• Het duurt nog even voordat we 2022 afsluiten, maar het is wel slim om nu alvast na te denken over acties waarmee je voor het eind van het jaar nog belasting kunt besparen.
  • Voor de vermogensbelasting in box 3 geldt dat je kunt besparen, als je per 1 januari van het nieuwe jaar een wat lager vermogen hebt.
  • Business Insider bespreekt in een korte serie over fiscale eindejaarstips 2022 hoe je grotere uitgaven naar voren kunt halen, extra kunt aflossen op je hypotheek of op de valreep nog gebruik kunt maken van de ‘jubelton’.
  • Lees ook: Huis verhuren als particulier in 2023? Zo zwaar hakt belasting in box 3 in op je rendement

Het nieuwe jaar komt snel dichterbij. Door handig te schuiven met je spaargeld, beleggingen en schulden, kun je op de valreep verrassend veel geld besparen voor de vermogensbelasting in box 3.

In een korte serie over fiscale eindejaarstips voor 2022 geeft Business Insider een overzicht van zaken om aan te denken.

In dit eerste deel gaan we in op de vermogensbelasting in box 3 voor sparen en beleggen. Door geplande grote uitgaven naar voren te halen, belastingvrij te schenken, schulden vervroegd af te lossen of slim te schuiven met de verdeling van je vermogen, kun je de belasting in box 3 flink drukken.

Ook met het oog op toeslagen is het gunstig als je vermogen op 1 januari van het nieuwe jaar lager uitvalt.

Vermogensbelasting over spaargeld en beleggingen: peildatum 1 januari 2023

Spaargeld, beleggingen, cryptovaluta, tegoeden op je betaalrekening en een eventueel vakantiehuis worden belast in box 3 van de inkomstenbelasting. Hiervoor geldt een vrijstelling, die 57.000 euro bedraagt in 2023.

Over elke euro vermogen boven die grens moet je belasting betalen. De Belastingdienst kijkt daarbij naar de waarde van je vermogen op 1 januari, de zogeheten peildatum.

Is jouw vermogen groter dan 57.000 euro, dan is het slim om te proberen om dit de komende weken zoveel mogelijk te verlagen, zodat je minder hoeft af te dragen aan de fiscus.

Ontvang je huurtoeslag, zorgtoeslag of een kindgebonden budget, dan heb je nog een extra reden om je vermogen nog even onder de loep te nemen. Want hiervoor geldt een vermogenstoets. Die is erg streng: je verliest je volledige recht op de toeslag al, als je vermogen slechts één euro boven die grens uit komt.

Hieronder bespreken we een aantal mogelijkheden die je hebt om je vermogen voor het einde van het jaar omlaag te brengen.

1) Los extra af op je hypotheek

Een slimme manier om je vermogen te drukken, is door extra af te lossen op je hypotheek; bij voorkeur op het aflossingsvrije gedeelte. Dit levert per saldo meer op dan wanneer je je geld laat verpieteren op een spaarrekening met een rente van minder dan 1 procent voor vrij opneembare rekeningen.

Vervroegd extra aflossen op de hypotheek leidt bovendien tot lagere maandlasten en een lagere restschuld in het geval van een aflossingsvrije hypotheek.

Zorg er wel voor dat je onder het bedrag blijft dat je jaarlijks boetevrij mag aflossen, want anders ben je misschien alsnog duurder uit. Bij de meeste geldverstrekkers mag je elk jaar tussen de 10 en 20 procent van de hypotheekschuld boetevrij aflossen.

Verlies ook de nadelen niet uit het oog. Na een extra aflossing kun je minder hypotheekrente aftrekken. Ook kun je bij de aankoop van een ander huis in de knoei komen met de bijleenregeling. Deze schrijft voor dat je de overwaarde van je huis moet steken in je nieuwe woning, omdat je anders over dat gedeelte renteaftrek misloopt. Overleg daarom met je hypotheekadviseur of extra aflossen voor jou gunstig is.

Verder moet je je realiseren dat alles wat je aflost, straks in stenen zit en je daar dus niet zomaar bij kunt. Zeker nu op alle fronten de kosten van het levensonderhoud stijgen en er mogelijk een economische recessie aankomt, is het belangrijk om wat vet op de botten te hebben.

Zorg er dus voor dat je voldoende financiële reserves overhoudt voor tegenslagen (zoals een stijging van de energierekening of de vervanging van een kapotte wasmachine) en geplande grote uitgaven (zoals de aankoop van een nieuwe auto, rijlessen voor je kinderen of een schilderbeurt van je huis).

… of stort extra in je (bank)spaarhypotheek

Heb je een (bank)spaarhypotheek, dan is het wellicht verstandiger om een extra storting te doen in je polis. Houd wel rekening met de fiscale beperkingen. Zo mag de hoogste jaarinleg maximaal tien keer zo groot zijn als de laagste jaarinleg.

Ga dus niet blind extra storten, maar overleg met je hypotheekadviseur wat je het best kunt doen.

2) Koop die auto, laptop of tv nú

Heb je plannen voor grote aankopen, zoals een nieuwe auto, tv of grote eettafel, dan kan het verstandig zijn om nog voor de jaarwisseling in actie te komen, zodat je spaartegoed een stuk lager wordt. Elke euro is immers meegenomen.

Zorg er wel voor dat je je geld niet in onzinnige aankopen steekt, maar uitsluitend uitgeeft aan zaken die je toch al van plan was om aan te schaffen.

Steek je je geld in energiebesparende maatregelen, zoals woningisolatie of de aanleg van zonnepanelen, dan snijdt het mes aan twee kanten: je bespaart op de vermogensbelasting én krijgt een lagere energierekening, waardoor je de aanschafkosten in enkele jaren terugverdient. Zeker nu de energieprijzen de pan uit rijzen is dat aantrekkelijk.

Ook je zorgpremie vooruit betalen kan geld schelen, want naast belastingvoordeel levert dat vaak ook een aantrekkelijke premiekorting op.

Daarnaast kun je giften overwegen. Door een gift aan een goed doel daalt je vermogen. Bovendien zijn giften aftrekbaar van je inkomen als deze bij elkaar opgeteld hoger zijn dan 1 procent van je verzamelinkomen, met een minimum van 60 euro.

3) Doe een belastingvrije schenking

Een andere beproefde methode om je vermogen te drukken is een belastingvrije schenking. Hiermee val je dubbel in de prijzen: je bent minder vermogensbelasting verschuldigd én je erfgenamen betalen na jouw overlijden minder erfbelasting.

Ouders mogen aan hun kind dit jaar 5.677 euro belastingvrij schenken. Voor overige schenkingen geldt een vrijstelling van 2.274 euro.

Daarnaast mogen ouders aan hun kind tot 40 jaar eenmalig een extra hoog bedrag belastingvrij schenken van 27.231 euro. Dit geldt mag vrij worden besteed. Gaat je kind een dure studie doen (van minimaal 20.000 euro), dan mag je onder voorwaarden eenmalig 56.724 euro schenken.

... en profiteer nog even van de jubelton

Verder kun je dit jaar nog voor het laatst gebruik maken van de zogeheten ‘jubelton’: een schenkingsvrijstelling van 106.671 euro voor de aankoop of verbouwing van een huis. Deze schenking hoeft niet per se van ouder aan kind te zijn. De enige eis is dat de ontvanger tussen de 18 en 40 jaar oud is.

Wees er wel snel bij, als je van die regeling gebruik wil maken. In 2023 gaat de vrijstelling omlaag naar 28.947 euro en een jaar later wordt deze volledig afgeschaft.

Lees ook: De jubelton wordt afgeschaft: is de familiehypotheek een goed alternatief om je kind te helpen bij de aankoop van een huis?

Zorg er bij schenkingen verder voor dat de ontvanger niet toeslagen misloopt, omdat het vermogen te hoog wordt. Houd de bovengrenzen dus goed in de gaten.

4) Los kleine schulden en belastingschulden af

Komt je vermogen boven de vrijstelling voor de vermogensbelasting uit, dan is het handig om ook wat schulden te hebben, zou je zeggen. Deze mag je immers aftrekken van je vermogen in box 3.

Toch zijn schulden eigenlijk helemaal niet zo aantrekkelijk. Ten eerste is de rente over leningen vaak veel hoger dan de spaarrente, waardoor het mogelijke belastingvoordeel waarschijnlijk teniet wordt gedaan.

Ten tweede geldt er voor schulden een niet-aftrekbare drempel van 3.200 euro (of het dubbele bij fiscaal partners). Je mag alleen het gedeelte dat daar bovenuit uit komt aftrekken van je vermogen.

En ten derde zijn sommige schulden zelfs helemaal niet aftrekbaar, zoals belastingschulden (met uitzondering van erfbelasting) en ondernemingsschulden.

Los daarom vooral kleine schulden en schulden die niet aftrekbaar zijn, zoveel mogelijk af voor 1 januari. Vergeet niet een eventuele roodstand op je bankrekening, want dat kan behoorlijk aantikken.

5) Schuif slim met je vermogen

Tot afgelopen jaar hing de hoogte van de vermogensbelasting in box 3 uitsluitend af van de omvang van je vermogen: hoe meer vermogen je had, hoe meer belasting je moest betalen. Of je je vermogen vooral op een spaarrekening had staan of had belegd, maakte niet uit.

Maar daar is verandering in gekomen. De fiscus kijkt vanaf 2023 alleen nog maar naar de werkelijke verdeling van het vermogen over spaargeld en beleggingen. Daarbij wordt tot 2026 nog wel uitgegaan van een fictief rendement (in plaats van het daadwerkelijk behaalde rendement), maar het veronderstelde rendement is voor spaartegoeden aanzienlijk lager dan voor beleggingen.

In 2022 rekent de Belastingdienst:

  • Voor spaargeld met een fictief rendement van -0,01 procent.
  • Voor beleggingen met een fictief rendement van 5,53 procent.

Hierover betaal je dan 32 procent belasting.

De verwachting is dat de gehanteerde fictieve rendementen in 2023 vergelijkbaar zullen zijn. Dat betekent dat je aanzienlijk duurder uit bent als je veel belegt.

Beleg je veel, dan kan het lonen om vóór 1 januari een deel van je aandelen of obligaties te verkopen en de opbrengst op een spaarrekening te zetten, zodat de vermogensverdeling gunstiger uitpakt. Op een later moment kun je met dat geld weer gaan beleggen.

Hoe dat zit, kun je hier lezen. En hier vind je een handige rekentool om te kijken wat het voordeel kan zijn als je gaat schuiven met je vermogen.

Aan deze oplossing kleven wel nadelen. Je betaalt extra transactiekosten en je loopt een risico dat je rendement misloopt als de beurskoersen nét gaan stijgen als je je geld aan de zijlijn hebt geparkeerd.

Heb je een deel van je beleggingsportefeuilles ingeruimd voor degelijke staatsobligaties met een lage rente, denk dan na of het niet slimmer is om dit over te hevelen naar een spaarrekening. De kans is groot dat je anders belasting gaat betalen over een rendement dat je niet haalt.

Houd wel de actualiteit in de gaten, want het kan zijn dat het kabinet maatregelen gaat nemen om zogeheten ‘peildatumarbitrage’ te voorkomen.

Wil je beleggen om een pensioentekort weg te werken, dan kun je je geld ook in een lijfrentespaarrekening, -beleggingsrekening of -verzekering storten. Je betaalt dan gedurende de opbouw geen vermogensbelasting in box 3 over je opgebouwde saldo. In dat geval kun je met een gerust hart beleggen in aandelen of obligaties zonder dat dit fiscale consequenties heeft.

Lees ook: De oudedagsreserve voor ondernemers wordt afgeschaft: 10 vragen over wat dit betekent – en hoe je slim pensioen kunt opbouwen

6) Simpel maar tricky: loop een keer extra naar de pinautomaat

Je kunt ook voor de jaarwisseling nog wat extra contant geld opnemen. Dit jaar is 560 euro (of 1.120 euro bij een fiscaal partnerschap) vrijgesteld van vermogensbelasting.

Bedenk wel dat je geld thuis opbergen riskant is: het kan worden gestolen of verloren gaan door brand. Je kunt wel overwegen om een kluis te kopen, maar aan een goede kluis, die brand- en inbraakwerend is, hangt wel een flink prijskaartje.

Check daarnaast of jouw bank extra kosten voor grote cashopnames in rekening brengt. Anders ben je alsnog onvoordelig uit.

7) Overweeg een spaargeld-BV

Heb je veel geld op de plank, dan kun je de oprichting van een spaargeld-BV overwegen. Hiervoor gelden wel allerlei spelregels. Zo moet je elk jaar aangifte vennootschapsbelasting doen. Verdiep je dus goed in de materie voor je naar de notaris stapt.

Lees meer over de vermogensbelasting in 2023: