Veertien EU-lidstaten hebben maandag besloten Russische diplomaten uit hun land te zetten. Dat maakte EU-president Donald Tusk in Brussel bekend.

Hij sloot niet uit dat nog meer Europese landen de komende dagen volgen met maatregelen als reactie op de gifaanslag in het Engelse Salisbury op een voormalig Russisch dubbelspion.

Groot-Brittannië wees eerder al 23 diplomaten uit, nu volgen ook Duitsland, Frankrijk, Nederland, Denemarken en andere landen. De maatregelen zijn een reactie op de moordaanslag met een zenuwgas in Engeland op een Russische ex-spion, Sergej Skripal. Met het uitzetten van de diplomaten uiten de landen hun solidariteit met Groot-Brittannië in het conflict.

Nederland zet twee inlichtingenmedewerkers uit. Zowel Duitsland als Frankrijk zet vier Russische diplomaten uit. Tsjechië zegt drie Russische diplomaten de wacht aan. Letland heeft een Russische militaire attaché laten weten dat hij moet vertrekken en Litouwen zet drie diplomaten uit. Oekraïne stuurt dertien diplomaten terug naar Rusland.

Nederland vertrouwt op Britse gegevens

Nederland beschikt niet over eigen informatie die bewijst dat Rusland achter de recente aanslag op een dubbelspion in Groot-Brittannië zit. Maar gezien het gebruikte gifgas en de achtergrond van de slachtoffers ligt het voor de hand dat Moskou om opheldering wordt gevraagd, zegt minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken.

De Britten hebben volgens Blok aangegeven dat het "plausibel'' is dat Rusland betrokken is, al ontbreekt daarvoor nog hard bewijs. "We voeren nu gezamenlijk de politieke druk op om daarmee te bereiken dat Rusland meewerkt aan het onderzoek en uiteindelijk de waarheid boven tafel komt'', stelt Blok. "Wij willen helderheid over de daders van deze verschrikkelijke aanslag.''

Volgens premier Mark Rutte is de informatie die de Britten hebben geleverd wel bekeken door de Nederlandse inlichtingendiensten. In principe neemt Nederland geen besluiten over militaire missies of diplomatieke maatregelen zonder eigen inlichtingen. ,,Maar dat betekent niet dat we helemaal niets kunnen doen'', aldus de minister-president in de Tweede Kamer.

De twee medewerkers van de Russische ambassade in Den Haag die binnenkort het land worden uitgezet, verrichten volgens Blok ook inlichtingenwerk. "Daarom is het ook logisch dat we voor deze mensen hebben gekozen'', vindt de minister. Hij lichtte die keuze niet nader toe.

Blok laat verder weten eventuele tegenmaatregelen af te wachten. "Rusland en Nederland hebben natuurlijk op heel veel gebieden relaties, soms ongemakkelijk, soms ook gewoon handelsrelaties. De inzet is om met elkaar in gesprek te blijven, maar ook te benoemen wat fout is.''

Rusland reageert op basis van 'wederkerigheid'

Rusland heeft een reactie aangekondigd op de uitwijzing van diplomaten door westerse landen. Die "zal worden gestuurd door de principes van wederkerigheid'', zei een woordvoerder van het Kremlin, die benadrukte dat president Vladimir Poetin het laatste woord heeft over tegenmaatregelen.

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei in een reactie dat de betrokken landen een nieuwe stap zetten richting escalatie. Het departement ziet de aangekondigde uitwijzing als een "onvriendelijke daad'', die niet onopgemerkt zal blijven. "We zullen erop reageren'', aldus het ministerie.

Het departement verwijt de bondgenoten van Groot-Brittannië "door de knieën te zijn gegaan voor de Britse autoriteiten in de zogenoemde Skripal-affaire'', zonder zich te verdiepen in de achtergronden. De woordvoerder van Poetin noemde de aangekondigde maatregelen "fouten''.

De betrokken landen kregen ook het verwijt "blindelings de principes van Euro-Atlantische eenheid te volgen''. Dat ging volgens het ministerie ten koste van "het gezonde verstand, de normen van een beschaafde internationale dialoog en de principes van internationale wetgeving''.