Hoe Sytse Sijbrandij van GitLab een miljardenbedrijf maakte

• GitLab is een van oorsprong Nederlands softwarebedrijf dat in 2012 mede is opgericht door Sytse Sijbrandij.
• Het opensourceplatform laat programmeurs samen aan software werken.
• In september 2019 haalde GitLab 268 miljoen euro op, waarmee de waardering uitkwam op 2,75 miljard dollar.
• Sijbrandij wil zijn bedrijf in november 2020 naar de beurs brengen.
• GitLab telt bijna 1.000 werknemers in 64 landen die allemaal werken op afstand. Het bedrijf heeft geen kantoor.

Er is één ding dat GitLab-oprichter Sytse Sijbrandij in 2015 absoluut niet wil: honderden miljoenen ophalen bij investeerders. Het softwarebedrijf heeft dan negen werknemers en staat op het punt om mee te doen aan Y Combinator, een exclusief opleidingsprogramma voor startups in Silicon Valley.

“Ik wist dat ik in de verleiding zou komen om extern geld op te halen. Dat doen ze daar allemaal”, zegt de 40-jarige Sijbrandij in Londen tijdens GitLab Commit, de conferentie van het bedrijf voor klanten en partners. “Ik zei tegen mijn vrouw: stop me als ik dat wil doen.”

Met durfkapitaal is de kans om op lange termijn zelfstandig te blijven volgens Sijbrandij veel kleiner. “Ik dacht: Als GitLab een beetje lukt, is dat ook al genoeg om redelijk van te leven.”

Sijbrandij wil een doodgewoon IT-bedrijf leiden, met steady opbrengsten en geen druk van aandeelhouders om te groeien. Maar eenmaal in Silicon Valley loopt hij tegen een obstakel aan: talentvolle programmeurs, marketeers en managers willen niet voor GitLab werken.

In het techwalhalla van de wereld is het gebruikelijk dat medewerkers van startups een optiepakket krijgen. Met aandelen op zak kunnen ze later cashen bij een verkoop of beursgang. Maar GitLab doet daar niet aan, dus zeggen alle goede kandidaten nee.

Er rest Sijbrandij niks anders dan het roer om te gooien en het groeipad te kiezen. En hoe. In vier jaar tijd harkt GitLab in zes rondes 435 miljoen dollar bij elkaar, omgerekend zo’n 390 miljoen euro. Onder meer de investeringstak van Google, zakenbank Goldman Sachs en acteur Ashton Kutcher steken geld in GitLab.

En de beursgang staat ook al gepland, op 18 november 2020, uitgerekend op de dag dat zijn grootvader, naar wie hij is vernoemd, honderd jaar zou zijn geworden. Dan kunnen werknemers hun aandelen verzilveren. “Het is ook niet de bedoeling dat je opties uitgeeft en dat ze na vijftien jaar nog niks waard zijn", aldus Sijbrandij. Een beursgang is noodzakelijk, ook om de touwtjes in eigen handen te houden.

Strakke software van een Oekraïense programmeur

Het is een opmerkelijke transformatie van het bedrijfje dat Sijbrandij in 2012 vanuit zijn huiskamer in de Utrechtse wijk Ondiep begint. De oud-student technische bedrijfskunde ontwikkelt op dat moment verschillende websites vanuit zijn internetstartup Comcoaster.

Toevallig ziet hij de software die de Oekraïner Dmitri Zaporozjets een jaar eerder heeft geschreven om programmeurs samen te laten werken aan meerdere projecten in dezelfde computertaal. Sijbrandij is meteen onder de indruk: “Ik dacht: Dit is superstrak. Het had duidelijk niet de structuur die je normaal gesproken van een hobbyproject verwacht.”

Zaporozjets deelt zijn werk met het internet en binnen een jaar zijn er ruim driehonderd andere programmeurs van over de hele wereld die in hun vrije tijd bijdragen aan het project. Indrukwekkende cijfers. Sijbrandij ruikt een kans: hij begint GitLab.com met de software van Zaporozjets. Die laat via e-mail weten dat hij dat prima vindt. De code is immers opensource.

Enige tijd later twittert de Oekraïner dat hij graag fulltime aan GitLab wil werken. Dat laat Sijbrandij zich geen twee keer zeggen. Hij benadert Zaporozjets en de twee gaan samen verder.

En dus staat Sijbrandij ineens op een Western Union-kantoor om salaris over te maken naar zijn Oekraïense compagnon die hij nog nooit heeft ontmoet. “Kent u deze persoon in het echt of via het internet?”, vraagt een medewerker die vermoedt dat Sijbrandij wordt opgelicht.

Op zoek naar het juiste businessmodel

Interesse van klanten is er vanaf het begin, maar het is zoeken naar het juiste verdienmodel rond een opensourceproject. Het laatste wat Sijbrandij wil, is de gemeenschap van ontwikkelaars voor het hoofd stoten die vrijwillig bijdragen aan het project.

GitLab probeert het tevergeefs met donaties, betaalde adviesdiensten, klantsupport en ontwikkeling. En Sijbrandij steekt zelf 100.000 euro in het bedrijf, waarvan de helft afkomstig uit bitcoinwinsten.

“De behoefte vanuit de markt was er, maar welke prijs plak je daarop?”, vat Sijbrandij de zoektocht samen. Daarin heeft hij zelf ook een hoop geleerd. GitLab lijdt verlies op de eerste grote klant met duizenden gebruikers op het platform nadat Sijbrandij een veel te lage prijs noemt: “Ik heb 1.500 dollar per jaar gevraagd, terwijl zij op tienduizenden dollars rekenden.”

