De Russische president Vladimir Poetin heeft met een ceremonie in de historische Sint Joriszaal in het Kremlin vier Oekraïense provincies tot Russisch gebied verklaard.

Hij zei dat vier regio’s weer bij Rusland horen tijdens een ceremonie met onder anderen de leiders van de gebieden die in Russische handen zijn. Zij moeten de verdragen tekenen tijdens de ceremonie. Het gaat om Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja, oftewel circa 15 procent van Oekraïne waar naar schatting 8,8 miljoen mensen wonen.

De provincies zijn voor een groot deel door Rusland bezet en daar zijn referenda gehouden waar volgens de omstreden uitslagen vrijwel iedereen voor aansluiting bij Rusland stemde. Poetin ziet het als een bevrijding van etnische Russen die door de ineenstorting van de Sovjet-Unie onder Oekraïense heerschappij moesten leven. Op het Rode Plein is een feestelijke bijeenkomst georganiseerd om te vieren dat de regio’s weer bij het vaderland horen.

Russische functionaris gedood

Eerder werd bekend dat een van de door Moskou geïnstalleerde functionarissen in de regio Cherson, Alexei Katerinichev, is omgekomen door een aanval van Oekraïense troepen. Hij was het eerste plaatsvervangend hoofd van de beveiliging van het bestuur van Cherson, een functie die hij sinds anderhalve bekleedde.

De autoriteiten in de bezette regio's verzochten woensdag om toetreding tot de Russische Federatie. Ze vroegen Poetin officieel of hun gebieden ingelijfd kunnen worden door Rusland, nadat een overweldigende meerderheid van de inwoners daarvoor gestemd zou hebben.

Volgens de officiële uitslagen van de referenda heeft 98 procent van de stemmers in Loehansk voor toetreding gestemd. In Cherson stemde 87 procent voor en in Zaporizja ruim 93 procent. In Donetsk lag de uitslag het hoogst met ruim 99 procent.

Oekraïne en westerse bondgenoten hebben de referenda meermaals gekenmerkt als schijnvertoningen waarvan de uitslag bij voorbaat vaststond.

Russische media meldden eerder dat Poetin de annexatie van de bezette gebieden vrijdag zou aankondigen tijdens een toespraak in de Doema, het Russische parlement. Op 3 en 4 oktober zou het parlement dan bijeenkomen om de toetreding van de vier regio's te bespreken.

Vergroot annexatie de kans op een nucleaire oorlog?

De referenda en de annexaties worden internationaal niet erkend. Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) roept de Russische ambassadeur in Nederland op het matje in verband met de annexatie van gebieden in Oost-Oekraïne die president Vladimir Poetin heeft aangekondigd. Dat heeft de bewindsman vrijdag gezegd na afloop van de ministerraad.

VN-chef António Guterres heeft de annexatie veroordeeld als onwettig en vreest escalatie van de oorlog. Rusland beschouwt aanvallen op de ingelijfde gebieden nu als aanvallen op de Russische Federatie.

Eerder deze week zei Dmitri Medvedev, de voormalige president van Rusland, dat de Russische wetten rond het gebruik van kernwapens voorschrijven dat Rusland ze kan inzetten als het zelf wordt getroffen door kernwapens, of als het land wordt aangevallen met conventionele wapens die “het bestaan van onze staat” bedreigen.

"Als de dreiging voor Rusland de vastgestelde gevarengrens overschrijdt, zullen we moeten reageren", zei hij. "Zonder iemands toestemming te vragen, zonder lang overleg. En het is zeker geen bluf."

Nu dat Poetin de bezette Oekraïense gebieden officieel annexeert, kan elke poging om die gebieden te heroveren in Moskou mogelijk worden opgevat als een aanval op Rusland zelf.

Volgens de Britse politiek-militaire deskundige Michael Clarke zou de inzet van kernwapens door Rusland in de oorlog met Oekraïne de Russische president Poetin echter "onmiddellijk ten val" brengen. "De hele wereld zou zich tegen hem keren", zei Clarke tegen Insider.

Clarke zei dat hij gelooft dat de dreigementen van Rusland wel bluf zijn, maar dat het Westen ze toch serieus moet nemen. "Zelfs als mensen bluffen, kunnen ze zonder manoeuvreerruimte komen te zitten en worden ze gedwongen te doen wat ze dachten niet te hoeven doen", zei hij. 

LEES OOK: Russische soldaat zegt in afgetapt telefoongesprek dat hij ‘bidt dat hij gewond raakt’, zodat hij Oekraïne kan verlaten