Secties
Edities
Specials
Over Business Insider
Copyright © 2024 Business Insider Nederland. Alle rechten voorbehouden. Registratie of gebruik van deze site vindt plaats onder Algemene Voorwaarden en Privacybeleid. Algemene voorwaarden | Privacybeleid | Cookie-overzicht | Adverteren | Vacatures
![Het aandeel van de grootste chipmachinefabrikant ter wereld ASML zit woensdag flink in de lift. Dat heeft alles te maken met de nieuwe zogenaamde EUV-machines. Computerchips bouwen is een kunst op zich, daar weet het Veldhovense bedrijf ASML alles van. Het is een complex proces met een kleine marge voor fouten. Woensdag maakte ASML bekend goede testresultaten te hebben geboekt met een revolutionaire technologie om chips te maken. En daarmee komt de volgende generatie nog dunnere en krachtigere smartphones en laptops weer een stap dichterbij. Hoe maak je chips? Eerst het principe van chips bakken. Hoe werkt het? Het begint met een laser die via een speciale glasplaat met een patroon een ronde schijf silicium belicht. Dat is een kristal ontstaan uit zand en de grondstof van elke halfgeleider, zoals die te vinden is in een telefoon of computer. Op deze schijf is een laag aangebracht die reageert op licht. Door deze belichting ontstaat er op de schijf, ook wel een wafer genoemd, een patroon van elektrische circuits. De machine bewerkt de schijf niet één maar wel dertig keer, en bouwt zo een driedimensionale chip van dertig laagjes bovenop elkaar. Het is een bijzonder nauwkeurig proces. De lagen moeten exact op elkaar passen, anders kunnen ze niet met elkaar communiceren. Is het principe nog niet duidelijk? Bekijk dan deze verhelderende video van het Klokhuis. [google-drive number='1'] Lijntjes dicht op elkaar De kunst is om de afstand tussen de lijntjes in het patroon te verkleinen. Dat is cruciaal voor de hoeveelheid informatie en rekenkracht die uiteindelijk in een chip kan. Vijftien jaar geleden konden chipmachines lijntjes op siliciumschijven produceren van 80 nanometer breed. Inmiddels is die dikte gedaald tot enkele tientallen nanometers. Dat is ook de reden dat de rekenkracht van een desktop-computer nu in je broekzak past in de vorm van een smartphone. Nieuwe technologie ASML Er is echter een beperkende factor, namelijk de golflengte van het licht dat je gebruikt. Net als een schilder die een kleiner penseel gebruikt om details te schilderen, kun je met een kleinere lichtgolf meer lijntjes kwijt op een chip. De huidige generatie chipmachines gebruiken ultraviolet licht met een golflengte van 193 nanometer. ASML, dat in 1984 werd opgericht als een joint venture tussen ASM International en Philips, maakt al jaren dergelijke machines en is daarin zijn ze zelfs de grootste ter wereld. Maar het bedrijf werkt al bijna tien jaar aan een technologie om de volgende generatie chips te maken die nog weer kleiner zijn. De nieuwste machines maken gebruik van extreem ultraviolet licht (EUV) om lijntjes op een chip te schrijven. Door de korte golflengte van dit licht (13,5 nanometer) kan de afstand tussen de lijntjes tot een minimum worden beperkt. Voor op schema met EUV-machines De eerste prototypes van de EUV-machines werden al verscheept in 2011 en 2012. Maar bijna elk kwartaal sindsdien moest topman Peter Wennink van ASML melden dat de ontwikkeling van EUV-machines vertraging op had gelopen. Maar woensdagmiddag was daar plots goed nieuws. Een woordvoerder van bedrijf uit Veldhoven liet weten dat ASML voor op schema ligt met de testproductie van de EUV-technologie. Tijdens een recente test werden in 24 uur 637 wafers belicht, fors meer dan de 500 wafers die ASML verwachtte. Prompt schoot de beurskoers met 11 procent omhoog. asmlkoers Het lijkt de definitieve bevestiging dat ASML met de ontwikkeling van EUV-machines op schema ligt en concurrenten ook in de toekomst voor kan blijven. ASML verwacht klanten in 2016 machines te kunnen leveren die volledig gereed zijn voor de productie van chips. Het bedrijf mikt dit jaar op de verkoop van acht EUV-systemen, waarbij samen met klanten zoals Samsung en Intel wordt gewerkt aan de verdere ontwikkeling van de technologie.](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2014/07/wennink-asml.jpg)
