Het is nog nooit voorgekomen dat een Amerikaanse president weigerde het Witte Huis te verlaten nadat hij de verkiezingen had verloren.

Hoewel veel experts verwachten dat Donald Trump bij een formeel verlies van de presidentsverkiezingen zijn nederlaag zal erkennen, wordt er toch gespeculeerd over exotische scenario’s.

Wat gebeurt er als Joe Biden op 20 januari 2021 wordt ingezworen als nieuwe president en Trump wil niet vertrekken?

Het is nog nooit voorgekomen dat de Amerikaanse geheime dienst is ingezet om een ex-president uit het Witte Huis te zetten. Dat scenario is zo extreem dat er geen draaiboeken voor klaarliggen.

De aanhoudende weigering van president Donald Trump om toe te geven dat hij de verkiezingen heeft verloren, zorgt echter voor speculatie over de vraag of hij überhaupt wel van plan is het Witte Huis te verlaten als Joe Biden op 20 januari 2021 op de stoep staat.

Bidens team zou hebben gezegd dat de nieuwe regering, indien nodig, op de inauguratiedag in januari zonder pardon “indringers” uit het Witte Huis kan laten zetten.

Maar hoe zou dat precies gaan?

Business Insider sprak met vijf voormalige topfunctionarissen van de Amerikaanse geheime dienst en het ministerie van Binnenlandse Veiligheid over wat er kan gebeuren als Trump niet vrijwillig het Witte Huis verlaat.

Wat als Trump in het Witte Huis blijft zitten?

Het is een worstcasescenario dat onwaarschijnlijk lijkt, maar niet volstrekt is uitgesloten: de zojuist beëdigde president Joe Biden neemt op 20 januari zijn intrek in het Witte Huis en wil in de Oval Office zijn eerste werkdag beginnen. Maar daar zit Donald Trump achter het bureau, roepend dat de verkiezingsuitslag ongeldig is en dat hij nog steeds de president van de Verenigde Staten is.

"Dat zou natuurlijk het absolute toppunt zijn", zegt een voormalig veiligheidsfunctionaris. "Ik kan me niet voorstellen dat het ooit zover komt, maar de afgelopen periode hebben we wel meer primeurs gehad."

Er is geen officieel protocol of stappenplan voor de dag van de presidentiële machtsoverdracht. Normaal gesproken ontvangt de vertrekkende president op de ochtend van de inauguratie de nieuwe president in het Witte Huis, voordat ze samen naar het Capitool rijden voor de ceremonie.

Intussen regelen de medewerkers in het Witte Huis de verhuizing van de persoonlijke eigendommen van de vertrekkende president en nemen ze bezittingen van de nieuwe president en zijn familie in ontvangst.

Maar het is niet duidelijk of Trump wel zal toestaan dat deze formaliteiten in gang worden gezet. Het is op dit moment niet eens duidelijk of hij de inaugurele ceremonie gaat bijwonen.

Er wordt gespeculeerd dat Trump mogelijk uit Washington D.C. vertrekt vóór de wisseling van de wacht, of dat hij weigert het Witte Huis te verlaten omdat hij de verkiezingsuitslag blijft betwisten.

Als dit laatste echt gebeurt, is het volgens deskundigen aan de Amerikaanse Secret Service om Trump fysiek uit het Witte Huis te zetten.

De Secret Service komt in een rare spagaat terecht

De Secret Service is een afdeling binnen het departement voor Binnenlandse Veiligheid. De dienst is belast met de bescherming van de huidige president én voormalige presidenten.

De Secret Service zou dus in een rare spagaat terechtkomen als ze Trump na de inauguratie van Biden als ex-president moet beschermen, maar hem ook uit het Witte Huis moet zetten om de nieuwe president een veilige entree te laten maken.

De agenten van de Secret Service die zijn toegewezen om de veiligheid van de nieuwe president te waarborgen, hebben het volste recht om tegen de ex-president te zeggen: "U moet nu toch echt vertrekken", zegt Norm Ornstein van de conservatieve denktank American Enterprise Institute.

Maar de geheime dienst, die trots is op z'n onpartijdigheid, zal deze taak niet op zich willen nemen, betogen voormalige functionarissen van de Secret Service.

