Bij de belangrijke EU-top over het Europese herstelfonds voor de coronacrisis zijn uitgebreide maatregelen genomen.
De EU-leiders zijn vrijdag en zaterdag in Brussel bijeen om te beslissen over een steunfonds van 750 miljard euro.
Premier Mark Rutte vervult een sleutelrol als aanvoerder van de ‘zuinige vier.’
Voor het eerst in de coronacrisis komen de Europese leiders vrijdag fysiek bijeen om te praten over een belangrijk en heikel onderwerp: het plan voor een Europees herstelfonds van 750 miljard euro voor de coronacrisis.
De EU-top belooft een hard gevecht te worden tussen premier Mark Rutte, als aanvoerder van de ‘vrekkige vier’, en Zuid-Europese landen die opvallend genoeg steun krijgen van de Duitse bondskanselier Angela Merkel.
Naast de inhoud valt deze EU-top in Brussel ook op door enkele meer triviale zaken, die toch aardig zijn om te vermelden.
Op deze eerste grote bijeenkomst van Europese leiders in coronatijd zijn tal van maatregelen genomen om te voorkomen dat de toppolitici zorgen voor een ‘super spreader’ event, ofwel een bijeenkomst die leidt tot een flinke corona-uitbraak.
Opvallend bij de aankomst van de EU-leiders vrijdagochtend was dat de Hongaarse premier Viktor Orbán op de EU-top zijn collega's naar hartenlust de hand schudde. Hij droeg ook als enige geen mondkapje.
De overige regeringsleiders begroetten elkaar bij aankomst met een ellebooggroet, een boksgebaar of een buiging.
De site Politico tekende de volgende maatregelen op die zijn genomen om te voorkomen dat de EU-top een corona-uitbraak oplevert:
- De 27 EU-leiders komen bijeen in een zaal die normaal gesproken 300 mensen kan herbergen, maar dit keer mogen er maximaal 31 personen in deze ruimte.
- Uiteraard moeten de premiers en presidenten fysiek minimaal 1,5 meter afstand houden.
- Bij elk tafeltje is een flesje desinfecterende gel geplaatst
- Normaal gesproken mag een EU-leider zo'n 19 medewerkers in z'n gevolg hebben bij een top; dit keer is dat beperkt tot 6.
- Er zijn uitgebreide maatregelen waardoor de politieke bazen veel lastiger contact kunnen hebben met hun staf; zo moeten ze een lift nemen om even te overleggen met hun topadviseurs
- Nog nooit is een EU-top in Brussel om 10 uur 's ochtends begonnen; maar dit keer gebeurt dat wel.
- Er zijn geen journalisten aanwezig bij de top zelf.
- Tot slot: vrijdag 17 juli is de verjaardag van bondskanselier Angela Merkel.
Premier Rutte heeft speciaal voor Angela Merkel een cadeautje meegenomen naar de EU-top in Brussel. De Duitse bondskanselier is jarig en wordt 66.
Rutte wilde voorafgaand aan overleg met zijn collega's de verrassing niet bederven en zei niet wat hij voor haar in petto heeft. Ook voor de Portugese premier António Costa heeft Rutte een presentje meegenomen. Costa wordt 59 jaar.
Een cadeautje uit Nederland "maar geen stroopwafels, dat doe ik ze niet aan", zei Rutte desgevraagd. "Die vind ik zelf heel lekker hoor", haastte hij zich. "In Amerika zijn ze een groot succes."
Dan naar de inhoud van de top...
Rutte vol in de schijnwerpers bij EU-top
Op de agenda staan twee belangrijke onderwerpen. De voorzitter van de raad van regeringsleiders, de Belg Charles Michel, wil akkoord te bereiken over de meerjarenbegroting (MFK) van de Europese unie voor de periode van 2021 tot en met 202. Daarbij gaat het om een budget van 1.074 miljard euro.
Daarnaast staat het herstelfonds van 750 miljard voor de lidstaten die het zwaarst getroffen zijn door de coronacrisis op de agenda.
Rutte staat bekend als aanvoerder van de zuinige/vrekkige vier. Nederland, Oostenrijk, Zweden en Denemarken vinden dat de speciale coronasteun vooral uit leningen moet bestaan, terwijl de Europese Commissie twee derde van de beoogde 750 miljard euro als giften wil uitdelen.
Daarnaast hamert Rutte op economische hervormingen door landen die coronasteun krijgen en wil Nederland ook een veto hebben als landen de hervormingseisen niet serieus uitvoeren.
Rutte wil ook geen gezamenlijke schulden aangaan om het herstel te financieren en eist behoud van de jaarlijkse korting op de EU-afdracht.
Rutte is niet al te optimistisch gestemd over het slagen van de EU-top. De kans op een akkoord is "minder dan 50 procent", zei hij vrijdag in Brussel.
Het is nog steeds wel mogelijk om eruit te komen, onderstreept Rutte. En dat is maar goed ook, want een akkoord is "voor Nederland heel belangrijk". Hij gaat ook niet al "amechtig en onmachtig" zwaaien met een veto. "Dat vind ik nooit zo sterk."
De Franse president Macron spreekt, kort voor de Europese top vrijdagmorgen begint, met premier Rutte. De premier heeft dit bij aankomst in Brussel bevestigd.
Dat Macron juist met Rutte op de valreep van de top nog wil spreken is volgens Rutte "omdat we goed bevriend zijn. Ik zie ernaar uit om koffie met hem te drinken". Daarna spreekt Rutte nog met zijn collega's van Denemarken, Oostenrijk en Zweden.
