Handelsconflicten tussen internationale bedrijven en overheden moeten worden beslecht via een nieuw systeem, buiten de gewone rechtsgang om. De zaken worden in openbare zittingen behandeld door beroepsrechters die door de overheid zijn benoemd.
Een ruime meerderheid in het Europees Parlement riep de Europese Commissie woensdag op zich hiervoor in te zetten bij de onderhandelingen met de Verenigde Staten over het omstreden handelsverdrag TTIP. Daarmee is de weg vrij voor de Europese Commissie om de onderhandelingen over het omstreden vrijhandelsverdrag met de VS af te ronden.
Het parlement had de stemming hierover vorige maand nog uitgesteld omdat de sociaaldemocraten verdeeld waren over het arbitragemechanisme bij conflicten.
De sociaaldemocratische parlementsvoorzitter Martin Schulz heeft ervoor gezorgd dat er voldoende steun was voor een compromis. Linkse partijen hadden woensdag geen goed woord over voor de procedurele ’trucjes’ die Schulz gebruikte om andere voorgestelde wijzigingen niet in stemming te brengen.
Geen geheim tribunaal
Europees Commissaris Cecilia Malmström (Handel), die met de VS onderhandelt, zei dinsdag al dat internationale bedrijven geen recht krijgen op “geheime rechtspraak”. Zij wilde de critici hiermee geruststellen en ervan overtuigen voor het akkoord te stemmen.
Het zogenoemde Investor-State Dispute Settlement (ISDS) was één van de belangrijkste kritiekpunten op TTIP. Daarmee zouden geschillen tussen buitenlandse bedrijven en nationale overheden beslecht worden via een particulier tribunaal, achter gesloten deuren. Dat is een gebruikelijke constructie in vrijhandelsverdragen.
Met het compromis om geschillen te beslechten in openbare zittingen door beroepsrechters die door de overheid zijn benoemd, kon een meerderheid van het Parlement instemmen. Daarmee werd een voorstel om geschillenbeslechting over te laten aan gewone rechters niet meer in stemming gebracht.
PvdA stemt tegen
Partijen als VVD, CDA en D66 vinden dat het vrijhandelsverdrag veel kansen biedt voor bedrijven en werkgelegenheid. Linkse fracties vrezen dat het vrijhandelsverdrag ten koste gaat van normen op het gebied van arbeidsstandaarden, milieubescherming, voedselveiligheid en dierenwelzijn.
De PvdA stemde tegen vanwege de private tribunalen. "Deze vorm van 'rechtspraak' is niet alleen dubieus, het is ook overbodig”, aldus Europarlementariër Agnes Jongerius.
De SP spreekt van "een aanslag op de democratie''. SP-Europarlementariër Anne-Marie Mineur vindt dat het parlement doof is voor de 2,3 miljoen mensen die het Europese burgerinitiatief tegen TTIP hebben getekend.
GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout ziet de steun voor TTIP afbrokkelen. "De tijd dat buiten de schijnwerpers multinationals bediend worden met een akkoord dat alleen hun belangen dient, lijkt voorbij. Waarom zouden we multinationals extra mogelijkheden geven om schadeclaims in te dienen?''
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
