• Rotterdam en andere havens in de Europese Unie moeten Russische schepen de toegang verbieden, behalve voor essentiële goederen waaronder voedsel.
  • Ook mogen de lidstaten vanaf half augustus geen Russische kolen meer importeren, zo zijn e EU-ambassadeurs donderdagavond overeengekomen.
  • Het Europees Parlement eiste eerder op de dag dat de EU onmiddellijk stopt met het importeren van alle Russische brandstoffen, ook van gas en olie.
  • Lees ook: Rusland erkent ‘aanzienlijke verliezen’ in Oekraïne – NAVO akkoord over meer wapensteun aan Zelenski

Rotterdam en andere havens in de Europese Unie moeten Russische schepen de toegang verbieden, behalve voor essentiële goederen waaronder voedsel. De EU-ambassadeurs zijn dat overeengekomen om Rusland te straffen voor de oorlog in Oekraïne.

Ook mogen de lidstaten vanaf half augustus geen Russische kolen meer importeren en worden volgens ingewijden de dochters van president Vladimir Poetin aan de Europese sanctielijst toegevoegd.

Deze en meer sancties worden openbaar en van kracht op het moment dat ze in het officiële EU-publicatieblad staan.

Europees Parlement eist importverbod op alle Russische brandstoffen

Het Europees Parlement eist onmiddellijk een totaal EU-importverbod van Russische brandstoffen. Een meerderheid wil alle gas, olie, kernbrandstof en kolen uit Rusland in de Europese Unie weren vanwege de oorlog in Oekraïne.

Daarmee gaat het parlement verder dan de EU-lidstaten die onderhandelden over een pakket nieuwe sancties waarin alleen een kolenimportverbod werd afgesproken en pas half augustus ingaat.

De resolutie van het parlement werd door een grote meerderheid van 513 stemmen voor en slechts 22 tegen aangenomen. Nog 19 Europarlementariërs onthielden zich van stemming.

Volgens het parlement moet een totale boycot samengaan met een plan om de continuïteit van de energievoorziening van de EU te garanderen. De sancties kunnen worden afgebouwd in het geval dat "Rusland stappen onderneemt om de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne binnen de internationaal erkende grenzen te herstellen en de Russische troepen volledig terugtrekt van het grondgebied van Oekraïne", aldus de resolutie.

Lees ook: 4 manieren waarop de oorlog tussen Rusland en Oekraïne kan eindigen

Het parlement vindt ook dat Russische schepen de toegang tot de territoriale wateren van de EU moet worden ontzegd. De EU-lidstaten onderhandelen al over het sluiten van EU-havens voor Russische schepen, behalve voor producten van levensbelang zoals voeding. Ook staat het parlement achter het voorstel om vrachtvervoer over de weg van en naar het grondgebied van Rusland en Belarus te verbieden.

De Oekraïense vlag wappert voor het gebouw van het Europees Parlement in Brussel. Foto: EPA/Stephanie Lecocq
De Oekraïense vlag wappert voor het gebouw van het Europees Parlement in Brussel. Foto: EPA/Stephanie Lecocq

De resolutie is vooral een politiek signaal naar de Europese regeringen toe. Het zijn de lidstaten die over sancties beslissen, waarvoor unanimiteit is vereist.

Meerdere EU-kopstukken hebben al gezegd dat gas en olie ook moeten worden opgenomen in een volgend sanctiepakket om Moskou effectief hard te treffen. De voorzitter van de Europese Raad van regeringsleiders, Charles Michel, zei deze week in het EU-parlement dat de EU daar "vroeger of later" niet aan ontkomt. Vooral een importverbod op Russisch gas ligt gevoelig omdat die sanctie sommige EU-landen grote economische schade kan toebrengen.

Na Litouwen stopt ook Estland import van Russisch gas

Sommige Europese lidstaten nemen zelf extra maatregelen tegen Rusland. Zo maakte de Estse premier Kaja Kallas donderdag, per het Baltische persbureau BNS, bekend dat het land niet langer gas uit Rusland wil importeren.

Om het gemis aan Russisch gas op te vangen, schakelt het land samen met Finland over op vloeibaar gemaakt aardgas (lng), zei ze op een persconferentie in Tallinn.

Lees ook: Vloeibaar aardgas dat per schip wordt getransporteerd, kan Europese afhankelijkheid van Russische pijpleidingen verkleinen – 4 dingen die je moet weten

"We moeten zo snel mogelijk ophouden gas te kopen van het regime van Poetin, dat het geld gebruikt voor de oorlog tegen Oekraïne", aldus Kallas. Een einddatum waarop er geen Russisch gas meer naar Estland stroomt gaf ze niet. Voor de overstap op lng wordt voor het najaar een terminal gehuurd, meldt BNS.

Litouwen maakte afgelopen weekend bekend geen gas uit Rusland meer af te nemen. Het was daarmee het eerste land van de Europese Unie dat een volledige gasboycot tegen het land afkondigde.

Oekraïne wil graag dat de hele EU stopt met het kopen van Russisch gas, maar veel landen zijn voor hun gas nog erg afhankelijk van de Russen en durven dit nog niet aan.

Een protest tegen de import van Russische brandstoffen in Brussel eind maart.
Een protest tegen de import van Russische brandstoffen in Brussel eind maart.
REUTERS/Johanna Geron

Oekraïne roept nogmaals op tot zwaardere sancties

De Oekraïense president Volodimir Zelenski riep landen donderdag nogmaals op te stoppen met de aanschaf van Russische olie. Ook moeten wat hem betreft alle Russische banken worden uitgesloten van het internationale financiële systeem.

Hij voegde daaraan toe dat economische zorgen niet belangrijker mogen zijn dan het straffen van Russen voor het doden van burgers in Oekraïne.

"Voor eens en voor altijd kunnen we Rusland en alle andere potentiële agressors leren dat zij die voor oorlog kiezen, altijd verliezen," zei Zelenski in een toespraak tot het Griekse parlement. "Zij die Europa chanteren met een economische en energiecrisis, verliezen altijd."

De Verenigde Staten kondigden nieuwe maatregelen aan, waaronder sancties tegen de twee volwassen dochters van de Russische president Vladimir Poetin en tegen een grote bank.

Lees ook: De dochters van Poetin zijn doelwit van nieuwe sancties van de VS en mogelijk ook van de Europese Unie

De Europese Unie slaagde er woensdag niet in overeenstemming te bereiken over een nieuwe ronde maatregelen, waaronder een verbod op Russische steenkool. Volgens Josep Borrell, topdiplomaat van de EU, zou het pakket donderdag of vrijdag kunnen worden goedgekeurd.

Tijdens een NAVO-bijeenkomst zei Borrell dat de EU een embargo op Russische olie zou bespreken en dat hij hoopte dat dit spoedig zou gebeuren. In een symbolische stap zal de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties donderdag stemmen over het schorsen van Rusland uit de Mensenrechtenraad van de VN.

Rusland blijft veel fossiele brandstoffen exporteren

Ondanks de westerse sancties tegen Rusland, exporteert het land nog steeds veel fossiele brandstoffen. Maandelijks verkoopt het nog steeds voor 10 miljard dollar aan olie aan het buitenland, aldus het Britse weekblad The Economist. Dat is een kwart van de olie-export van vóór de invasie.

Deze handel, evenals de verkoop van gas, vormt een waardevolle bron van vreemde valuta voor Rusland. Hiermee kan het enkele consumptiegoederen en andere producten kopen in neutrale of bevriende gebieden. In feite worden de westerse sancties hierdoor ondermijnt.

De schade aan de Russische economie lijkt dan ook vooralsnog te overzien, aldus The Economist. In de laatste week van maart lag het Russisch bruto binnenlands product (bbp), oftewel de omvang van de economie, zelfs vijf procent hoger op jaarbasis.

LEES OOK: China heeft interesse in goedkoop Russisch gas, en wil aankopen verbergen voor andere landen