De voormalige Israëlische president en premier, Shimon Peres, is woensdag in Tel Aviv op 93-jarige leeftijd overleden. Peres stond aan de de wieg van de staat Israël en speelde als militair en politicus een cruciale rol in de vestiging van deze Joodse staat in Palestina.

Hij kreeg op 13 september een zware beroerte en werd in een ziekenhuis in Tel Aviv opgenomen. Peres was in twaalf Israëlische kabinetten minister, twee maal premier en van 2007 tot 2014 president.

Hij was een architect van onder meer de aanval op Egypte in 1956, bekend als de Suez-oorlog, het Israëlische nucleaire programma, de vrede met Egypte (1979) en de vredesonderhandelingen met Palestijnen die in 1993 tot de akkoorden van Oslo leiden. Het jaar daarna kreeg Peres daarvoor samen met de Palestijnse leider Yasser Arafat (1929-2004) de Nobelprijs voor de Vrede.

Peres werd geboren in het destijds Poolse Wiszniew en verhuisde als kind van elf naar Palestina. In 1948 stapte hij aan de zijde van de Israëlische ‘Vader des Vaderlands’ David Ben Gurion (1886-1973) in de politiek. Hij was lid van de Arbeidspartij en werd in 1959 lid van het parlement.

Strijder voor Israël

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn vrouw Sara hebben gereageerd op de dood van Peres. Ze zijn diep verdrietig: “Peres was geliefd bij alle mensen”, aldus Netanyahu woensdag.

President Barack Obama van de Verenigde Staten heeft de voormalige Israëlische president Shimon Peres geprezen als een "strijder voor Israël en het Midden-Oosten". Na het overlijden van Peres zei Obama dat Amerika in de schuld staat bij Peres. "Niemand heeft zich meer ingezet voor vrede tussen onze landen dan Peres. Een licht is gedoofd, maar de hoop die hij ons heeft gegeven zal voor altijd branden", zei Obama.

Groot staatsman

Minister-president Mark Rutte noemt Peres "een man wiens lange en veelbewogen leven parallel loopt met de al even bewogen geschiedenis van de staat Israël".

"Ik heb Peres een paar keer mogen ontmoeten. Op mij maakte hij een diepe indruk door zijn diepgewortelde idealen en strijdbaarheid die hij combineerde met wijsheid en een grote toewijding aan zijn land en het vredesproces in het Midden-Oosten. Onvergetelijk is dat hoopvolle moment in 1994, waarop hij samen met Yitzhak Rabin en de Palestijnse leider Yasser Arafat de Nobelprijs voor de Vrede won. Israël verliest een groot staatsman aan wie wereldwijd met groot respect wordt teruggedacht", liet Rutte vanuit Zuid-Korea weten waar hij met een handelsmissie is.

De laatste keer dat Rutte Peres ontmoette, was op een economische conferentie in Tel Aviv in 2013. Toen was Peres nog president.