De EU gaat alles op alles zetten om op de eerstvolgende top op 18 oktober in Brussel met de Britse regering een akkoord over de Brexit te bereiken.

“Dat is het moment van de waarheid”, zei EU-president Donald Tusk in Salzburg.

Op 17 en 18 november haalt hij de 28 leiders opnieuw naar België om op een speciale Brexittop de puntjes op de i te zetten. Maar, waarschuwde Tusk, dat gaat alleen door als de Britten meewerken aan een oplossing voor de grens tussen (het Britse) Noord-Ierland en de republiek Ierland.

De EU heeft “harde en precieze garanties” van premier Theresa May nodig dat er na de Brexit geen nieuwe fysieke grens ontstaat, betoogde Tusk na afloop van een EU-top die werd overheerst door spanningen tussen Londen en de EU.

Tot het Goedevrijdagakkoord in 1998, dat een einde maakte aan de gewelddadigheden tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland, was de grens zwaar beveiligd. Dankzij het vredesproces kunnen mensen en goederen sindsdien vrij de grens over en weer.

De EU staat achter de Ierse premier Leo Varadkar die absoluut geen 'harde grens' wil met Noord-Ierland. Na de Brexit is dit de enige landgrens tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU.

"We hebben afgesproken dat we proberen het in oktober af te sluiten’’, aldus Rutte, die het weekend in november 'met potlood' heeft genoteerd. Hij denkt dat een akkoord mogelijk is.

Volgens bondskanselier Angela Merkel ligt er echter ook nog "veel werk om de toekomstige handelsrelatievorm te geven." May wil dat de EU daarover flexibel is, maar de Britten kunnen niet deel zijn van de interne markt als ze straks niet meer in de interne markt zitten, vindt Merkel.

De Franse president Emmanuel Macron vindt dat May "onaanvaardbare'' voorstellen heeft.