heel lang bestaande gebruik van moties van wantrouwen om uit te drukken dat het parlement de regering niet langer de macht geeft door te gaan, is niet veranderd door de nieuwe wet Fixed-term Parliaments Act”, staat in het dinsdagochtend verschenen rapport.
Als een motie het haalt in het Lagerhuis, "dan wordt van de premier het aftreden verwacht". Maar dat aftreden kan alleen gebeuren "als de premier een vervanger kan aanwijzen die wel het vertrouwen krijgt van het parlement".
Die vervanger kan een lid van de eigen partij zijn, maar ook een oppositieleider, afhankelijk wie de steun kan krijgen van een meerderheid van de parlementariërs.
Dat betekent dat de lat om van een premier af te komen veel lager ligt dan veel mensen aannemen. Hoewel er geen wettelijk vastgelegde manier is May weg te krijgen met een motie van wantrouwen, is de parlementaire gewoonte dat ze op moet stappen als een gewone meerderheid van het parlement tegen haar is niet veranderd onder de nieuwe wet. Na het aannemen van zo'n motie zullen er niet automatisch nieuwe verkiezingen komen.
Binnen de Conservatieve Partij gaat een interne brief rond die het vertrouwen in May opzegt en die kan als trigger dienen voor een stemming in het parlement. Na het uitstellen van de cruciale Brexit-stemming is de positie van May aan het wankelen en is die gezien dit rapport misschien nog wel wankeler dan veel mensen denken.
