- De oorlog in Oekraïne is na vijf weken in een patstelling aan het verzanden. Rusland kan blijven proberen het land in te nemen of over een staakt-het-vuren onderhandelen.
- Volgens deskundigen is het onwaarschijnlijk dat de Russen zich zonder resultaat zullen terugtrekken.
- “In Rusland gebeuren er slechte dingen met leiders die oorlogen verliezen”, zegt een militair analist tegen Insider.
- Lees ook: Rusland verplaatst troepen rond Kiev, maar trekt ze niet terug – Kremlin ziet geen doorbraak in gesprekken met Oekraïne
Na bijna vijf weken oorlog tussen Rusland en Oekraïne is een duidelijk einde van het conflict nog steeds niet in zicht.
Het Russische leger verliest steeds meer terrein aan het Oekraïense leger en dat lijkt de Russische president Vladimir Poetin af te straffen door gebieden zwaar te bombarderen. De NAVO schat dat er in totaal 14.000 doden zijn gevallen bij de oorlog en nog tienduizenden militairen aan beide zijden gevangen zijn genomen of gedeserteerd.
Het conflict heeft naar schatting 63 miljard dollar aan schade veroorzaakt, en aan ten minste 1.189 burgerslachtoffers het leven gekost. Meer dan 4 miljoen Oekraïners hebben hun land in de afgelopen weken moeten ontvluchten: dat is de snelste massamigratie die Europa heeft gezien sinds de Tweede Wereldoorlog.
Terwijl Rusland en Oekraïne door blijven onderhandelen over een mogelijk staakt het vuren, wordt er wereldwijd gespeculeerd over mogelijke oplossingen voor het conflict. Dit zijn vier manieren waarop deskundigen denken dat de oorlog zou kunnen eindigen.
Verovering door Rusland
Een verslagen, door Rusland gecontroleerd Oekraïne is het uiteindelijke doel van Poetin, die van het land een marionettenstaat zoals Wit-Rusland wil maken. Door de starheid van de Russen tijdens de onderhandelingen en de capaciteit - duizenden soldaten, bommen, en andere wapens - die in deze oorlog is geïnvesteerd, lijkt het onwaarschijnlijk dat Poetin met minder dan de winst geen genoegen zal nemen.
Volgens deskundigen kan Poetin Oekraïne alleen op de knieën krijgen als hij het hele land plat bombardeert, maar zelfs dan zal het verzet in het land groot zijn en zal Rusland moeilijk voet aan de grond krijgen
Volgens Christopher Chivis van de denktank Carnegie Endowment for International Peace is een marionettenregime voor Poetin alleen te bewerkstelligen als hij zich met luchtaanvallen vol op grote Oekraïense steden richt zoals Kharkiv of Marioepol.
Dat zou een vergelijkbare tactiek zijn als de aanpak die Rusland hanteerde in andere gevallen, waar het in Syrië Aleppo en in Tsjetsjenië de stad Grozny zwaar heeft gebombardeerd.
“Daarna”, zegt Chivis, “zal Poetin gaan dreigen om hetzelfde te doen met Kiev.”Maar of complete destructie tot een succesvolle marionettenregering zou leiden, is de vraag. Allereerst laten de Oekraïners duidelijk zien geen Russische controle in hun land te zullen toelaten en daarnaast wordt bijna twee derde van leiders van dit soort regimes ofwel vermoord ofwel met geweld omvergeworpen, aldus een onderzoek van de Washington Post.
Russische terugtrekking
De afgelopen vijf weken heeft Oekraïne zich beter kunnen verdedigen tegen Rusland dan deskundigen verwachtten. Het Russische leger overschaduwt dat van Oekraïne in alle opzichten en toch zijn ze er niet in geslaagd Kiev of een van de andere, grote Oekraïense steden in te nemen.
Eén manier waarop de oorlog zou kunnen eindigen zou daarom een terugtrekking van de Russen kunnen zijn. Maar dat is hoogst onwaarschijnlijk, waarschuwen deskundigen.
"In Rusland gebeuren er slechte dingen met leiders die oorlogen verliezen", zegt Mark Cancian, oud-kolonel bij de Amerikaanse Marine. "De laatste leider die een oorlog verloor werd afgezet en geëxecuteerd", vervolgt hij, verwijzend naar Nicolaas II, de laatste tsaar van Rusland.
Vredesakkoord tussen Oekraïne en Rusland
Een vredesakkoord is een van de meest waarschijnlijke manieren om deze uiterst destructieve oorlog tot een einde te brengen.
Een werkbaar vredesakkoord tussen de twee landen zal zeker neutraliteit eisen van Oekraïne, wat betekent dat het land belooft zich niet aan te sluiten bij westerse organisaties of veiligheidsgroepen zoals de NAVO. Poetin ziet het streven van Oekraïne om NAVO-lid te worden als een bedreiging voor de Russische veiligheid. Oekraïense onderhandelaars boden tijdens eerdere vredesbesprekingen al de garantie dat het land nooit lid zal worden van de NAVO.
Een ander belangrijk conflictpunt dat in het vredesakkoord zal moeten worden beslecht, is wie de zeggenschap krijgt over de Donbas-regio en de Krim. Bij het begin van de invasie erkende Poetin officieel al de onafhankelijkheid van Luhansk en Donetsk, twee door pro-Russische separatisten gecontroleerde regio's.
Volgens Cancian zou een vredesakkoord waarschijnlijk inhouden dat Rusland de facto over Donbas blijft heersen.
"Ik denk dat ze een compromis kunnen vinden waarbij Oekraïne het verlies van Donbas niet erkent, maar de Russen de status quo met hun twee autonome regio's behouden", zegt hij. "Met andere woorden, het zal voor nu onopgelost blijven."
NAVO in conflict met Rusland
Tot nu toe hebben de NAVO-landen geprobeerd Oekraïne te steunen zonder zich direct in het conflict te mengen.
De Verenigde Staten en andere NAVO-leden hebben wapens, munitie, medische hulpgoederen en ander militair materiaal naar Oekraïne gestuurd, maar zeggen nog altijd dat ze geen troepen zullen leveren. Ze hebben ook strenge sancties tegen Rusland ingesteld, gericht tegen banken en elites en in een poging de Russische economie lam te leggen.
Als de NAVO wel rechtstreeks bij het conflict betrokken zou raken, zou een nieuwe wereldoorlog - en mogelijk zelfs een kernoorlog - waarschijnlijker worden.
Op 24 maart heeft de Amerikaanse president Joe Biden Poetin wel gewaarschuwd dat de NAVO zal ingrijpen als Rusland chemische wapens inzet. Op welke manier de NAVO dan precies zou ingrijpen werd niet gezegd, wel zei Biden dat dit af zou hangen van de hoeveelheid en de manier waarop de chemische wapens ingezet zouden worden.
