Air France-KLM en Virgin Atlantic hebben hun eerste zogeheten codeshare-overeenkomst aangekondigd.

De samenwerking moet het voor klanten gemakkelijker maken om vliegreizen over de Atlantische Oceaan samen te stellen, door vluchten te combineren die worden uitgevoerd door KLM, Air France, Virgin Atlantic en het Amerikaanse Delta.

De partijen willen later dit jaar een uitgebreidere joint venture aangaan. Als alle toezichthouders met de plannen instemmen, zetten de luchtvaartmaatschappijen dan een trans-Atlantisch samenwerkingsverband op ter waarde van 13 miljard dollar. Daarmee zijn 300 dagelijkse vluchten en meer dan 340 bestemmingen gemoeid.

Air France-KLM kondigde eerder aan voor 31 procent in te stappen bij Virgin. Daarmee wordt het bedrijf meteen de op een na grootste aandeelhouder in die maatschappij, na het Amerikaanse Delta Air Lines dat 49 procent in handen heeft. Het belang van miljardair Richard Branson in Virgin neemt af tot 20 procent. De Europese Commissie ging vorige maand akkoord met de deal.

Spanningen bij Air France-KLM

Afgelopen week maakten Nederland er Frankrijk bekend dat er een werkplan komt om van Air France-KLM “de beste maatschappij” ter wereld te maken. Dat stelden minister Wopke Hoekstra van Financiën en zijn Franse collega Bruno Le Maire na afloop van overleg over Air France-KLM. Volgens Hoekstra is het “van cruciaal belang” voor zowel Nederland als Frankrijk dat de luchtvaartmaatschappij beter gaat presteren. Het toekomstplan moet eind juni af zijn.

Hoekstra was vrijdagmorgen vroeg naar Parijs gekomen om uit te leggen waarom de Nederlandse staat zonder medeweten en tot onaangename verrassing van de Fransen aandelen in de houdstermaatschappij heeft gekocht. Daardoor heeft de Nederlandse staat sinds woensdag net als de Fransen 14 procent van de aandelen in de houdstermaatschappij.

Na een gesprek van ruim anderhalf uur op het Franse ministerie van Financiën leek de kou uit de lucht en verschenen beide bewindslieden voor een korte persconferentie. Vlak daarvoor zetten de Fransen nog gauw even de Nederlandse vlag naast die van Frankrijk en de EU.

Beide partijen gaan wel nog rond de tafel zitten om afspraken te maken die moeten voorkomen dat er weer conflicten ontstaan. Hoekstra gaf toe dat de geheime aandelenkoop een onorthodoxe maatregel was. "Maar wat we gedaan hebben toont onze commitment aan de Franse staat." Le Maire zei dat Frankrijk en Nederland "Europese partners en vrienden zijn."

Over de positie van KLM-topman Pieter Elbers repten ze tijdens de persconferentie niet. Maar in een schriftelijke verklaring onderstrepen Hoekstra en Le Maire hun steun aan de baas van AF-KLM, de Canadees Ben Smith en aan het "senior management" en alle veranderingen die recent zijn aangekondigd. Een functionaris heeft tegen persbureau Bloomberg gezegd dat Frankrijk het mandaat van Elbers steunt.

De werkgroep die nu een plan gaat opstellen om Air France-KLM concurrerender te maken wordt voorgezeten door de Nederlandse thesaurier-generaal Christiaan Reebergen en zijn Franse ambtgenoot Martin Vial. Zij gaan onder meer de kapitaalstructuur van Air France en KLM onder de loep nemen, gedragsnormen opstellen en kijken naar de verdediging van de belangen van de vliegvelden Charles de Gaulle en Schiphol als hubs.