- Financiële markten reageren maandag op de jongste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne en westerse sanctiemaatregelen.
- De Russische roebel is in een vrije val beland en prijzen van gas en olie schieten omhoog.
- In Amsterdam noteerde de AEX-index maandag 1,4 procent lager.
- Lees ook: Olie- en gasgigant BP stoot belang in Russisch staatsoliebedrijf Rosneft af
De Europese aardgasprijzen zijn maandag omhoog geschoten. De nieuwe ronde van sancties die dit weekend tegen Rusland werd ingesteld wakkerde de bezorgdheid over energietekorten aan.
De prijs van een megawattuur gas op de Nederlandse termijnmarkt steeg maandag met 36 procent tot bijna 127 euro, om daarna weer iets te dalen tot krap 108 euro.
Mildere sancties konden de Russische president Vladimir Poetin er niet van overtuigen zijn troepen uit Oekraïne terug te trekken. Hoewel de sancties nog geen betrekking hebben op energie, wordt gevreesd dat er nog meer in het verschiet ligt. Ook omdat Rusland met tegenmaatregelen kan komen.
Rusland is Europa’s grootste gasleverancier. Ongeveer een derde van de gasleveringen stroomt doorgaans via Oekraïense pijpleidingen. Elke onderbreking van de gasstromen zou problemen in Europa op kunnen leveren.
Zo zou Europa zonder Russisch gas niet in staat zijn om genoeg elektriciteit te produceren om aan de vraag te voldoen. Energie-intensieve industrieën zoals metaalsmelterijen of kunstmestfabrikanten zouden daarop gedwongen kunnen worden om hun productie te vertragen of stop te zetten.
Sommige Russische geldschieters worden ook uitgesloten van het SWIFT-bankberichtensysteem, dat wordt gebruikt voor transacties ter waarde van biljoenen euro's over de hele wereld. De sancties zijn ook gericht tegen de buitenlandse reserves van de centrale bank. Sommige banken trekken zich nu al terug uit de financiering van de handel in grondstoffen zoals olie en metalen uit Rusland, een maatregel die op de markten voor opschudding zorgt.
Olieprijs boven de 100 dollar per vat
Brent-olie werd ruim 5 procent duurder op 103,15 dollar per vat en de prijs van Amerikaanse olie steeg ook dik 5 procent tot 96,54 dollar. Afgelopen donderdag stegen de olieprijzen al voor het eerst sinds 2014 tot boven de 100 dollar per vat in een reactie op de Russische invasie in Oekraïne, maar vrijdag leken de olieprijzen wat stabiliseren.
De prijs van tarwe en maïs is stevig gestegen nadat westerse landen Rusland strengere sancties hebben opgelegd als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne. De prijs voor toekomstige koopcontracten voor tarwe, zogenaamde tarwe-futures, steeg op de beurs van Chicago met 8,7 procent. Maïs-futures waren maandag al 5 procent duurder.
Goud, dat in onzekere tijden als een veilige belegging wordt gezien, steeg in prijs en kostte 1,2 procent meer op 1909,60 dollar per troy ounce, oftewel 31,1 gram.
De Europese Unie en zijn belangrijkste bondgenoten besloten in het weekend onder meer om een aantal Russische banken uit te sluiten van het internationale betalingssysteem SWIFT, dat wordt gebruikt voor financiële transacties over de hele wereld. Er werd al gevreesd dat deze nieuwe sancties de voedselinflatie verder zou opdrijven. Rusland is een van de grootste producenten van tarwe ter wereld.
Russische roebel in vrije val
De Russische roebel heeft maandag als gevolg van de nieuwste financiële sancties tegen Rusland bijna 30 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van de Amerikaanse dollar.
De koers van de roebel daalde ondanks het feit dat de Russische centrale bank zondag een reeks maatregelen aankondigde om de binnenlandse markten te ondersteunen.