Met die prijsstelling is het inmiddels goedgekomen. Er is een gratis versie, maar bedrijven hebben ook de keuze om tot 99 dollar per gebruiker per maand te betalen voor extra functionaliteiten. Dat brengt ruim 100 miljoen dollar per jaar in het laatje. Wat er onder de streep overblijft, wil Sijbrandij niet kwijt.

GitLab heeft inmiddels meer dan honderdduizend klanten, waaronder NASA, Ticketmaster, de ANWB en deeltjesversneller CERN. Daarvan maakt zo’n 90 procent gebruik van de gratis versie.

De kracht van opensource en transparantie

Waarom eigenlijk? Kan GitLab niet meer verdienen met alleen een betaalde variant? Nee, denkt Sijbrandij. De kracht van GitLab is juist de gemeenschap. Zowel betalende als niet-betalende klanten helpen mee om de software te verbeteren en perfectioneren zo het product.

Wel is er een inherente spanning bij opensourcebedrijven die geld verdienen. Want welke functionaliteiten stop je achter de betaalmuur? De kunst is om daar de balans in te vinden.

Transparantie is daarbij het sleutelwoord. En dat principe heeft GitLab volledig omarmd. De standplaats van alle medewerkers is te zien op een wereldkaart. De plannen voor de komende weken, maanden en kwartaal staan gewoon op de website, net als wat elke medewerker heeft bijgedragen aan de code.

“Zo houden we de community betrokken”, zegt Sijbrandij. “Als een bedrijf een grote black box is, is dat minder aangenaam om mee samen te werken.”

Dat de strategie werkt, bleek nadat concurrent GitHub in 2018 voor 7,5 miljard dollar werd overgenomen door softwarereus Microsoft, tegen de zin van aanhangers van de opensourcefilosofie. Binnen een dag werden zo’n 250.000 projecten overgezet van GitHub naar GitLab.

Alle werknemers van GitLab werken op afstand

Transparantie helpt ook bij een ander punt waarmee GitLab zich onderscheidt: werken op afstand. In de beginjaren is er geen kantoor omdat de twee oprichters in verschillende landen wonen. Inmiddels, zeven jaar later, is dat kantoor er nog steeds niet.

GitLab heeft nu bijna 1.000 werknemers in 64 landen en die werken allemaal op afstand. Daarmee behoort het softwarebedrijf samen met WordPress en InVision tot de grootste ‘remote’ werkgevers ter wereld.

Werknemers communiceren via videobellen en chatten. En alles binnen het bedrijf is gedocumenteerd in een handboek van inmiddels meer dan 3.000 pagina’s.

“Investeerders vonden het zeker in het begin helemaal niks”, zegt Sijbrandij. En ook bij befaamde startupbroedplaats Y Combinator geloofden ze niet in werken op afstand. “Ze zeiden: dat kan wel voor engineering, maar niet voor sales en marketing.”

Dus opent Sijbrandij in 2015 een kantoor in San Francisco. Maar de eerste salesmedewerker komt na dag drie niet meer opdagen, omdat hij het forenzen over de dichtgeslibde wegen van Silicon Valley zat is. En zo gaat het eigenlijk met iedereen. Na twee jaar zegt GitLab het peperdure huurcontract op.

Geen kantoor scheelt natuurlijk in de kosten, maar er zijn meer voordelen. “Je kunt beter talent aantrekken op meer plekken in de wereld. En die mensen kunnen vaak veel zelfstandiger werken”, zegt Sijbrandij. Minder woon-werkverkeer levert daarnaast gelukkigere werknemers op en scheelt ook nog eens CO2-uitstoot.

Sijbrandij is dan ook een pleitbezorger van kantoorloos ondernemen: “Investeerders die eerst sceptisch waren, zijn nu juist op zoek naar bedrijven die remote werken, omdat ze de voordelen zien.”

Sijbrandij wil nog een tijdje CEO blijven

De 40-jarige Sijbrandij is gegroeid in zijn rol als CEO. Hij noemt zichzelf een laatbloeier. Waar Mark Zuckerberg in zijn twintiger jaren van Facebook een gigant maakte, piekt Sijbrandij pas na zijn dertigste.

“Ik denk dat dat het makkelijker maakt om mee te groeien met het bedrijf”, zegt de geboren Twentenaar. “Je hebt iets meer levenservaring, bent met meer situaties al een keer omgegaan, weet hoe je op stress reageert. Ik denk dat je als dertigjarige misschien een betere kans hebt dan als twintigjarige.”

Zijn mede-oprichter Dimitri is sinds vorig jaar geen technisch directeur meer, omdat hij minder met managementtaken bezig wilde zijn. Zelf is Sijbrandij nog niet van plan om het rustiger aan te doen, ook al schat zakenblad Quote zijn vermogen op 35 miljoen euro. “Ik leer elke dag nog nieuwe dingen. Zolang de board me wil hebben, ben ik van plan om door te gaan.”

Lees meer:

• Ali Niknam wil alleen superslimme mensen bij Bunq: ‘Wij durven te kiezen voor een bepaalde cultuur’
• Myndr is een filterknop voor het internet van €189 zodat je thuis niet afgeleid raakt
• Als je rijk wilt worden met je eigen bedrijf, hou je dan aan deze 12 criteria
• Marco Aarnink, die Drukwerkdeal verkocht voor €24 miljoen, vindt Amsterdam ‘opgeblazen qua startups en salarissen’