![Met drie fatale vliegtuigongelukken in een week tijd zou je denken dat vliegen steeds onveiliger is. Maar het heeft er alles van weg dat 2014 slechts een bizarre uitschieter is. Volgens de statistieken van de Internationale luchtvaartorganisatie IATA landen per dag wereldwijd 100.000 vliegtuigen zonder noemenswaardige problemen. Maar het gaat niet altijd goed. Een kleine opsomming van de grote dodelijke vliegtuigongevallen tot nu toe dit jaar. In maart verdween een vliegtuig met 239 inzittenden van Malaysia Airlines dat op weg was van Kuala Lumpur naar Peking. Vorige week donderdag kwam daar de Boeing 777 van dezelfde luchtvaartmaatschappij bij. Het toestel werd boven Oekraïne uit de lucht geschoten. Dodental: 298, waaronder 194 Nederlanders. Woensdag crashte een vliegtuig van TransAsia in Taiwan (58 doden) en de dag erna een toestel van Air Algérie (116 doden). Steeds minder vliegtuigongelukken Samen met wat kleinere ongelukken hebben er in 2014 tot nu toe 761 mensen het leven moeten laten door een vliegtuigcrash, blijkt uit cijfers van het Aviation Safety Network. Dat is drie keer zoveel als in 2013, en we zijn nog maar halverwege het jaar. Dat klinkt als een rampjaar voor de luchtvaart, maar dat valt mee als je het in historisch perspectief plaatst. Vorig jaar was het jaar met de minste vliegtuigdoden sinds de Tweede Wereldoorlog. Een uitschieter naar beneden dus. Dan is het statistisch gezien niet gek dat het aantal het jaar erop daarboven ligt. Een blik op vliegtuigongelukken sinds 1950 leert dat het gemiddeld aantal doden sinds eind jaren negentig daalt. [google-drive number='1'] Ook het aantal vliegtuigongelukken neemt af. Dit jaar valt daarbij extra op, omdat er tot nu toe 'slechts' 12 ongelukken zijn geweest, 17 minder dan in 2013. Daarbij zijn echter wel al drie keer zoveel mensen omgekomen als vorig jaar. [google-drive number='2'] En om nog meer redenen is 2014 een bijzonder jaar qua luchtvaartongevallen. Sinds 1995 vond 45 procent van alle ongelukken plaats tijdens de laatste fase van de vlucht. [google-drive number='3'] Dit jaar is echter maar één van de twaalf ongelukken gebeurd tijdens het aanvliegen of de landing. Dat was de TransAsia-vlucht van afgelopen woensdag, waarbij de piloot na een mislukte eerste landingspoging toestemming vroeg voor een tweede poging. Even later verloor de luchtverkeersleiding het contact met de bemanning en stortte het vliegtuig neer op het vliegveld van een van de Taiwanese Penghu-eilanden. Malaysia Airlines relatief veilig De ongelukken met de twee toestellen van Malaysia Airlines gebeurden midden in de vlucht. Weliswaar is dat volgens de statistieken het meest risicovolle deel van de reis, maar het is qua tijd ook het langste deel. Dus is de kans op incidenten ook groter. Daarnaast zijn de omstandigheden bij beide ongelukken van Malaysia uitzonderlijk. De toedracht van het verdwijnen van vlucht MH370 is onduidelijk; er wordt met een beschuldigende vinger gewezen naar de piloot, die als enige een motief zou hebben. De aanslag op vlucht MH17 is eveneens een zeldzame gebeurtenis. Malaysia Airlines staat juist te boek als een relatief veilige luchtvaartmaatschappij. Van AirlineRatings.com krijgen de Maleisiërs een veiligheidsrating van 5 van de 7 sterren. Het Duitse onderzoeksbureau Jacdec deelt Malaysia in in de middenmoot, vergelijkbaar met de Ierse prijsvechter Ryanair. Ook TransAsia (6 sterren) en Air Algérie (5 sterren) krijgen relatief hoge beoordelingen. Kortom, het jaar 2014 is qua vliegtuigongevallen een bizarre uitschieter. Helaas. Lees ook Dit zijn de veiligste en onveiligste luchtvaartmaatschappijen van 2013](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2014/07/vliegtuig.jpg)