De bank deed dat nadat de Europese Unie en zijn bondgenoten zaterdag besloten de sancties tegen Rusland te verscherpen en onder meer bepaalde Russische banken uit te sluiten van het internationale betalingssysteem SWIFT.
Bovendien zijn er beperkende maatregelen opgelegd aan de centrale bank van Rusland zelf. Die zijn erop gericht te voorkomen dat de Russische president Vladimir Poetin de 630 miljard dollar (559 miljard euro) aan deviezenreserves van de centrale bank gebruikt om de invasie in Oekraïne te financieren en de in waarde dalende roebel te ondersteunen.
Aandelenbeurzen: AEX verliest 1,4%, ING keldert 9%
Op Europese beurzen was de stemming maandag na een rustige start in de loop van de ochtend negatiever. De Amsterdamse AEX-index zakte 1,4 procent tot 718 punten. De Russische beurs blijft maandag gesloten.
Het aandeel ING werd maandag hard afgestraft op de Amsterdamse beurs. Ook andere grote Europese banken kregen rake klappen door de zwaardere sancties van het Westen tegen Rusland.
Het aandeel ING zakte 9 procent in Amsterdam. In Frankfurt verloor Deutsche Bank bijna 9 procent.
Verschillende Russische banken worden afgesloten van het internationale betalingssysteem SWIFT. ING is van de Nederlandse banken het sterkst aanwezig in Rusland en Oekraïne.
In Londen zakte BP 5,5 procent. Het Britse oliebedrijf lieten weten zijn belang in het Russische olieconcern Rosneft te beëindigen. Het besluit kost BP mogelijk 25 miljard dollar.
In Amsterdam daalde concurrent Shell 0,1 procent. Het is nog niet bekend wat Shell gaat doen met activiteiten in Rusland, waaronder een deelneming in een groot project voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng).
De aandelenbeurzen in Azië lieten maandag een gemengd beeld zien, waarbij grote koersuitslagen uitbleven. Beleggers verwerkten de strengere sancties van het Westen tegen Rusland.
De Nikkei in Tokio eindigde uiteindelijk 0,2 procent hoger op 26.526,82 punten. Ook Japan doet mee met het weren van bepaalde Russische banken uit SWIFT. Daarnaast kondigde de Japanse premier Fumio Kishida directe sancties aan tegen Poetin.
De beurs in Shanghai noteerde tussentijds vrijwel vlak en de Hang Seng-index in Hongkong verloor 0,8 procent. De Kospi in Seoul won 0,5 procent. Ook Zuid-Korea sluit zich aan bij het initiatief van het Westen om meerdere Russische banken uit te sluiten van het internationale betalingssysteem.
Russische centrale bank verbiedt buitenlandse beleggers om aandelen ter verkopen
De Russische centrale bank heeft beurshandelaren verboden om buitenlanders onder meer Russische aandelen te laten verkopen. Met de maatregel wil het land zich beschermen tegen de ingrijpende sancties die zijn opgelegd. De Russische invasie van Oekraïne heeft geleid tot een vlucht van kapitaal van de nationale markten.
De Europese dochteronderneming Sberbank Europe AG van de Russische staatsbank Sberbank staat op omvallen, meent de Europese Centrale Bank (ECB). De bank zal haar schulden naar verwachting binnenkort niet meer kunnen aflossen als gevolg van de sancties die tegen Russische banken zijn afgekondigd vanwege de Russische invasie van Oekraïne.
"De Europese Centrale Bank (ECB) oordeelt dat Sberbank Europe AG en haar twee dochterondernemingen, Sberbank d.d. in Kroatië en Sberbank banka d.d. in Slovenië, failliet gaan, of waarschijnlijk failliet zullen gaan, als gevolg van een verslechtering van hun liquiditeitssituatie," stelt de ECB maandag in een verklaring.
Sberbank is een van de Russische banken die is afgesloten van het internationale betalingssysteem SWIFT.
