- De tijd voor het sluiten van een nieuw handelsverdrag tussen de EU en het VK is bijna op.
- Om chaos bij de grenzen vanaf 1 januari te voorkomen is de Europese Commissie met een pakket aan noodmaatregelen gekomen.
- Door de noodverordeningen blijft er toch lucht-, vracht-, bus- en treinverkeer mogelijk als alle bestaande afspraken en regels vervallen.
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk blijven nog tot zeker zondag dooronderhandelen over een nieuw handelsverdrag, maar voor het geval de onderhandelingen mislukken heeft de Europese Commissie al een pakket noodmaatregelen klaarliggen. Die maatregelen moeten chaos bij de grenzen voorkomen.
Per 1 januari is de overgangsperiode na de Brexit van eerder dit jaar voorbij en vervallen alle afspraken en regels tussen de EU en het VK. Dat zou ingrijpende gevolgen hebben voor het grensoverschrijdende verkeer.
“Wij hebben de verantwoordelijkheid om voorbereid te zijn op alle mogelijke gebeurtenissen”, zei voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie donderdag over het naderen van de deadline. De standpunten liggen volgens haar ook na een uitgebreid werkdiner met de Britse premier Boris Johnson nog ver uit elkaar.
Als een deal uitblijft en er geen noodmaatregelen worden getroffen, is er na 1 januari geen luchtverkeer mogelijk tussen het VK en de EU, geen treinverkeer door de Kanaaltunnel, veel minder vrachtvervoer en busdiensten én geen visserij in elkaars wateren.
Om dat te voorkomen komt de Europese Commissie met de volgende tijdelijke noodverordeningen:
Luchtvaart: overgangsregeling 6 maanden
Als alle luchtvaartafspraken per 1 januari vervallen, is het belangrijk om toch een basisaanbod van internationale vluchten in stand te houden. Daarvoor wil de Europese Commissie luchtvaartmaatschappijen uit het VK tijdelijk toestemming geven om “over EU-grondgebied te vliegen, te landen voor niet-handelsdoeleinden en voor internationale passagiers- en vrachtvluchten.”
De noodregeling zou gelden voor maximaal 6 maanden.
Dat gebeurt op voorwaarde dat het VK dezelfde rechten verleent aan luchtvaartmaatschappijen uit de EU en er strenge garanties zijn voor eerlijke concurrentie.
Ook gelden er tijdelijke noodmaatregelen op het gebied van de luchtvaartveiligheid en de door toezichthouder EASA uitgegeven veiligheidscertificaten.
Bus- en vrachtvervoer: oplossing voor 6 maanden
Zonder deal is er alleen nog vrachtvervoer mogelijk binnen het multilaterale quotasysteem van de European Conference of Ministers of Transport (ECMT) en dat zou veel te weinig zijn.
Daarom mogen Britse vrachtwagens toch de EU in als ze zich aan de Europese regels voor eerlijke concurrentie en de sociale en technische voorschriften houden én het VK dezelfde rechten verleent aan transportbedrijven uit de EU.
Ook hier geldt dat deze maatregelen voor een periode van 6 maanden kunnen gelden.
Voor busvervoer gelden soortgelijke voorwaarden met daarbij speciale aandacht voor het grensgebied tussen Ierland en Noord-Ierland, waar buspassagiers in- en uit mogen blijven stappen.
Treinverkeer: Kanaaltunnel maximaal 9 maanden open
Op 27 november nam de Europese Commissie al een noodmaatregel aan om het treinverkeer door de Kanaaltunnel te blijven garanderen. De geldigheid van de door de toezichthoudende commissie ICG verleende vergunningen vervalt per 1 januari, maar wordt onder een noodverordening met twee tot negen maanden verlengd.
Frankrijk en het VK krijgen daarmee met het wegvallen van de ICG als toezichthouder de tijd om hun eigen vergunningen uit te geven.
Visserij: afspraken tot eind 2021
Zonder afspraken mogen Britse en Europese vissers na 1 januari niet meer in elkaars wateren vissen en dat zou volgens de Europese Commissie enorme impact hebben op hun inkomens en op de duurzaamheid.
Daarom is er met de Britten een tot eind 2021 geldend raamwerk afgesproken om in elkaars wateren te blijven vissen met inachtneming van de milieuvoorschriften.
