Goldman Sachs, de meest invloedrijke zakenbank ter wereld, heeft deze maand een rapport uitgebracht over de effecten van klimaatverandering op wereldsteden. En het is geen ontspannende lectuur.

In het rapport waarschuwt de zakenbank voor aanzienlijke gevaren voor de grootste steden van de wereld die extra kwetsbaar zijn voor frequentere stormen, hogere temperaturen, een stijgende zeespiegel en stormvloed.

“Steden zorgen voor rond de 80 procent van het wereldwijd nationaal inkomen en vormen vandaag de dag de thuisbasis voor meer dan de helft van de wereldbevolking. De Verenigde Naties hebben voorspeld dat dit in 2050 twee derde zal zijn”, aldus het rapport.

Volgens de studie van Goldman leeft 40 procent van de wereldbevolking op minder dan 100 kilometer afstand van de kust. Een op de tien mensen woont in een gebied dat minder dan 10 meter boven de zeespiegel ligt.

Goldman wijst op drie grote steden die extra last van stormvloeden en andere overstromingen kunnen gaan ondervinden: New York, Tokio en Lagos.

New york

Foto: Districten zoals Brooklyn en Queens kunnen ernstig getroffen worden. Bron: Goldman Sachs

Verder zegt Goldman dat meerdere andere steden die minder dan 11 meter boven zeeniveau liggen, waaronder Miami in Florida, Alexandrië in Egypte, Dhaka in Bangladesh en Sjanghai in China, ook een groot overstromingsgevaar kennen.

In het rapport wordt Nederland overigens als voorbeeld genoemd van hoe je preventief met de gevolgen van klimaatverandering kunt omgaan. De auteurs noemen het project Ruimte voor de Rivier dat in 2007 is ingezet om overstromingen van rivieren aan de pakken door gebieden aan te wijzen die het water kunnen opvangen, in plaats van almaar hogere dijken bouwen.

De onderzoekers van Goldman vertellen dat ze als uitgangspunt de wetenschappelijke consensus hebben genomen dat "menselijke activiteit – en met name de uitstoot van broeikasgassen – ervoor zorgt dat de aarde opwarmt op een manier die het klimaat aantast".

Ze zeggen verder dat natuurlijke ecosystemen aangetast zullen worden, menselijke gezondheid in gevaar komt, en voedsel en drinkwatersystemen onder druk zullen komen te staan. De landbouw zal bijvoorbeeld enorm worden aangetast, want "hogere temperaturen en veranderende neerslagpatronen kunnen de opbrengst en kwaliteit van voedsel verminderen, maar kunnen ook groeiseizoenen en landbouwgebieden veranderen".

Goldman geeft een aantal duidelijke waarschuwingen over mogelijke uitkomsten:

  • "Frequentere, hevige en langer durende hittegolven" die de menselijke gezondheid, productiviteit, economische activiteit en de landbouw aantasten. "Hogere oppervlaktetemperaturen kunnen het proces van opwarming verergeren door de permafrost te laten smelten, waardoor er nog meer methaan en CO2 in de atmosfeer zal komen."
  • "Verwoestende weersomstandigheden, zoals stormen, wind, overstromingen en branden."  Het gaat niet alleen om New York, Tokio en Lagos: "Andere grote laagliggende kustgebieden of steden die al overstromingsgevoelig zijn, zijn bijvoorbeeld Sjanghai, Dhaka, Mumbai en Karachi. Elk van deze steden heeft een bevolking van 15 miljoen of meer."
  • "Veranderende ziektepatronen." De onderzoekers stellen dat "hogere temperaturen ervoor kunnen zorgen dat ziektes kunnen migreren van tropische gebieden naar regio's waar mensen een lagere immuniteit hebben. Dit geldt niet alleen voor virussen zoals malaria en dengue (knokkelkoorts), maar ook voor door water en door voedsel overdraagbare ziektes."
  • "Veranderende landbouwpatronen" en voedseltekorten. "Veestapels kunnen worden aangetast door hogere temperaturen en verminderde watervoorraden. De verzuring van de oceaan zal de waterdieren aantasten en de patronen van visvangst veranderen. Sommige van deze veranderingen kan je nu al zien. Er zijn bijvoorbeeld klimaatwetenschappers die schatten dat koraalriffen nog tijdens deze eeuw zullen uitsterven door de verzuring van de oceaan."
  • Water. "De helft van de wereldbevolking zal al in 2025 in een gebied met watertekort wonen", aldus Goldman die de Wereld Gezondheidsorganisatie citeert. "Zelfs in gebieden zonder schaarste kan de kwaliteit van het oppervlaktewater omlaag gaan, omdat meer regen en stormen voor erosie en de vrijgave van gifstoffen zorgen. Deze ontwikkelingen hebben invloed op alles, van de verkrijgbaarheid van drinkwater tot een watertekort voor vee en gewassen (met negatieve gevolgen voor de voedselvoorziening) tot vermindering van de opwekking van energie op basis van waterkracht."

De bank zegt dat deze zaken "de economische activiteit zullen aantasten, de infrastructuur zullen beschadigen - van gebouwen tot transport en van water tot afvalverwerkingssystemen - en kwetsbare inwoners onevenredig zullen benadelen."

"Ondanks de onzekerheid rond het moment en de grootte van de impact, is het voor sommige steden een goed idee om nu te gaan investeren in aanpassingen", zegt Goldman, en voegt toe dat "stedelijke aanpassing zou tot een van de grootste infrastructuur ontwikkelingen in de geschiedenis kunnen leiden.

Lees meer: