We beginnen dit artikel ermee en sluiten er straks mee af: sporten is gezond.
Het is goed voor je lichaam en goed voor je geest, en kan een aantal gevaarlijke effecten van een leven lang zitten opheffen.
Maar ook met sporten is er zoiets als te veel van het goede. Dat klinkt misschien logisch, maar wist je dat je met anderhalf uur sporten al een potentieel dodelijke aandoening kunt oplopen?
Die pech had Jared Shamburger nog geen maand geleden. De 17-jarige jongen uit Texas wilde net zo gespierd worden als zijn vader en broer en nam een abonnement op de sportschool. Na een sessie gewichtheffen van anderhalf uur kreeg hij last van pijn en zwellingen.
Wat bleek? Met zijn hevige inspanning had hij iets opgelopen met de naam rhabdomyolyse, een aandoening die de afbraak van spierweefsel veroorzaakt waardoor de inhoud van spiervezels in het bloed terechtkomt. Die stoffen veroorzaken nierschade die zelfs tot de dood kan leiden.
Gelukkig komt dat laatste zelden voor en wordt ook bij Jared een volledig herstel verwacht (bekijk het filmpje van de zender ABC13 hieronder voor meer details)
Jared had natuurlijk pech. Anderhalf uur sporten is normaal gesproken hartstikke goed voor je. Maar zodra jouw gezonde hobby omslaat in fanatisme zijn er wel degelijk gezondheidsrisico’s om rekening mee te houden.
Sportsessies van 2 uur of langer kunnen het ‘Leaky Gut Syndrome’ veroorzaken.
In 2017 publiceerde het medische magazine Alimentary Pharmacology and Therapeutics een onderzoek waarin werd geconcludeerd dat intensief sporten het zogenoemde Leaky Gut Syndrome kan triggeren.
Regelmatige sportsessies van minstens twee uur kunnen, ongeacht je conditie, leiden tot beschadiging van de darmwand, waardoor gevaarlijke stoffen in je bloed kunnen ‘lekken’. Daarnaast werden in het onderzoek problemen met ontlasting en de werking van de dunne darm vastgesteld.
Meer dan 4 uur per week sporten vergroot de kans op verkalkte kransslagaders.
Houd je zo’n sportsessie van twee uur minstens tweemaal per week, dan ligt er behalve het Leaky Gut Syndrome nog een ander risico op de loer.
Als je consequent meer dan vier uur per week intensief traint, heb je een verhoogde kans op verkalkte slagaders. Dat bleek vorig jaar uit onderzoek van het Radboudumc, UMC Utrecht en Meander Medisch Centrum, gepubliceerd in Circulation.
“Verkalking van de kransslagader is sterk gekoppeld aan een hoger risico op hart- en vaatziekten, maar sporters hebben over het algemeen een langere levensverwachting. Daarom hadden we niet verwacht dat meer sporten samenhangt met meer kransslagaderverkalking”, zei promovendus Vincent Aengevaeren van het Radboudumc over de onderzoeksresultaten.
In dit geval bleek het type verkalking bij de sporters niet per se ongunstig. “Aanvullend onderzoek liet zien dat de zogenoemde vaatwandplaques bij de meest actieve sporters vaker kalkrijk zijn dan normaal. Een kalkrijke plaque geeft een lager risico op een hartinfarct dan een vetrijke plaque”, aldus onderzoeker Thijs Eijsvogels.
Maar: “Extreme inspanning, vooral gedurende langere tijd, is niet goed voor het hart”, zei dr. Deepak Bhatt in 2017 over een vergelijkbaar onderzoek, waaruit bleek dat je vanaf 7,5 uur sporten per week 27 procent meer risico loopt op kransslagaderverkalking. Ben je een witte man, dan gaat het zelfs om 86 procent.
Langlaufers skiën zich linea recta naar een hartritmestoornis.
Duursport is een typisch voorbeeld van lichaamsbeweging waarmee je kunt overdrijven. Voor je het weet, ben je drie weken aan het afzien op de fiets door Frankrijk. Een Tour de France rijden is niet per se slecht voor je, maar vanuit de hoek van de wintersporten komt wel een waarschuwing.
In 2013 publiceerde het European Heart Journal een onderzoek waarin de hartritmes van 52.000 langlaufers waren gemonitord tijdens tien opeenvolgende edities van een jaarlijkse race over 90 kilometer. De onderzoekers concludeerden dat de langlaufers een verhoogd risico op hartritmestoornissen hadden, naarmate ze vaker aan de race deelnamen. Ze vonden ook een verband met de finishtijd: hoe sneller de langlaufer, des te hoger de kans op hartritmestoornissen.
Vaak is een hartritmestoornis niet gevaarlijk, maar blijvende symptomen als vermoeidheid en duizeligheid kun je missen als kiespijn. Bovendien kunnen door ritmestoornissen stolsels ontstaan die wél gevaarlijk zijn, en kunnen leiden tot herseninfarcten, beroertes en hartaanvallen.
Sportverslaving wordt in verband gebracht met depressies en eetstoornissen.
Lichaamsbeweging heeft negatieve psychologische gevolgen als je er mentaal afhankelijk van wordt. Wanneer je van zo’n verslaving spreekt is natuurlijk subjectief, maar op basis van verschillende onderzoeken is het samen te vatten als: compulsief sporten terwijl dat niet nodig is voor je werk, met ontwenningsverschijnselen zodra je er even niet aan toekomt.
Die ontwenningsverschijnselen kunnen ernstige vormen aannemen, zoals slapeloosheid en depressie.
In gecombineerd onderzoek uit 2000 en 2003 werd bij alle vrouwen met een sportverslaving ook een eetstoornis vastgesteld. “Als ik weet dat ik niet kan sporten, dan eet ik gewoon niet”, zei een van de respondenten in dat onderzoek.
Maar denk niet dat dit typische vrouwenproblemen zijn: mannen zijn er ook gevoelig voor. Als je twijfelt, kun je er met het beantwoorden van zes vragen achter komen of jij sportverslaafd bent.
Maar, en dit is de beloofde afsluiter: dit zijn allemaal geen redenen om met die zak chips op de bank te blijven hangen.
Sporten is in 99 procent van de gevallen ontzettend goed voor je, dus kom niet met dit artikel aanzetten als je geen zin hebt om naar de sportschool te gaan.
Zo veel hoef je ook niet eens te doen: vijf dagen per week 30 minuten matig intensieve lichaamsbeweging, aldus de Nederlandse Norm Gezond Bewegen.
Matig intensief? “Stevig doorwandelen, iets harder op de pedalen trappen, eens flink achter de hond aanrennen.” Easy!