"Het is niet onze taak om mensen hun huis uit te zetten, maar om ze te beschermen", zegt een voormalig agent van de dienst. "Ik zie de geheime dienst niet naar binnen gaan, op de deur van de Oval Office kloppen en zeggen: 'Tijd om te vertrekken, meneer. Het uitchecken is om 11 uur.' Wat als hij niet luistert? Zullen ze hem dan letterlijk naar buiten slepen?"

De oud-agent voegt ook toe dat het niet de taak is van de geheime dienst, maar van het regeringsteam van Trump en andere partijleden om de president ervan te overtuigen dat zijn ambtstermijn voorbij is.

President Trump bracht begin deze week opnieuw ongefundeerde claims naar buiten over vermeende kiezersfraude. En hij weigert om Joe Biden toegang te geven tot belangrijke rapportages. Ook weigert Trump tot nu toe om overdrachtswerkzaamheden met Biden te bespreken.

In reactie op de vraag of Trump overweegt in het Witte Huis te blijven op de dag van de inauguratie, zegt een woordvoerder van het Witte Huis tegen Business Insider dat de president "de resultaten van een vrije en eerlijke verkiezing zeker zal accepteren".

Grijs gebied voor de geheime dienst

Er liggen geen draaiboeken klaar voor het scenario dat een ex-president weigert het Witte Huis te verlaten, zeggen voormalige functionarissen van de Secret Service en het ministerie van Binnenlandse Veiligheid tegen Business Insider.

"Niemand heeft ooit serieus over de mogelijkheid gedacht dat een zittende president zijn verlies niet wil erkennen", zegt een andere voormalige agent van de geheime dienst die zowel onder Republikeinse als Democratische presidenten diende.

De agenten van de geheime dienst worden opgeleid voor heel andere scenario's. Zoals een aanslag tijdens een openbare toespraak van de president waar ook andere kabinetsleden bij aanwezig zijn. Maar een president die weigert het Witte Huis te verlaten is "onbekend terrein", volgens de oud-agent.

De huidige directeur van de Secret Service, James Murray, rapporteert aan de minister van Binnenlandse Veiligheid. Dat is momenteel Chad Wolf, een trouwe bondgenoot van Trump. Bij de recente golf aan ontslagen van hooggeplaatste ambtenaren door Trump is Wolf een van de weinigen die zijn positie heeft behouden.

Chatgroep van voormalige geheim agenten speculeert over uitzettingsscenario

Voormalig ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid en agenten van de Secret Service breken zich het hoofd over de rol van de dienst, mocht Trump echt niet willen vertrekken. Iedereen die Business Insider sprak, geeft aan te hopen dat Trump het niet zover laat komen.  

Volgens een voormalige functionaris van de Secret Service die betrokken was bij de machtsoverdracht tussen presidenten moet de dienst in een extreem scenario publiekelijk communiceren dat het niet tot de taak van de agenten behoort om bij de uitzetting van een ex-president betrokken te zijn.

Ook Amerikaanse topmilitairen zijn hier huiverig voor. Generaal Mark Milley, die leiding geeft aan de gezamenlijke strijdkrachten, heeft suggesties dat het leger Trump uit het Witte Huis zou moeten zetten resoluut afgewezen.

Hoe een uitzetting van Donald Trump uit het Witte Huis in zijn werk zou moeten gaan, is intussen een druk bediscussieerd onderwerp in een chatgroep van voormalige agenten van de Secret Service en andere ex-ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid. Dat zegt voormalig vicestaatssecretaris Douglas Smith, die diende tijdens de regeringsperiode van president Barack Obama.

Een van de scenario's is: de groep agenten van de Secret Service die belast is met de bescherming van Trump zou z'n "ogen dichtknijpen" op het moment dat de agenten die Joe Biden moeten beschermen binnenkomen en Trump uit de Oval Office begeleiden.

Er is ook speculatie dat de FBI een rol kan krijgen of de US Marshal Service, een afdeling van het ministerie van Justitie.

Uiteindelijk kan het volgens Smith net zo gaan als bij iedere andere huisuitzetting. "Als je een appartement huurt en je betaalt de huur keer op keer niet, en uiteindelijk geeft de rechter toestemming om je uit huis te zetten, dan gebeurt dat ook." 

Lees meer over Donald Trump: