• De EU is goed op weg om onafhankelijk te worden van Russisch gas. Het gasverbruik van het blok lag in november fors onder het gemiddelde voor de tijd van het jaar.
  • Toch waarschuwen experts en analisten dat dit lang niet genoeg is om stroomuitval- en storingen te voorkomen tijdens een strenge winter.
  • Volgens hen moeten Europese landen nog zuiniger worden met energie, willen ze ook de winter van 2023-2024 doorkomen.
  • Lees ook: Russische olie mag voor maximaal $60 per vat worden afgerekend door westerse sancties: dit doet de markt

De Europese Unie probeert al maanden om minder afhankelijk te worden van Russische aardgas- en olie. Daar lijkt het volgens de Financial Times eindelijk in te slagen.

De krant baseert zich op onderzoek van marktanalist ICIS. Hieruit blijkt dat het gasverbruik in november 24 procent onder het vijfjarig gemiddelde voor de tijd van het jaar lag, ook al daalden tegelijkertijd de temperaturen in Europa. Eenzelfde vermindering zag ICIS ook al in oktober.

Energiezuinige maatregelen en voorschriften vanuit hoofdsteden, gecombineerd met een milde herfst, hielpen de energieconsumptie terugdringen.

ICIS-analyst Tom Marzec-Manser denkt dat vooral industriële bedrijven achter de verminderde energieconsumptie zitten. “De hoge gasprijzen ontmoedigen activiteit in de fabrieken”, zegt hij in de FT. “Het teruglopen van de energiebehoefte in Europa wordt veroorzaakt door marktkrachten.”

Prijsplafond raakt Moskou, maar houdt deurtje open

Sinds de Russische invasie van Oekraïne gelden strenge internationale sancties op het gebruik en de verkoop van Russische aardgas- en olieproducten. Deze dienen als straf voor de illegale oorlog die het Kremlin tegen zijn buurland voert en zijn bedoeld om de financiering van de Russische oorlogsmachine te ontregelen.

Op maandag treedt het door de Europese Unie, Australië en de G7-landen ingestelde prijsplafond voor Russische olie in werking. Hiermee proberen de verzamelde landen nogmaals om de inkomsten van Rusland te verminderen, maar tegelijkertijd het land een kans te geven om de wereldmarkt te blijven bevoorraden.

Lees ook: Russische olie mag voor maximaal $60 per vat worden afgerekend door westerse sancties: dit doet de markt

Europa bereidt zich voor op stroomuitval

Het prijsplafond treedt in werking in een periode van winterse kou in Europa. Hoewel landen al sinds februari bezig zijn geweest om hun gasvoorraden te vullen, zijn tijdelijke stroomuitval- of storingen volgens The New York Times niet ondenkbaar deze winter.

In september maakten internetproviders in landen als Zweden en Italië al plannen over hoe zij moeten omgaan met lange stroomonderbrekingen.

Hoewel de Franse president Emmanuel Macron ontkent dat er reden is voor paniek, heeft zijn regering wel al plannen gemaakt voor eventuele verstoringen in de energiesector. In het Verenigd Koninkrijk wordt gesproken over mogelijke worst case-scenarios in het geval van energietekorten, met geplande stroomuitval tussen 16.00 uur en 19.00 uur voor huishoudens. In Duitsland is de verkoop van kaarsen de afgelopen weken fors gestegen vanwege de grote angst van het publiek deze winter in het donker te zitten, meldt The Guardian.

Verwacht volgende winter meer van hetzelfde

Toch lijkt er achter de wolk van deze koude winter nog geen zonnetje te schijnen, waarschuwen industrie-experts aan de FT. Ook al importeert Europa meer vloeibaar aardgas (lng), in de plaats van gesanctioneerde Russische olie en aardgas, dan nog zal het tekort aan aardgas nog jaren kunnen duren.

"De vraag naar aardgas moet lager worden dan het niveau van voor de oorlog in Oekraïne. Alleen dan kunnen landen genoeg voorraden aanleggen voor de winter van 2023-2024", waarschuwt analist Alex Tuckett van consultancyfirma CRU Group aan FT. "De vraag is, hoeveel de vraag verminderd zal moeten worden, en hoeveel pijn dat zal doen."

LEES OOK: Rusland heeft de helft van de Oekraïense infrastructuur voor energie platgelegd: de winter wordt een ‘kwestie van overleven’